Vụ trao nhầm con 42 năm ở Hà Nội: Nếu cha mẹ không đồng ý xét nghiệm ADN thì nên làm thế nào?

Luật sư Lê Trung Phát, người đứng đầu hãng luật Lê Trung Phát và là thành viên của Đoàn luật sư TP.HCM, đã nêu quan điểm về một trường hợp "trao nhầm con" suốt 42 năm cực kỳ hiếm gặp ở Hà Nội. Theo quy định của Điều 90 trong Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, một đứa trẻ có quyền được nhận biết cha mẹ ruột của mình, ngay cả khi cha mẹ đó đã qua đời.

Với trường hợp của chị Tạ Thị Thu Trang (50 tuổi, trú tại Q. Ba Đình), vì người mẹ không đồng ý nhận là mẹ ruột, nên trường hợp này được xem là phát sinh tranh chấp về xác định cha, mẹ cho con.

Luật sư Phát nhận định trên Báo Thanh Niên, để giải quyết vấn đề này, theo Điều 101 của cùng bộ luật và Điều 28 của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, chị Trang có thể đệ đơn lên tòa án nhân dân quận/huyện nơi người phụ nữ được cho là mẹ ruột sinh sống để yêu cầu xác định mối quan hệ mẹ con giữa họ. Trong quá trình xử lý vụ việc, tòa án có thể yêu cầu chị Trang cung cấp các tài liệu cần thiết và mẫu ADN của người được cho là mẹ của mình. Nếu chị Trang không thể tự mình thu thập mẫu ADN, chị có quyền yêu cầu tòa án sử dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời để buộc người phụ nữ này cung cấp mẫu ADN của mình cho việc giám định, theo quy định của các Điều 111, 114, và 127 của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

Kết quả của vụ việc phụ thuộc vào thái độ và nhận thức của người phụ nữ được cho là mẹ ruột. Mặc dù vậy, từ góc độ pháp lý, ngay cả khi người phụ nữ không tự nguyện hợp tác, vẫn có cơ chế pháp lý để ép buộc thực hiện việc giám định ADN này.

Luật sư Lê Trung Phát cũng đã đưa ra lời khuyên cho chị Trang rằng, trước khi tiến hành các thủ tục pháp lý, chị nên thử gặp gỡ và thuyết phục mẹ và các thành viên trong gia đình nhận chị là con mà không cần qua các thủ tục pháp lý. Chỉ khi mọi nỗ lực thuyết phục không thành công, chị mới nên xem xét tiến hành các bước pháp lý, bởi việc này có thể sẽ tiêu tốn nhiều thời gian và công sức. Luật sư Lê Trung Phát bày tỏ hy vọng rằng chị Trang sẽ thành công và sớm được đoàn tụ với mẹ của mình.

Phản hồi từ Sở Y Tế Hà Nội

Chiều 1/3, Thanh tra Sở Y tế Hà Nội đã làm việc với chị Trang sau khi tiếp nhận được đơn kiến nghị giúp đỡ chị được thử ADN, tìm kiếm bố mẹ đẻ sau vụ việc chị bị trao nhầm ngày 10.10.1974 tại nhà hộ sinh quận Ba Đình.

Ông Nguyễn Trọng Hiếu, Phó chánh thanh tra Sở Y tế Hà Nội bày tỏ sự đồng cảm với nguyện vọng của chị Trang, nhấn mạnh rằng việc tìm kiếm bố mẹ ruột và những người thân cùng huyết thống là một vấn đề cực kỳ quan trọng đối với mỗi công dân và là nguyện vọng chính đáng. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, Thanh tra Sở không có quyền yêu cầu công dân tiến hành xét nghiệm ADN. Do đó, chị Trang được hướng dẫn gửi đơn đến các cơ quan có thẩm quyền khác để nhận được sự hỗ trợ. Những cơ quan này được mô tả chi tiết trong Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.

Thanh tra Sở Y tế Hà Nội cam kết sẽ hết sức hỗ trợ trong phạm vi thẩm quyền và nhiệm vụ được giao. Cụ thể, Sở sẽ phối hợp với Trung tâm Y tế quận Ba Đình, đơn vị quản lý cơ sở hộ sinh nơi xảy ra sự cố, để rà soát và xác minh thông tin, đồng thời sẽ đồng hành và hỗ trợ chị Trang một cách tối đa trong quá trình giải quyết vấn đề này.

Tại buổi làm việc, chị Tạ Thị Thu Trang đã bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với ông Nguyễn Trọng Hiếu và Sở Y tế Hà Nội vì đã nhanh chóng tiếp nhận đơn kiến nghị và cung cấp thông tin một cách cặn kẽ. Chị Trang chia sẻ rằng mình đã phải chịu đựng nỗi đau khổ không biết rõ nguồn gốc, không rõ cha mẹ ruột là ai, và đôi khi đã cảm thấy tuyệt vọng đến nỗi muốn từ bỏ việc tìm kiếm. Tuy nhiên, trong trái tim chị vẫn đau đáu nỗi khao khát tìm lại nguồn cội của mình.