Cơ chế giám sát tốt nhất ở đây là tự kiểm tra giám sát
Sáng 14/6, bên hành lang Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thái Học (Phó Ban Nội chính Trung ương, đoàn Phú Yên) đã có trao đổi với báo chí xung quanh việc đoàn thanh tra của Bộ Xây dựng bị Công an tỉnh Vĩnh Phúc lập biên bản và tạm giữ các cán bộ trong đoàn.
Theo ông Học, hiện nay vụ việc đang được các cơ quan chức năng xác minh, làm rõ và nếu phát hiện sai phạm đến đâu thì sẽ xử lý đến đó, theo đúng quy định của pháp luật.
PV: Vụ việc đoàn thanh tra của Bộ Xây dựng bị công an tỉnh Vĩnh Phúc lập biên bản cũng đặt ra vấn đề, chúng ta cần có biện pháp hoặc làm gì để giám sát lực lượng thanh tra?
ĐBQH Nguyễn Thái Học: Đối với vấn đề giám sát hiện nay chúng ta đã có có cơ chế, ví dụ như trong Đảng, hoạt động kiểm tra, giám sát của các cấp ủy, cơ quan đều có. Còn ở đây, đối với thanh tra chuyên ngành, trong hoạt động sẽ phải theo quy định, cụ thể và đơn vị chịu sự thanh tra, các tổ chức đảng, giám sát.
Thêm vào đó, trong đoàn khi tiến hành cuộc thanh tra nào cũng phải có quy chế, quy định các bước như thế nào, trách nhiệm của thành viên để thực hiện quy định đúng theo quy định của thanh tra.
Bên cạnh đó, Bộ chủ quản khi thành lập đoàn thanh tra phải có trách nhiệm trong việc việc lựa chọn người có đủ phẩm chất, đạo đức, phải thật sự tin tưởng và giám sát hoạt động như thế nào. Việc này cũng đã có quy định hết nhưng vấn đề mình không thực hiện.
Cơ chế giám sát tốt nhất ở đây là tự kiểm tra giám sát trong đoàn thanh tra, đối tượng bị kiểm tra và cơ quan chủ quản của đoàn thanh tra. Tốt nhất và trực tiếp nhất là từ kiểm tra, tự quản lý. Sau xa hơn nữa là công tác cán bộ.
Có nghĩa là làm sao lựa chọn cho đúng người có phẩm chất, năng lực thật sự để bổ nhiệm vào vị trí thanh tra. Cái này nhiều cơ quan, bộ ngành chưa chú trọng đến đội ngũ làm công tác thanh tra. Chính vì chưa chú trọng nên chưa chọn đúng con người.
Một khi mình lựa chọn đúng con người để thực thi công vụ trong hoạt động thanh tra thì chắc chắn độ tin cậy cao hơn, khi thực thi công vụ khó có sai phạm.
Hơn ai hết chính những con người làm công tác thanh tra phải tốt, còn nếu như con người đó không tốt thì có giám sát, thủ tục như thế nào khó lòng mà kiểm soát được.
Theo thông tin báo chí phản ánh, Trưởng đoàn Thanh tra là người mới được bổ nhiệm chức Phó trưởng phòng phòng chống tham nhũng cách đây 2 tháng mà lại có dấu hiệu vi phạm như thế, vậy, liệu có vấn đề đối với các cán bộ trong đoàn?
ĐBQH Nguyễn Thái Học: Đây là một vấn đề phải đặt ra. Bởi quá trình bổ nhiệm một cán bộ phải theo dõi, đánh giá nhưng ngay sau khi bổ nhiệm một thời gian ngắn, cán bộ đã vi phạm.
Như vậy, việc này đặt ra trách nhiệm của cơ quan chủ quản trong việc xem xét, bổ nhiệm cán bộ.
Đánh giá, nhìn nhận, bổ nhiệm chưa tốt nên lựa chọn người không đúng. Khi lựa chọn người bổ nhiệm không đúng dẫn đến lựa chọn người đi làm thanh tra không đúng và dẫn đến hậu quả như đã thấy.
Ông nhìn nhận thế nào khi Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà nói đây là sai phạm của cá nhân cụ thể?
ĐBQH Nguyễn Thái Học: Đồng ý sai phạm của cá nhân, nhưng đây là cá nhân đi làm công vụ và công vụ này do Bộ Xây dựng cử đi làm, giao nhiệm vụ.
Như vậy, từ sai phạm của cá nhân đã làm ảnh hưởng rất lớn đến trách nhiệm của ngành thanh tra.
Cần siết chặt hoạt động thanh tra, kiểm tra
Theo ông, trách nhiệm của người đứng đầu phải xử lý như thế nào để công tác thanh tra, kiểm tra hiệu quả hơn, tránh tiêu cực, bởi trước đó, ở Thanh Hóa cũng đã xảy ra một vụ việc khởi tố, bắt tạm giam?
ĐBQH Nguyễn Thái Học: Lâu nay, dư luận vẫn đặt vấn đề có tiêu cực hay không trong thanh tra, kiểm tra và thực tế, có chứ không phải là không.
Những vụ việc vừa rồi bị lộ, lọt ra cho thấy cần phải siết chặt lại hoạt động thanh tra, kiểm tra. Cụ thể, bản thân hoạt động thanh tra, kiểm tra phải soát, xét lại, nhất là khâu lựa chọn cán bộ, thông qua đó bổ nhiệm cán bộ ra sao, thành lập đoàn thanh tra như thế nào.
Lâu nay trên nghị trường QH, nhiều ĐBQH vẫn hay đặt vấn đề "có hay không tình trạng tham nhũng ngay chính trong những cơ quan phòng chống tham nhũng", ông nghĩ sao về băn khoăn này?
ĐBQH Nguyễn Thái Học: Thanh tra chuyên ngành không phải là cơ quan chống tham nhũng. Nhưng hoạt động thanh tra, kiểm tra có vai trò hết sức quan trọng trong phát hiện sai phạm, ở đây là lĩnh vực xây dựng.
Như vậy, thanh tra chuyên ngành cũng góp phần phát hiện ra sai phạm trong lĩnh vực xây dựng để rồi chấn chỉnh khắc phục.
Nhưng thông qua việc thanh tra lại đi vi phạm thì dư luận, người dân bức xúc, anh đi kiểm tra để phát hiện sai phạm mà anh lại sai phạm thì dân không đồng tình và các cơ quan chức năng cần soát xét lại để làm sao hoạt động thanh tra, kiểm tra đúng với ý nghĩa phát hiện ra sai phạm để xử lý.
Theo ông, Bộ trưởng Xây dựng và Chánh thanh tra Bộ Xây dựng có trách nhiệm như thế nào trong vụ việc này?
ĐBQH Nguyễn Thái Học: Cái này phải xem xét vào điều kiện hoàn cảnh cụ thể bây giờ mình nói rất khó. Trong điều kiện đó thì trách nhiệm của các cơ quan liên quan như thế nào, trách nhiệm của những người liên quan như thế nào phải có xem xét quy trình cụ thể.