Các chiến binh Hamas đứng cạnh một bệ phóng tên lửa ở Gaza (Ảnh: Getty Images).
Trong cuộc giao tranh mới nhất tại Dải Gaza , phong trào Hamas đã bắn hàng nghìn quả tên lửa vào Israel nhưng phần lớn trong số này đã bị hệ thống phòng không Vòm Sắt của Israel bắn hạ. Tuy vậy, Hamas cũng đã triển khai một số vũ khí mới trên biển khiến lực lượng tình báo Israel phải lo ngại.
Các loại vũ khí này bao gồm: phương tiện di chuyển dưới nước dùng để đưa vũ khí từ bên ngoài vào Dải Gaza và sử dụng cho hoạt động biệt kích, thuyền nhỏ bán tự hành mang theo chất nổ, loại rocket không người lái có tên gọi “Ayyash” với tầm hoạt động 250 km và cuối cùng là phương tiện không người lái dưới nước (UUV).
Trước đó, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đã công bố hình ảnh phá hủy tàu ngầm không người lái của Hamas. Một hình ảnh khác cho thấy chiếc xe ô tô nhỏ màu trắng chở các chiến binh Hamas điều khiển tàu ngầm bị trúng đạn và nổ tung. Tàu ngầm này được triển khai để tấn công các mục tiêu của Israel, nhiều khả năng là giàn khai thác khí đốt tự nhiên Tamar ở ngoài khơi biển.
Mối đe dọa mới từ Hamas
Hamas từng cố gắng tấn công giàn khoan Tamar bằng tên lửa nhưng vũ khí này thiếu độ chính xác cần thiết để nhắm trúng mục tiêu. Ngoài ra, Hamas cũng đã sử dụng máy bay không người lái chính xác để thực hiện công việc này. Cho đến thời điểm hiện tại, không quân Israel đã bắn hạ ít nhất 2 trong số các máy bay không người lái mang tên lửa không đối không Python 5 của Hamas và hệ thống Vòm Sắt đã phá hủy thành công chiếc thứ 3.
Vậy UUV của Hamas đến từ đâu? Báo chí Israel dẫn thông tin của IDF cho biết, tàu ngầm mà Hamas sử dụng là một phương tiện không người lái dưới nước thương mại nhưng đã được chuyển đổi để sử dụng cho mục đích quân sự. IDF chỉ ra rằng, UUV này có kích thước khá lớn, mang được 30 đến 50kg chất nổ. Dù nó không có sức công phá đủ mạnh để đánh sập một giàn khoan dầu, nhưng vẫn khiến Israel lo ngại.
Giàn khoan Tamar có thể không phải là mục tiêu tấn công duy nhất và cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa rõ liệu Hamas có bao nhiêu UUV trong kho vũ khí của lực lượng này.
Các UUV thương mại được sản xuất ở nhiều quốc gia, dùng để lập bản đồ đáy biển, kiểm tra cấu trúc đường ống dẫn dưới biển, khảo sát hải dương học, giám sát môi trường, khảo sát địa chất biển và thực hiện hoạt động tìm kiếm.
UUV thương mại và UUV quân sự rất giống nhau. Các UUV quân sự có thể được sử dụng cho nhiều mục đích như cài đặt thủy lôi dưới nước, phóng ngư lôi và tên lửa và thực hiện nhiệm vụ tấn công cảm tử. UUV của phong trào Hamas nhiều khả năng là UUV cảm tử dùng một lần.
Hamas đã theo đuổi việc phát triển các phương tiện không người lái trên không và trên biển trong một thời gian dài. Ababeel 1 là máy bay không người lái (UAV) đầu tiên được sử dụng ở Gaza vào năm 2014, do Mohamed Zouari – kỹ sư hàng không vũ trụ Tunisia từng làm việc cho nhánh quân sự của Hamas chế tạo.
Kỹ sư này đã thực hiện công việc thiết kế và sản xuất Ababeel 1 ở Sfax, Tunisia, sau đó chia sẻ công nghệ với Iran. Ngoài ra, ông cũng nghiên cứu về UUV. Tuy nhiên, Mohamed Zouari đã bị ám sát tại Tunisia vào năm 2016. UAV và UUV của Hamas về cơ bản đều là những thiết bị không người lái thế hệ đầu cần có người điều khiển từ xa. Nhưng điều này sẽ sớm thay đổi. Iran hiện đã phát triển được một loại UUV tự hành hoàn toàn.
Khi Iran tấn công các cơ sở khai thác dầu mỏ của Saudi Arabia tại Khurais và Abqaiq vào tháng 9/2019, họ đã sử dụng tên lửa hành trình và máy bay không người lái tự tạo. Chúng hoạt động theo cơ chế tự hành hoàn toàn và có công nghệ tìm kiếm mục tiêu bằng kỹ thuật số, cho phép bắn trúng mục tiêu với độ chính xác cao. Vì Iran là nhà cung cấp vũ khí chính cho Hamas nên không lâu nữa lực lượng này sẽ sở hữu UAV với độ chính xác cao và thậm chí là UUV tự hành.
Đối phó với UUV sẽ là bài toán nan giải
Việc sử dụng UUV chắc chắn sẽ gia tăng trong tương lai. Điều này đồng nghĩa với việc các khu ven biển, dàn khoan ngoài khơi, tàu chiến và tàu dân sự sẽ có nguy cơ bị tấn công cao hơn.
Để đối phó với những mối đe dọa từ UUV, công ty DSIT Solutions của Israel đã phát triển một thiết bị có tên gọi AquaShield. Đây là một hệ thống thủy âm phát hiện thiết bị lặn hiệu suất cao, được thiết kế để cung cấp sự đảm bảo an ninh cho các cơ sở hạ tầng ven biển và ngoài khơi quan trọng.
Sự gia tăng các phương tiện không người lái cả trên biển lẫn trên đất liền đang tạo ra những mối đe dọa phức tạp. Những mối đe dọa như vậy không chỉ sinh sôi nảy nở mà còn ngày càng tinh vi hơn. Để bảo vệ cơ sở hạ tầng trên biển, nhiều quốc gia đã nâng cấp hệ thống an ninh dưới nước, tích hợp thêm hệ thống quang học và máy quét (sonar) thủy âm.
Thế nhưng không có một quốc gia nào có đủ khả năng để giám sát và ngăn chặn các máy bay không người lái hay những thiết bị chống ngầm hoạt động toàn thời gian xung quanh các mục tiêu nhạy cảm. Các cảng quân sự, nhà máy lọc dầu, nhà máy điện, giàn khoan ngoài khơi và các cơ sở nhạy cảm khác sẽ ngày càng dễ bị tổn thương nếu không được lắp đặt cảm biến cảnh báo sớm và hàng rào ngăn ngừa. Đáng chú ý, UUV có thể được chuyên chở trên tàu đánh cá, tàu vận tải biển và thả xuống gần mục tiêu của chúng. Khi UUV và các phương tiện tự hành trên mặt nước ngày càng gia tăng, việc bảo vệ cơ sở vật chất sẽ ngày càng quan trọng, đặc biệt là ở những khu vực dễ bị tổn thương.
Mối đe dọa ngày càng gia tăng từ kho vũ khí của Hamas đã gây áp lực đáng kể cho quân đội Israel. Tất cả những vũ khí của Hamas và một số nhóm vũ trang tại Gaza đang khiến lực lượng IDF không có cách nào ngăn chặn, vì thế giải pháp duy nhất vẫn là đáp trả mỗi khi bị tấn công./.