Trong sáng nay 21-7, TAND TP Hà Nội dành thời gian để đại diện Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) TP Hà Nội đưa ra những đối đáp với các quan điểm bào chữa, tự bào chữa của các bị cáo trong vụ án "Chuyến bay giải cứu".
Bị cáo Trần Văn Tân tại phiên toà. Ảnh: Phương Nguyễn
Đánh giá chung về vụ án, đại diện VKSND nhắc lại tại phiên toà, một số luật sư nêu quan điểm hành vi đưa nhận tiền của các bị cáo không có sự hứa hẹn, thỏa thuận, đòi hỏi mà đưa nhận tiền là tự nguyện cảm ơn; hành vi đưa nhận tiền là vô ý như bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký thứ trưởng Bộ Y tế; Nguyễn Thị Hương Lan, cựu cục trưởng Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao); Nguyễn Quang Linh, cựu trợ lý Phó Thủ tướng Chính phủ; Chử Xuân Dũng, cựu phó chủ tịch UBND TP Hà Nội.
Về nội dung này, công tố viên khẳng định các bị cáo nhận hối lộ là người có chức vụ quyền hạn, được giao nhiệm vụ, quyền hạn nhất định trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó. Các bị cáo đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, trực tiếp hoặc qua trung gian nhận tiền của người đưa hối lộ là đại diện các doanh nghiệp để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp được cấp phép các chuyến bay đưa công dân Việt Nam về nước trong thời gian dịch COVID-19 theo yêu cầu của người đưa tiền.
Theo đại diện VKSND, hành vi đưa, nhận tiền của các bị cáo diễn ra trong một thời gian dài (giai đoạn từ đầu năm 2020 đến tháng 1-2022). Đây là giai đoạn Chính phủ có văn bản tạm thời dừng cấp phép các chuyến bay thương mại. Do dịch COVID-19 nên các doanh nghiệp phải làm thủ tục xin cấp phép các chuyến bay đưa công dân Việt Nam ở nước ngoài về nước.
"Phần lớn các bị cáo đưa, nhận hối lộ đều không quen biết nhau, hay góp vốn kinh doanh gì, không thể có những món quà cảm ơn có giá trị rất lớn, bất thường và tiền tỉ như vậy nếu như không làm một việc gì đó theo yêu cầu của người đưa tiền" - kiểm sát viên nêu rõ.
Đại diện VKSND cũng khẳng định việc hứa hẹn giữa người đưa hối lộ và người nhận hối lộ là "ngầm định, mặc định, được xác định là cơ chế trong lời khai của các cá nhân đại diện doanh nghiệp và các tài liệu có trong hồ sơ vụ án". Các bị cáo đưa, nhận hối lộ đều là những người có đủ năng lực, trách nhiệm hình sự, có đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình. "Trong khi Đảng, Nhà nước quyết liệt chỉ đạo các cơ quan tìm mọi cách để đưa công dân về nước với phương châm không bỏ ai lại phía sau, thì các bị cáo lại có hành động trục lợi từ chính sách đúng đắn, nhân đạo của Đảng, Nhà nước. Các bị cáo tạo ra cơ chế xin - cho, tạo ra liên minh lợi ích để kiếm tiền trong sự khó khăn, cùng cực của người dân"- công tố viên nói.
Qua xem xét các tài liệu, chứng cứ cùng lời khai tại phiên tòa, đại diện VKSND đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) giảm 1 năm so với lần đề nghị ban đầu (ngày 17-7) cho một số bị cáo. Theo đó, ở nhóm tội "Nhận hối lộ", VKSND đề nghị HĐXX xử phạt bị cáo Chử Xuân Dũng, cựu phó chủ tịch UBND TP Hà Nội, từ 3 - 4 năm tù; Trần Văn Tân, cựu phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, từ 8 - 9 năm tù; Trần Văn Dự, cựu cục phó Cục Xuất nhập cảnh (Bộ Công an), từ 7 - 8 năm tù; Vũ Hồng Nam, cựu đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản, từ 3 - 4 năm tù.
Ở nhóm tội "Đưa hối lộ", VKSND đề nghị xử phạt Vũ Thùy Dương, giám đốc Công ty Lữ hành, từ 2 - 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo; Phạm Bá Sơn, cựu nhân viên Công ty cổ phần xây dựng Thái Hoà, từ 18 - 20 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; Tào Đức Hiệp, cựu giám đốc công ty Công đoàn Đường sắt, 18 - 20 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Ở nhóm tội "Môi giới hối lộ", VKSND đề nghị xử phạt Trần Quốc Tuấn, giám đốc Công ty cổ phần xúc tiến thương mại và du lịch Việt Nam, từ 2- 3 năm tù nhưng cho hưởng treo.
Bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, cựu phó giám đốc Công an Hà Nội, đã khắc phục toàn bộ hậu quả nên VKSND đề nghị xử phạt 5 - 6 năm tù (trước đó VKSND đề nghị 6 - 7 năm tù), trả lại cho bị cáo Tuấn 210.000 USD, hủy bỏ lệnh phong tỏa tài khoản số tiền 1 tỉ đồng tại ngân hàng SHB. Đối với tội "Đưa hối lộ", VKSND cho biết đối với số tiền 800.000 USD của bị cáo Lê Hồng Sơn, cựu giám đốc Công ty Bluesky; Nguyễn Thị Thanh Hằng, cựu phó giám đốc Công ty Bluesky, dùng vào việc chạy án nên không có căn cứ để trả lại.