Tây Nguyên, vùng đất nổi tiếng với những đồi cà phê bạt ngàn đã dần bộc lộ những ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó người dân nơi đây theo thói quen canh tác cũ, sử dụng nước tưới vừa lãng phí vừa gây rửa trôi; sử dụng nhiều loại phân hóa học không thân thiện môi trường… Tất cả những yếu tố trên làm đất trồng suy thoái, năng suất và chất lượng của cà phê bị ảnh hưởng.
Nhận thấy những khó khăn người dân đang gặp phải, Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền phối hợp với Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên đã phối hợp xây dựng chương trình "Canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu".
Chuyên gia điều tra, đánh giá tác động của biến đổi khí hậu với khu vực trồng cà phê tại Tây Nguyên. Ảnh: CTCP phân bón Bình Điền cung cấp.
Mục tiêu dự án là giúp người trồng cà phê tại Tây Nguyên xây dựng được quy trình canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất và thu nhập.
Dự án đã triển khai công tác điều tra thực tế 500 hộ canh tác cà phê ở 5 tỉnh Tây Nguyên để thu thập thông tin cơ sở về giống, kỹ thuật canh tác, tưới nước, bón phân, dịch hại… Đồng thời tổ chức lấy và phân tích gần 200 mẫu đất với hơn 2300 chỉ tiêu lý hóa sinh ở các tầng canh tác trong các vườn trồng cà phê thuần, vườn trồng xen (sầu riêng và hồ tiêu), trong các vườn cây già cỗi, vườn cà phê đang sung sức… để đánh giá hiện trạng độ phì nhiêu đất, phát hiện yếu tố hạn chế và mức độ ảnh hưởng, tác động của biến đổi khí hậu hiện tại và dự báo cho 3 năm tới.
Nông dân tham gia thực hiện mô hình được công ty tài trợ 100% phân bón cho cả mùa vụ. Bên cạnh đó còn được hỗ trợ nghiên cứu phân tích đất vào cuối vụ, được chuyên gia tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật bón phân, tưới nước cân đối cho từng loại cây trồng trong vườn. Thậm chí hướng dẫn cả cách thu hoạch sao cho đạt năng suất mùa vụ tốt nhất.
Tại hội thảo sơ kết mô hình "Canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu" được triển khai tại xã Ea K’pam (huyện Cư M’gar) diễn ra vào ngày 24/10 vừa qua, vườn cây của bà Trần Thị Long (thôn 6, xã Ea K’pam) sau 1 năm chăm sóc theo quy trình mới có tỷ lệ rụng trái bước đầu thấp, cho năng suất tăng đáng kể so với đối chứng vườn cây được canh tác theo tập quán thông thường.
Vườn cây nhà anh Hoàng Văn Thắng (huyện Chư Prông, Gia Lai) sau khi tham gia dự án dự kiến cũng cho năng suất cao hơn nhiều so với vườn canh tác truyền thống.
Cũng như gia đình anh Thắng, gia đình ông Quyền sau khi tham gia chương trình "Canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu" cũng thu về kết quả khả quan.
Quy trình canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu được xây dựng như một quy trình mở để có thể luôn cập nhật các tiến bộ kỹ thuật, giải pháp mới, đồng thời điều chỉnh linh hoạt cho phù hợp với từng vùng sinh thái, từng mùa vụ. Ngoài ra các kỹ thuật trong quy trình được thiết kế đảm bảo dễ áp dụng và dễ thực hiện nhất cho bà con nông dân. Vì thế quy trình này hoàn toàn có thể áp dụng và áp dụng trước mắt trên địa bàn Tây Nguyên sau đó nhân rộng ra các địa phương và khu vực có trồng cà phê khác trên cả nước.
Đánh giá cao những thành tựu và tiềm năng giúp người nông dân phát triển nông nghiệp bền vững của dự án, "Canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu" đã góp mặt vào hành trình Giải thưởng Hành động Vì cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề "Cộng đồng kiến tạo".
