Việt Nam sở hữu một loại cây được mệnh danh là "vàng trắng" nhờ giá trị kinh tế lớn, đó là cao su.
Theo số liệu của Cục Hải quan, tháng 10/2025, xuất khẩu cao su của Việt Nam đạt 179.799 tấn, trị giá 304,66 triệu USD, tăng 2,4% về lượng và 0,9% về trị giá so với tháng trước.
Tính lũy kế 10 tháng đầu năm 2025, giá xuất khẩu bình quân đạt 1.758 USD/tấn, tăng 7,4% so với cùng kỳ năm 2024. Trung Quốc tiếp tục là thị trường lớn nhất, chiếm 72,5% tổng khối lượng xuất khẩu, đạt gần 1,1 triệu tấn, trị giá 1,86 tỷ USD, tăng nhẹ về lượng và giá trị so với cùng kỳ.
Cao su là cây thân gỗ, có thể cao trên 30 m. Mủ cao su, hay nhựa trắng trong vỏ cây, bắt đầu khai thác khi cây được 5–6 tuổi và đạt năng suất cao nhất từ 11–25 tuổi, ngừng sản xuất mủ khi đạt 26–32 năm.
Gỗ cao su được sử dụng làm đồ gỗ, thân thiện với môi trường vì chỉ khai thác khi cây kết thúc chu kỳ sinh mủ. Tây Nguyên là vùng trồng cao su lớn nhất, nơi người dân ví cao su như "vàng trắng" bởi nguồn thu nhập quan trọng.
Khai thác mủ cao.
Ngoài khai thác mủ, gỗ cao su già ở Tây Nguyên hiện đang tạo nguồn thu không nhỏ cho người sản xuất khi vườn cây hết thời kỳ kinh doanh. Bên cạnh đó, có thể trồng cao su xen với các cây trồng khác, kết hợp chăn nuôi, giúp tăng thu nhập, giảm rủi ro khi giá biến động và duy trì sự đa dạng sinh học.
Cây cao su còn thu hút khí phát thải và tăng trữ lượng carbon, góp phần chống biến đổi khí hậu. Đây là loại cây thân thiện môi trường, không làm giảm nguồn nước, sử dụng ít phân bón và hóa chất phòng trừ sâu bệnh so với nhiều cây trồng khác.
Các nhà máy chế biến mủ và gỗ cao su phát triển đồng hành với diện tích cây cao su, góp phần cải thiện điều kiện kinh tế - xã hội cho vùng Tây Nguyên, xóa đói giảm nghèo bền vững và mang lại diện mạo mới cho nhiều vùng nông thôn.
Phát triển kinh tế xanh
Cao su là một trong những cây trồng lâm nghiệp có giá trị kinh tế cao, nhưng việc trồng cao su cần gắn liền với phát triển bền vững.
Trong bối cảnh phát triển xanh và bền vững là yêu cầu tất yếu, các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cao su Việt Nam phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của thị trường quốc tế. Công ty Cổ phần Cao su Đắk Lắk (Dakruco) là điển hình tiên phong, đã đạt Chứng nhận FSC-FM/CoC về quản lý rừng bền vững và tuân thủ Quy định chống phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR).
Dakruco quản lý hơn 10.000 ha cao su và triển khai "Chương trình phát triển rừng cao su bền vững" từ cuối năm 2020, đào tạo cán bộ, sửa đổi quy trình theo 10 nguyên tắc FSC-FM/CoC, đồng thời trồng cây bản địa để phục hồi sinh thái.
Đầu năm 2024, chuỗi quản lý sản phẩm và rừng cao su bền vững của Dakruco được cấp chứng nhận FSC-FM/CoC với diện tích gần 1.122 ha tại Nông trường 19/8 và Phú Xuân. Đây là doanh nghiệp đầu tiên tại Đắk Lắk và thứ tư cả nước nhận chứng nhận cho vườn cây cao su, đồng thời là đơn vị đầu tiên cấp chứng nhận cho mủ cao su. Sản phẩm đạt chuẩn xuất khẩu sang Hoa Kỳ và châu Âu, đảm bảo minh bạch từ vườn cây đến tay khách hàng, hướng đến phát triển bền vững kinh tế – xã hội – môi trường.
Nhiều doanh nghiệp cao su khác tại Đắk Lắk cũng bắt tay phát triển bền vững. Theo các chuyên gia, chứng nhận FSC-FM/CoC giúp doanh nghiệp nâng cao thương hiệu, lợi thế cạnh tranh, lợi nhuận và tuân thủ luật pháp, đồng thời nhận được sự đồng thuận của xã hội. Trong bối cảnh thế giới yêu cầu sản phẩm minh bạch, không phá hủy môi trường, phát triển bền vững góp phần nâng cao uy tín cao su Việt Nam, hỗ trợ mục tiêu NetZero của Chính phủ và bảo vệ hệ sinh thái.
Minh Khang