Hiện tại 59/63 tỉnh, thành trên cả nước đã được phê duyệt Quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050. Theo đó, có thêm 15 tỉnh định hướng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ nay đến năm 2050.
Cùng với 5 thành phố trực thuộc Trung ương hiện tại là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ, cả nước có thể có 20 thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2050, chiếm gần 2/3 tổng số tỉnh thành.
Ảnh minh hoạ. Nguồn: chinhphu.vn
Khu vực miền Bắc
Khu vực này có tới 8 tỉnh định hướng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Trong đó Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hưng Yên được định hướng lên thành phố trực thuộc Trung ương trong giai đoạn từ nay đến 2030.
Ninh Bình được định hướng trong giai đoạn 2030-2035. Còn các tỉnh Vĩnh Phúc, Hà Nam, Thái Nguyên và Hải Dương được định hướng lên thành phố trực thuộc Trung ương trong giai đoạn đến năm 2050.
Khu vực miền Trung và Tây Nguyên
Khu vực này góp vào danh sách 4 tỉnh gồm: Khánh Hoà, Lâm Đồng, Quảng Nam và Thừa Thiên Huế.
Đến nưm 2025, Thừa Thiên Huế sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Khánh Hoà được định hướng lên thành phố trực thuộc Trung ương trong giai đoạn đến 2030.
Còn Lâm Đồng, Quảng Nam định hướng thành phố trực thuộc Trung ương trong giai đoạn đến năm 2050.
Khu vực miền Nam
Sau cùng là 3 tỉnh thuộc khu vực miền Nam được định hướng lên thành phố trực thuộc Trung ương gồm có Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương sẽ lên trước năm 2030, còn Đồng Nai được định hướng trong giai đoạn 2030-2035.
Tiêu chuẩn của thành phố trực thuộc Trung ương
(1) Quy mô dân số thành phố trực thuộc Trung ương: Có dân số từ 1.000.000 người trở lên.
(2) Diện tích tự nhiên thành phố trực thuộc Trung ương: Có diện tích tự nhiên từ 1.500 km2 trở lên.
(3) Đơn vị hành chính trực thuộc của thành phố trực thuộc Trung ương: Có số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc có từ 09 đơn vị trở lên.
Tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện từ 60% trở lên, trong đó có ít nhất là 02 quận.
(4) Đã được công nhận là đô thị loại đặc biệt hoặc loại I; hoặc khu vực dự kiến thành lập thành phố trực thuộc trung ương đã được phân loại đạt tiêu chí của đô thị loại đặc biệt hoặc loại I.
(5) Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội đạt quy định.
Chẳng hạn như:
- Đủ cân đối thu chi ngân sách;
- Có thu nhập bình quân đầu người gấp 1,75 lần cả nước;
- Mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất đạt bình quân của cả nước;…
Không chỉ vậy, còn có tiêu chí đặc thù đối với thành phố trực thuộc Trung ương như sau:
- Thành phố ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số bằng 50%, mức tối thiểu của tiêu chuẩn cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội bằng 70% mức quy định đối với thành phố tương ứng; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định.
- Thành phố trực thuộc trung ương có 02 yếu tố đặc thù sau đây thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số, tiêu chuẩn tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện bằng 50% mức quy định tại khoản 1 và điểm b khoản 3 Điều 4 của Nghị quyết; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định: Có di sản văn hóa vật thể được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO) công nhận; Được xác định là trung tâm du lịch quốc tế trong quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Thành phố có nhiều yếu tố đặc thù thì mỗi tiêu chuẩn chỉ được áp dụng mức giảm tương ứng với một yếu tố đặc thù quy định.