Ông Theodore Roosevelt khi còn là Tổng thống Mỹ. Ảnh: AP
Nước Mỹ từng chứng kiến nhiều sự kiện chấn động, trong đó phải kể tới những vụ tổng thống bị ám sát nhưng thoát chết khó tin. Có rất nhiều yếu tố khiến những kẻ ám sát không đạt được mục đích. Thậm chí, có yếu tố tới nay vẫn chưa thể lý giải. Loạt bài về những vụ ám sát tổng thống Mỹ bất thành sẽ kể lại những chuyện ly kỳ này, mời độc giả cùng theo dõi.
Vụ ám sát xảy ra vào khoảng 20h ngày 14/10/1912. Tổng thống Mỹ khi đó là ông Theodore Roosevelt bước lên chiếc xe đỗ bên ngoài khách sạn Gilpatrick, thành phố Milwaukee, bang Wisconsin, Mỹ. Trong lúc đứng trên chiếc mui trần, ông Roosevelt cầm mũ vẫy chào đám đông. Đột nhiên, một tia sáng từ khẩu súng lục ở khoảng cách 1,5 mét lóe lên, kèm theo là tiếng đạn nổ.
Một người đi cùng ông Roosevelt lao tới vật lộn với kẻ nổ súng để ngăn hắn bóp cò lần hai. Sau khi kẻ nổ súng bị khống chế, đám đông ủng hộ Tổng thống cũng nổi giận và hét lớn: "Giết hắn". Theo các nhân chứng, người bình tĩnh nhất lúc bấy giờ lại chính là nạn nhân bị bắn - ông Roosevelt. Tổng thống Mỹ lên tiếng: "Đừng làm hại hắn ta. Hãy đưa hắn lại đây. Tôi muốn gặp". Ông Roosevelt hỏi kẻ bắn mình: "Cậu làm vậy để làm gì?". Khi kẻ nổ súng im lặng, Tổng thống Mỹ nói: "Chà, hỏi cũng có ích gì nhỉ? Hãy giao hắn cho cảnh sát".
Dù không có dấu hiệu chảy máu bên ngoài, Roosevelt vẫn sờ tay vào trong chiếc áo khoác và cảm thấy có một lỗ đạn cỡ như đồng xu nhỏ ở bên phải ngực của ông. "Gã đó đã 'đánh dấu' tôi", Roosevelt nói với một quan chức cùng đảng. Tổng thống ho ra tay 3 lần, không thấy có vết máu. Ông cho rằng viên đạn không xuyên qua phổi. Bác sĩ riêng yêu cầu tài xế lái xe thẳng tới bệnh viện nhưng Roosevelt lại nói như ra lệnh: "Hãy đưa tôi đến buổi diễn thuyết".
"Này các bạn, tôi cần các bạn giữ trật tự nhất có thể". Câu nói đầu tiên của ông Roosevelt tại buổi diễn thuyết ngày 14/10/1912, gần như không gây được sự chú ý vì nó quá quen thuộc với một bài phát biểu tranh cử tổng thống. Nhưng câu nói sau đó thực sự gây chấn động: "Tôi vừa bị bắn".
Rõ ràng, ông Roosevelt đã biến một sự kiện bất lợi thành có lợi cho mình. Những người có mặt tại buổi diễn thuyết từ giây phút đó đều chăm chú nghe Tổng thống nói và thất kinh khi thấy ông cởi cúc áo vest, để lộ chiếc áo sơ mi loang lổ máu.
Vết máu loang trên chiếc áo sơ mi mà ông Roosevelt mặc khi bị bắn. Ảnh: Getty
"Cần nhiều hơn thế để hạ gục một Bull Moose”, ông Roosevelt nói. Bull Moose là biệt danh của đảng Cấp tiến mà ông Roosevelt đang đứng trong hàng ngũ. Thò tay vào túi áo, Tổng thống Mỹ cũng là ứng viên tổng thống năm đó lôi ra một xấp giấy diễn văn 50 trang với 2 lỗ thủng lớn. "May mắn, tôi có bản thảo này bên mình. Các bạn có thể thấy, tôi đã dự kiến có một bài diễn thuyết dài và đây là nơi viên đạn xuyên qua. Có lẽ, xấp giấy này đã cứu tôi và ngăn viên đạn xuyên vào tim. Viên đạn vẫn còn trong người nên tôi không thể có bài phát biểu dài như dự tính, nhưng sẽ cố hết sức".
Xấp giấy diễn thuyết mà ông Roosevelt mang trên người có vết đạn thủng sau vụ ám sát. Ảnh: Flickr
Hai ngày trước đó, tổng biên tập tờ The Outlook đã mô tả Roosevelt là "một nguồn năng lượng vô tận" và trong 90 phút diễn thuyết, chính trị gia - khi đó 53 tuổi - đã chứng minh điều này.
"Tôi đã nói những gì cần nói và không chút nào nghĩ đến việc mình bị bắn, không một giây nào", Tổng thống Mỹ nói.
Ít người có thể nghi ngờ lời nói đó của Roosevelt. Dù giọng nói của Tổng thống Mỹ có yếu đi và hơi thở cũng gấp gáp hơn, Roosevelt vẫn trừng mắt mỗi khi các trợ lý cầu xin ông dừng diễn thuyết hoặc có ý định đứng lên bục để đỡ ông. Chỉ khi kết thúc bài diễn thuyết, Tổng thống mới chịu tới bệnh viện điều trị.
Kết quả chụp X-quang sau vụ ám sát cho thấy viên đạn găm vào xương sườn thứ 4 bên phải của ông Roosevelt, gần hướng vào tim. May mắn, lực tác động của viên đạn đã bị giảm đi rất nhiều do chiếc áo khoác dày, hộp đựng kính bằng thép và xấp giấy diễn thuyết để trong áo khoác của Tổng thống.
Hộp đựng kính có vết đạn ở bên dưới góc phải. Ảnh: History
Ông Roosevelt sau đó gửi một bức điện tín cho phu nhân, nói rằng đang ở "thể trạng tốt" và vết thương "tầm thường" không phải ở mức độ quá nghiêm trọng.
Theo History, kẻ nổ súng là John Schrank, 36 tuổi, một người thất nghiệp sống ở thành phố New York. Hắn đã rình rập nhiều tuần để lên kế hoạch cho vụ ám sát.
Một văn bản viết tay được tìm thấy trong túi áo của Schrank và nó cho thấy những suy nghĩ rắc rối của một kẻ tâm thần phân liệt và mắc chứng hoang tưởng.
"Gửi đến người dân Mỹ. Trong một giấc mơ, tôi thấy cố Tổng thống McKinley ngồi dậy trong quan tài và chỉ vào một người đàn ông mặc trang phục tu sĩ và nói 'đây là kẻ giết ta - hãy báo thù'. Tôi nhận ra người đàn ông đó là Theodore Roosevelt", theo nội dung bản viết tay.
Schrank cũng tuyên bố hành động của hắn là để bảo vệ truyền thống 2 nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ.
"Tôi không có ý định giết Roosevelt. Tôi chỉ muốn ngăn Roosevelt có nhiệm kỳ thứ 3". Schrank nhận tội. Sau khi được xác định là bị mất trí, Schrank được chuyển tới sống quãng đời còn lại tại nhà thương điên ở bang Wisconsin.
Dù bị bắn, ông Roosevelt vẫn tới hoàn thành buổi diễn thuyết rồi mới chấp nhận tới bệnh viện điều trị vết thương. Ảnh: The Lintscreen
Trước vụ ám sát, chiến dịch tranh cử tổng thống năm 1912 đã diễn ra rất sôi nổi, đặc biệt ở đảng Cộng hòa với việc ông Roosevelt đối đầu với người bạn thân - William Howard Taft.
Vì ông Taft ngày càng ủng hộ cánh bảo thủ của đảng Cộng hòa nên Tổng thống Roosevelt đã thách thức bạn thân trong bầu cử sơ bộ. Do không được đảng Cộng hòa đề cử, ông Roosevelt đã lập đảng Cấp tiến (đảng Bull Moose).
Bị các đối thủ chính trị và một số tờ báo chỉ trích là kẻ phản bội, ham muốn quyền lực và sẵn sàng phá vỡ truyền thống của bầu cử Mỹ (Tổng thống thường chỉ làm việc 2 nhiệm kỳ), ông Roosevelt nói với đám đông ủng hộ rằng, các luận điệu chính trị gây kích động này góp phần dẫn đến vụ ám sát.
"Đó là điều rất tự nhiên. Những kẻ có tâm hồn yếu đuối và độc ác đã bị kích động để có các hành vi bạo lực nhằm vào tôi trong suốt 3 tháng qua", Tổng thống Mỹ nói.
Dù vụ ám sát không thành giúp Roosevelt nhận được thiện cảm từ nhiều người nhưng sự chia rẽ của đảng Cộng hòa dẫn đến hệ quả là chiến thắng cho ứng viên đảng Dân chủ Woodrow Wilson. Ông Roosevelt đứng thứ 2 với 27% phiếu bầu, tỷ lệ phiếu bầu cao nhất với ứng viên tổng thống đảng thứ 3 trong lịch sử nước Mỹ.