Bản lĩnh và sự lão luyện giúp ông Putin thắng dễ dàng trong bầu cử
Giới quan sát thậm chí còn đánh giá ông Putin có đà nắm quyền tại Nga - quốc gia với 146 triệu dân, nhiều năm sau đó nữa.
Trong các năm qua, Tổng thống Putin đã khẳng định được năng lực lãnh đạo và tinh thần phục vụ dân tộc Nga , giành được sự tin tưởng của đông đảo cử tri nước này.
Tổng thống Nga Putin. Ảnh: Haaretz.
Vladimir Putin cũng đồng thời là một chính trị gia lão luyện, biết cách vượt qua các khó khăn thử thách, kể cả trong các cuộc bầu cử.
Trước đây theo Hiến pháp Nga, nhiệm kỳ tổng thống của ông Putin từng phải dừng lại vào năm 2008 (theo quy định ấy, ông Putin không thể làm tổng thống Nga quá 2 nhiệm kỳ liên tiếp). Tuy nhiên, ông đã đảo vai với chính trị gia Medvedev (một trong các cộng sự thân cận của ông) để tiếp tục nắm quyền tại nước Nga. Khi ấy, ông Putin chuyển sang làm thủ tướng, còn ông Mevedev ra ứng cử và đắc cử tổng thống Nga. Đến năm 2012, ông Putin quay trở lại tranh cử tổng thống và đắc cử, tiếp tục làm ông chủ điện Kremlin.
Năm 2020, Tổng thống Putin vận động thay đổi Hiến pháp Nga thông qua một cuộc bỏ phiếu toàn quốc. Kết quả, thay đổi trong Hiến pháp cho phép ông được tranh cử thêm ít nhất 2 nhiệm kỳ tổng thống nữa (mỗi nhiệm kỳ kéo 6 năm).
Nhà lãnh đạo Putin đã có nhiều biện pháp để tập trung quyền lực. Ông chỉ đạo việc can thiệp quân sự vào Gruzia hồi 2008 và vào Ukraine từ năm 2022. Lực lượng đối lập tại Nga về cơ bản đã không thể cản bước được Putin.
Từng có 2 thủ lĩnh nổi bật đối lập với Tổng thống Putin. Tuy nhiên cả hai đều đã qua đời. Boris Nemtsov bị bắn hạ gần điện Kremlin vào năm 2015. Alexei Navalny từng bị kẻ lạ mặt đầu độc vào năm 2020 nhưng may mắn thoát chết. Nhưng vào tháng 2/2024, Navalny đã chết bí hiểm trong nhà tù.
Hai ứng cử viên phản chiến là Yekaterina Duntsova và Boris Nadezhdin đã bị cấm tranh cử sau khi Ủy ban Bầu cử trung ương của Nga phát hiện có lỗi trong chữ ký mà họ cần có được để được ghi danh trên lá phiếu bầu.
Như vậy các đối thủ lớn nhất của ông Putin trên chính trường Nga đã không còn.
Điện Kremlin bác bỏ một cách dứt khoát các chỉ trích nhằm vào họ. Mới đây, Phát ngôn viên của điện Kremlin, Dmitry Peskov nói rằng Nga không bao giờ dung thứ các chỉ trích như vây, đồng thời tuyên bố “nền dân chủ của chúng tôi là tốt nhất và chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng nền dân chủ ấy”.
Mức độ ủng hộ ông Putin và chính quyền của ông
Tại một sự kiện tổ chức ở điện Kremlin vào ngày 8/12/2023, một thủ lĩnh ly khai tại Ukraine - Artyom Zhoga đã tuyên bố dõng dạc rằng ông tha thiết mong muốn ông Putin hãy tái tranh cử tổng thống Nga.
Từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Putin cũng rất chú trọng nắm chắc giới truyền thông. Cơ quan truyền thông Nga đã thuyết phục công chúng rằng chỉ có chính trị gia Putin mới thực sự bảo đảm ổn định cho đất nước, đồng thời chứng minh xung đột Nga - Ukraine là cuộc chiến vì sự sinh tồn của nước Nga.
Cuộc bầu cử Nga năm 2024 này kéo dài trong 3 ngày, bảo đảm các cử tri có nhiều cơ hội tham dự và bỏ phiếu.
Nhân viên chính quyền và công nhân trong các doanh nghiệp nhà nước là một nguồn ủng hộ quan trọng cho ông Putin trong bầu cử.
Dù xác suất ông Putin tái đắc cử lên tới gần như 100%, chính quyền Nga vẫn chú trọng chuẩn bị cho cuộc bầu cử, nhằm nâng cao tính chính danh cho chế độ và giúp họ giành thêm sự ủng hộ từ người dân cho “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine.
Bầu cử Nga năm nay cũng được tiến hành tại cả những nơi mà Nga mới sáp nhập từ Ukraine vào năm 2022 - động thái bầu cử tại các nơi đó sẽ củng cố thêm việc Moscow kiểm soát các vùng mới này.
Truyền thông Nga cho hay, một trong các mục tiêu của Văn phòng tổng thống Nga là bảo đảm có ít nhất 70% cử tri tham gia bầu cử và ông Putin sẽ đắc cử với tỷ lệ cao, ít nhất là 80%, nghĩa là còn cao hơn cả mức kỷ lục 76.,7% của chính ông trong cuộc bầu cử năm 2018.
Theo thăm dò của hãng thăm dò dư luận quốc gia VCIOM tại Nga thì ông Putin sẽ giành được 82% phiếu bầu.
Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2018, ông Putin giành được 76,75 số phiếu bầu. Người về thứ 2 là ứng viên đảng cộng sản, Pavel Grudinin, với 11,8% số phiếu.
Trước đó, ông Putin đắc cử tổng thống năm 2012 với 64,35% số phiếu cử tri, năm 2004 (71,91%) và năm 2000 (53,44%).
Trước cuộc bầu cử 2024, chính quyền Nga cũng cẩn trọng chuẩn bị để giảm thiểu các rủi ro như cuộc biểu tình từng nổ ra ở Belarus vào năm 2020 chống lại đương kim Tổng thống Lukashenko.
Ứng cử viên ngoài Putin gồm những ai và cách thức bầu cử ra sao?
Hiên nay chỉ có 3 ứng cử viên ngoài Putin, đó là:
- Nikolai Kharitonov - 75 tuổi, thuộc Đảng Cộng sản Nga. Hồi bầu cử tổng thống Nga năm 2004, ông chỉ giành được 13% số phiếu bầu.
- Leonid Slutsky, nhân vật dân tộc chủ nghĩa 56 tuổi, thuộc đảng Dân chủ Tự do. Ông này từng kêu gọi hành quyết các tù binh Ukraine.
- Vladislav Davankov, 40 tuổi, thuộc đảng Tân Nhân dân. Đây là một chính trị gia ít được biết đến. Ông ủng hộ xung đột vũ trang với Ukraine.
Theo một cuộc thăm dò dư luận của Trung tâm Levada vào tháng 2/2024, người Nga đã nêu tên những chính trị gia họ tin tưởng như sau: Putin (52%), Slutsky (3%) và Kharitonov cùng Davankov (mỗi người được 1%).
Nga là một quốc gia rộng lớn với 11 múi giờ và nhiều khu vực thưa thớt dân cư. Cơ quan bầu cử Nga sẽ phải dùng máy bay trực thăng để tiếp cận vùng sâu vùng xa ở Siberia.
Tại Nga, tổng thống được cử tri bầu trực tiếp. Nếu không ứng viên nào nhận được trên 50% số phiếu thì vòng 2 của bầu cử sẽ được tổ chức giữa 2 ứng viên cao phiếu nhất vào thời điểm 3 tuần sau đó.
Nhiều nhà bình luận cho rằng bầu cử Nga vào tháng 3/2024 cũng là một cuộc trưng cầu dân ý về xung đột vũ trang với Ukraine.
Abbas Gallyamov - nhà phân tích chính trị từng đảm nhiệm công việc viết diễn văn cho ông Putin, nói rằng trong cuộc bầu cử này, bỏ phiếu cho ông Putin đồng nghĩa với bỏ phiếu ủng hộ tiếp tục xung đột quân sự với Ukraine.