Tình trạng rao bán vũ khí, công cụ hỗ trợ trên mạng xã hội có xu hướng ngày càng phức tạp, công khai. Thượng tá Hoàng Trọng Kiên, Phó trưởng phòng Phòng chống tội phạm xâm phạm trật tự xã hội trên không gian mạng, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an cho biết, việc xử lý các hành vi này gặp khó khăn do đối tượng triệt để lợi dụng tính ẩn danh của không gian mạng, sử dụng đa dạng các dịch vụ trực tuyến để phạm tội. Cùng với đó, do chế tài xử lý còn thiếu, yếu, chưa đủ sức răn đe.
PV: Xin ông cho biết thực tế tình trạng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ trên không gian mạng hiện nay?
Thượng tá Hoàng Trọng Kiên: Cục A05 đã phối hợp các nhà cung cấp dịch vụ trong và ngoài nước như Google, Facebook ngăn chặn hàng chục nghìn đường dẫn Youtube, Facebook có dấu hiệu vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ trên không gian mạng.
Giang hồ lộng hành chào hàng vũ khí tạo nên cảnh tượng bát nháo trên mạng xã hội. Ảnh: Báo Thanh niên
Cục A05 cũng phát hiện, xác minh nhiều ổ, nhóm trên địa bàn cả nước có dấu hiệu mua, bán trái phép vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ trên không gian mạng; chỉ đạo, phối hợp, hướng dẫn công an các địa phương: Hà Nội, TP.HCM, Bắc Giang, Quảng Ninh, Phú Thọ, Hải Phòng, Quảng Bình, Khánh Hòa, Bình Định tổ chức đấu tranh, xử lý.
Qua đó, cơ quan chức năng xử phạt vi phạm hành chính hàng chục đối tượng theo quy định tại Nghị định số 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự an toàn xã hội; phòng chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng chống bạo lực gia đình.
Điển hình, đơn vị phối hợp Công an tỉnh Phú Thọ xác lập chuyên án, đấu tranh, triệt phá đường dây mua bán, tàng trữ vũ khí, công cụ hỗ trợ. Kết quả, thu giữ 22 khẩu súng, 3 máy bơm nén khí dùng để bơm hơi của súng, hàng trăm viên đạn các loại trong đó có 10 viên đạn quân dụng và một số tài liệu khác có liên quan.
Ngày 27/4/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Thọ ban hành kết luận điều tra đề nghị chuyển hồ sơ, vật chứng của vụ án đến Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Thọ đề nghị truy tố 4 đối tượng.
Tháng 1/2022, Cục A05 đã phối hợp với Công an TP Hà Nội triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển, tàng trữ vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ trên không gian mạng với quy mô lớn do vợ chồng Nguyễn Đăng Ninh và Vũ Kim Hoa cầm đầu. Kết quả, đã thu giữ tổng số gần 3.000 vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ các loại, bao gồm: đao kiếm, dao, dùi cui điện, gậy ba khúc, bình xịt hơi cay, đèn pin chích điện các loại. Qua đó, Công an TP Hà Nội đã khởi tố vụ án, khởi tố 2 đối tượng.
PV: Theo Thượng tá, nguyên nhân vì sao xảy ra tình trạng công khai hoạt động?
Thượng tá Hoàng Trọng Kiên: Một trong những nguyên nhân quan trọng nhất khiến các đối tượng vẫn công khai hoạt động là do chế tài xử lý còn thiếu, yếu, chưa đủ sức răn đe, cụ thể để xử lý hình sự về hành vi này. Theo quy định, trước đó người bán vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ phải bị xử lý vi phạm hành chính và thời gian xử phạt vẫn còn hiệu lực nhưng đối tượng lại tái phạm thì mới có thể xử lý hình sự.
PV: Ông có thể cho biết những khó khăn, vướng mắc trong việc đấu tranh với loại tội phạm này?
Thượng tá Hoàng Trọng Kiên: Các đối tượng triệt để lợi dụng tính ẩn danh của không gian mạng, sử dụng đa dạng các dịch vụ trực tuyến để phạm tội như: lập hàng ngàn tài khoản mạng xã hội Youtube, Facebook, Zalo, Telegram và nhiều hội, nhóm để livestream, quảng cáo mua, bán trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.
Những người bán vũ khí, vật liệu nổ không gặp mặt trực tiếp, chỉ liên hệ, trao đổi mua, bán qua số điện thoại (sim rác, sim ảo thuê dịch trên mạng), tài khoản Zalo, Facebook, Telegram.
Người mua phải thanh toán tiền qua tài khoản ngân hàng (thường tài khoản không chính chủ, đi thuê/mượn của người khác), hình thức ship COD (nhận hàng, kiểm tra rồi trả tiền cho nhận viên giao hàng).
Về hình thức vận chuyển, vũ khí, công cụ hỗ trợ được vận chuyển thông qua dịch vụ xe khách liên tỉnh, các nhà xe quen biết, hoặc dịch vụ chuyển phát nhanh công nghệ như: Giao hàng tiết kiệm, Viettel Post, Grab… Đặc biệt, để che mắt lực lượng chức năng, người bán chia nhỏ vũ khí thành nhiều bộ phận, linh kiện rồi đóng gói gửi nhiều lần; không ghi địa chỉ người gửi, khai báo không đúng loại hàng hóa cần gửi.
Thượng tá Hoàng Trọng Kiên
PV: Hiện, đơn vị có biện pháp nào để đấu tranh hiệu quả với loại tội phạm này thưa Thượng tá?
Thượng tá Hoàng Trọng Kiên: Cục A05 đã chủ động nắm tình hình, làm tốt công tác điều tra cơ bản, xâm nhập hội nhóm diễn đàn có dấu hiệu hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ trên không gian mạng, qua đó tập hợp gần 60 hội, nhóm hoạt động mua bán vũ khí, công cụ hỗ trợ với tổng số hơn 90.000 thành viên; phát hiện, xác minh, phối hợp công an các đơn vị, phòng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao các địa phương triển khai các biện pháp công tác, xác minh, đấu tranh, xử lý các đối tượng vi phạm pháp luật.
Công an các địa phương đã xử lý nhiều vụ án, vụ việc và thu hồi nhiều loại vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.
Cục A05 cũng tăng cường công tác quản lý nhà nước về an ninh mạng, phối hợp với các bộ ngành như: Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Quốc phòng, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước trong công tác phòng, chống tội phạm mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.
Bên cạnh đó, Cục A05 tham mưu cho lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo công an các địa phương, đặc biệt các địa phương có đường biên giới, cửa khẩu, đường mòn lối mở phối hợp với các lực lượng chức năng như bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, hải quan, quản lý thị trường tổ chức tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, ngăn chặn nguồn cung vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ từ bên ngoài vào.
PV: Để ngăn chặn tội phạm kiểu này, Thượng tá có khuyến cáo gì đối với người dân?
Thượng tá Hoàng Trọng Kiên: Trước hết, người dân cần chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, không sản xuất, tàng trữ, mua bán, chế tạo, vận chuyển vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ.
Công dân cần đề cao cảnh giác, khi phát hiện người có dấu hiệu tàng trữ, mua bán, chế tạo, vận chuyển vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ thì báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất.
Các địa phương phát động phòng trào toàn dân tự nguyện giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và vũ khí tự chế nhằm góp phần làm giảm nguy cơ, điều kiện phát sinh tội phạm, đảm bảo an ninh trật tự.
Cục A05 đã phối hợp với Bộ thông tin và Truyền thông gửi tin nhắn đến các thuê bao di động trên cả nước đề nghị người dân chấp hành các quy định của pháp luật, không sản xuất, tàng trữ, mua bán, chế tạo, vận chuyển vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ.
Đặc biệt, Cục A05 khuyến cáo thanh thiếu niên không lên mạng internet học cách chế tạo vật liệu nổ, pháo nổ.
PV: Xin cảm ơn Thượng tá!./.