Có phải mắt người là sản phẩm của sự tiến hóa của mắt động vật ăn thịt?
Sự tiến hóa của sinh học loài người là một quá trình lâu dài và phức tạp liên quan đến hàng trăm triệu năm và nhiều loại sinh vật khác nhau.
Trong quá trình này, tổ tiên loài người chúng ta cũng trải qua nhiều quá trình tiến hóa. Trong các quá trình này, sự phát triển của mắt người cũng trải qua nhiều thay đổi.
Hai mắt của người mọc ở trên mặt là kết quả của cả một quá trình tiến hóa lâu dài. Đó cũng là cách chọn lựa tốt nhất để thích ứng với môi trường. Nếu mắt ở vị trí cao trên cơ thể thì nhìn được xa hơn, có lợi cho việc tìm kiếm thức ăn và phát hiện kẻ địch, tầm mắt rộng hơn. Sự thấy nhiều, biết rộng sẽ thúc đẩy trí lực con người phát triển.
Sự tiến hóa của mắt sinh học có thể bắt nguồn từ các sinh vật nguyên thủy cách đây khoảng 500 triệu năm. Các sinh vật hồi đó là những sinh vật đơn bào không có bất kỳ giác quan nào, cũng không có mắt.
Trong vài triệu năm tiếp theo, những sinh vật này bắt đầu tiến hóa dần dần, trải qua nhiều thay đổi, bao gồm cả sự xuất hiện của mắt.
Đôi mắt sơ khai nhất là những tế bào cảm quang đơn giản cảm nhận ánh sáng và gửi những tín hiệu đó đến não để xử lý. Những thụ thể nhạy cảm với ánh sáng này đầu tiên được hình thành từ các tế bào đơn lẻ và dần dần phát triển thành cấu trúc phức tạp của mắt, bao gồm thủy tinh thể, võng mạc và mống mắt.
Mắt ở phía trước cũng có nguyên nhân của nó. Chân của con người đi lên phía trước, nếu thấy có chướng ngại thì sẽ đi vòng qua; hai tay có thói quen làm những việc ở phía trước cũng đòi hỏi hai mắt phải nhìn về hướng này.
Trong lịch sử tiến hóa của loài người, chúng ta cũng trải qua nhiều thay đổi. Ban đầu, tổ tiên của chúng ta là loài vượn rất nguyên thủy. Đôi mắt của chúng ban đầu rất nguyên thủy, chỉ có thể cảm nhận được ánh sáng, nhưng theo thời gian, chúng đã phát triển thành cấu trúc mắt phức tạp như chúng ta có ngày nay.
So sánh mắt người và mắt động vật ăn thịt
Giống như hổ, sư tử và các động vật có vú ăn thịt lớn khác, mắt của chúng tập trung về phía trước, nghĩa là chúng có thể nhìn rõ khu vực phía trước để theo dõi và săn con mồi.
Ngược lại, những con mồi khác như cừu, thỏ, ngựa,..., mắt của chúng thường hướng sang hai bên, để chúng có thể đồng thời quan sát môi trường xung quanh, nhằm tăng cường sự cảnh giác của bản thân, để thoát khỏi sự tấn công của kẻ săn mồi.
Hai mắt ở phía trước có thể tập trung quan sát và xử lý mọi việc trước mặt, tránh được những cử chỉ không nhất quán (khi bên trái khi bên phải), tăng thêm cảm giác lập thể về hình tượng của sự vật, có lợi cho phán đoán vật xa hay gần. Điều đó trong cạnh tranh sinh tồn vô cùng quan trọng.
Tuy nhiên, mắt người thì khác. Mắt con người cũng tập trung về phía trước, có nghĩa là chúng ta có thể nhìn rõ khu vực trước mặt. Đây chắc chắn là một đặc điểm tiến hóa thuận lợi, vì nó cho phép chúng ta nhìn và thao tác chính xác hơn trong quá trình săn bắn và các hoạt động khác.
Tại sao con người tiến hóa để sở hữu đôi mắt của động vật ăn thịt?
Vậy tại sao con người tiến hóa để sở hữu đôi mắt của động vật ăn thịt? Câu hỏi này vẫn chưa được các nhà khoa học trả lời dứt khoát. Tuy nhiên, có một vài giả thuyết có thể giải thích hiện tượng này.
Giả thuyết đầu tiên cho rằng sự tiến hóa của mắt người có liên quan đến hoạt động săn bắn của tổ tiên chúng ta. Hàng triệu năm trước, tổ tiên của chúng ta bắt đầu săn thú săn lớn, đòi hỏi họ phải có khả năng nhìn chính xác vị trí của con mồi.
Vì vậy, theo thời gian, tổ tiên của chúng ta đã tiến hóa đôi mắt tập trung về phía trước để theo dõi và săn mồi tốt hơn.
Nếu chúng ta có một mắt ở bên trái, một mắt ở bên phải, hoặc một mắt ở phía trước, một mắt ở phía sau, như vậy tầm nhìn của con người sẽ được mở rộng hơn, nhưng không thể nào tập trung sức quan sát, cũng không thể nhìn thấy hình ảnh lập thể của các vật, khiến cho ta không phân biệt được vật đó ở xa hay gần.
Giả thuyết thứ hai là tổ tiên của chúng ta đã trải qua nhiều căng thẳng về môi trường trong quá trình tiến hóa của họ. Dưới những áp lực môi trường này, quá trình tiến hóa của mắt người có thể đã bị ảnh hưởng, dẫn đến sự tiến hóa để sở hưu đôi mắt của động vật ăn thịt.
Điều này có thể là do việc tập trung vào mắt có thể khiến chúng ta hòa hợp hơn với môi trường của tổ tiên để thích nghi tốt hơn. Ví dụ, khi săn thú lớn, con người cần có khả năng nhìn thấy động vật ở khoảng cách xa để theo dõi chúng tốt hơn.
Cuối cùng, có một giả thuyết khác về sự tiến hóa của mắt người liên quan đến những thay đổi trong mắt của tổ tiên chúng ta khi họ tiến hóa từ động vật bốn chi thành động vật có tư thế di chuyển đứng thẳng.
Vì mắt của động vật đứng thẳng đòi hỏi độ chính xác thị giác cao hơn và khả năng cảm nhận chiều sâu, nên mắt người dần dần tiến hóa để có các đặc tính tập trung.
Sự tiến hóa của mắt người là một quá trình lâu dài và phức tạp liên quan đến môi trường và hành vi của tổ tiên chúng ta. Mặc dù mắt của chúng ta tập trung về phía trước, nhưng chúng không nhất thiết là sản phẩm tiến hóa của mắt động vật ăn thịt.
