Chuỗi tràng 108 hạt còn được gọi là "Japa mala" theo tiếng Tây Tạng. Từ xa xưa, nó đã được sử dụng trong cả Phật giáo và Ấn Độ giáo khi tụng kinh. Tràng hạt có thể được làm từ nhiều nguồn vật liệu khác nhau, bao gồm gỗ đàn hương, hạt bồ đề, gỗ bồ đề, hổ phách, san hô, ngọc bích, xương, lụa tơ tằm, bông, sợi và thậm chí cả cây gai dầu.
Vì sao chuỗi tràng hạt dài có 108 hạt chứ không chẵn 100?
Loại chuỗi tràng hạt đeo cổ tay có từ 16 đến 19 hạt; một số tràng hạt của người Trung Quốc chỉ có 18 hạt. Trong Phật giáo Đại thừa cũng phổ biến loại tràng 27 hạt. Chuỗi có nhiều hạt nhất thường có 108 hạt chứ không phải chẵn 100. Có nhiều cách giải thích điều này.
Vì sao chuỗi tràng hạt có 108 hạt mà không phải 100?
Giải thích theo công dụng cầu nguyện
Tràng hạt thường được sử dụng để tính số lần tụng kinh. Trong khi tụng, người ta lần ngón tay qua từng hạt. Trong Phật giáo Kim Cương thừa, 108 hạt trên các chuỗi thường dùng để trì chú 100 lần, 8 hạt tăng thêm là dành cho những lần chẳng may sai sót. Một cách giải thích khác là trong số 108 hạt có 100 hạt để tụng chú cho bản thân, 8 hạt còn lại dùng cầu nguyện cho tất cả chúng sinh.
Chuỗi tràng có số hạt đủ dài sẽ giúp cho người trì chú thêm tập trung, không bị phân tâm khi phải theo dõi, tính đếm số lần đã đọc.
Chuỗi tràng hạt dùng để đếm số lần trì chú, tụng kinh. (Ảnh: 3 Ports)
Giải thích theo kinh Mộc Hoạn Tử
Nguồn gốc của tràng hạt và hoạt động lần ngón tay qua chuỗi hạt khi niệm Phật còn được cho là xuất phát từ lời khai thị của Đức Phật đối với vua Ba Lưu Ly, được ghi chép lại trong kinh Mộc Hoạn Tử. Kinh chép rằng, có lần Đức Phật cùng giáo đoàn của ngài du hóa trong núi Kỳ Xà Quật, nước La Duệ Kỳ. Quốc vương ở nơi ấy (tên là Ba Lưu Ly) sai sứ giả đến để xin Phật rủ lòng thương xót, ban cho cách tu hành dễ dàng để có thể sớm xa lìa phiền não.
Phật dạy rằng để diệt được phiền não, nên xâu một chuỗi tràng 108 hạt bằng hạt cây mộc hoạn tử, luôn đem theo mình. Khi đi, ngồi hay nằm đều nên chú tâm niệm Phật, Pháp, Tăng, cứ mỗi lượt lại lần qua một hạt, cứ như thế lần lượt qua hạt này đến hạt khác, đến khi đủ 20 vạn lượt mà thân tâm không tán loạn thì sẽ cảm nhận được an lạc, hạnh phúc. Chuỗi 108 hạt là tượng trưng cho cầu chứng 108 pháp Tam muội và đoạn trừ 108 phiền não, qua hết các phiền não sẽ được an vui.
Theo Kinh Mộc Hoa Tử, Đức Phật từ xa xưa đã dùng chuỗi tràng 108 hạt. (Ảnh: Monk Mala)
Giải thích theo ý nghĩa giác ngộ
Nhiều ý kiến cho rằng chuỗi tràng có 108 hạt vì con người phải vượt qua 108 phiền não trên đường đến giác ngộ. Phiền não của chúng sinh đến từ 6 căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý), 6 trần (sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp), 6 thức (thấy, nghe, ngửi, nếm, xúc giác, ý thức), cộng lại là 18 giới (thập bát giới).
Đem con số 18 này nhân cho 6 loại phiền não căn bản (tham, sân, si, mạn, nghi, ác kiến) sẽ thành con số 108 phiền não. Để đạt được trạng thái hạnh phúc thật sự, con người phải diệt trừ hết mọi phiền não bằng quá trình tu tập, đó là nguyên nhân chuỗi tràng hạt có 108 hạt mà không phải 100.
