Vì sao châu Âu lại có một loại tiền giấy tưởng như “vô dụng”: Tờ 0 Euro, thậm chí còn mất chi phí để mua?

Tờ tiền giấy có giá trị bằng 0 có lẽ là độc nhất tại Liên minh Châu Âu. Về đặc điểm an ninh nhằm chống tiền giả, nó y hệt như những tờ tiền có mệnh giá “thực tế” khác: có hình mờ (watermark), mực UV, hình hologram hay những đoạn in siêu nhỏ…

Chúng hoàn toàn được ủy quyền bởi Ngân hàng Trung ương Châu Âu và nếu không nhờ số 0 nhận diện, người ta sẽ rất dễ nhầm lẫn nó với những tờ tiền Euro thực tế khác như tờ 5 Euro, 20 Euro…

Vậy những tờ tiền 0 Euro này là gì và tại sao lại có chúng?

Euro là một loại giấy bạc đặc biệt khi nó không phải là tiền tệ của một quốc gia đơn thuần, mà là loại tiền tệ chung của một khu vực gồm rất nhiều quốc gia khác nhau - Liên minh Châu Âu.

Mặc cho sự đa dạng về văn hóa, địa lý, lịch sử… của các nước trong khu vực, các tờ tiền Euro thực ra khá nhàm chán khi hiện nay chúng chỉ gồm 6 loại mệnh giá chính thức là tờ 5, 10, 20, 50, 100, 200 Euro. Từ năm 2013 đổ về trước có thêm tờ 500 Euro nhưng nó đã bị bỏ đi vào lần phát hành thứ 2.

Hơn nữa, để tránh tạo cảm giác thiên vị khi nước này được xuất hiện trên tờ tiền, còn nước khác lại không, những hình vẽ trang trí, biểu tượng trên 6 tờ tiền chính thức này đều là… công trình giả.

Lựa chọn này khá kỳ cục khi ở các quốc gia thông thường, tờ tiền được in hình những nhân vật tầm cỡ của đất nước kèm các thắng cảnh đặc trưng. Tuy nhiên, nó lại là lựa chọn công bằng và hợp lý nhất cho một vùng đất đa dạng như EU.

Họ cũng không thể in hàng trăm phiên bản khác nhau của các tờ tiền, mỗi phiên bản mang hình một thắng cảnh của các đất nước khác nhau được vì điều đó sẽ làm rối trí du khách hay thậm chí chính người dân EU. Hơn nữa, lựa chọn đó cũng sẽ tạo ra hiểm họa khôn lường là nạn in tiền giả vô cùng khó kiểm soát.

Vậy nên, tờ 0 Euro được tạo ra với mục đích duy nhất là hàng lưu niệm để châu Âu có dịp quảng bá hình ảnh, nhân vật tầm cỡ mà không để ảnh hưởng đến những tờ tiền chính thức trong hoạt động kinh tế.

Nguồn gốc của nó bắt nguồn từ Pháp vào năm 2015 sau khi Richard Faille, người sáng tạo ra các món quà lưu niệm bằng tiền phổ biến của Pháp, quyết định tạo ra đồng 0 Euro để quảng bá du lịch. Tiền giấy này được in tại một cơ sở ủy thác tư nhân và chúng có nhiều đặc điểm giống đồng Euro thực ngoại trừ việc chúng được đánh dấu là “0”, và được kiểm tra để đảm bảo chúng không thể lưu thông như một loại tiền tệ tài chính hợp pháp.

Mặt trước của tất cả tờ 0 Euro đều giống nhau và nó bao gồm một số 0 màu trắng, theo sau là ký hiệu Euro để biểu thị không có giá trị tài chính. Sau đó (từ trái sang phải) là hình Cổng Brandenburg, tháp Big Ben, Tháp Eiffel, Đấu trường La Mã, Nhà thờ Sagrada Familia, Manneken Pis và Nàng Mona Lisa - những biểu tượng của châu lục.

Ban đầu vốn được tạo ra cho mục đích du lịch và quảng bá, nhưng chẳng mấy chốc loại tiền 0 Euro này đã sớm trở thành một dạng “từ điển bách khoa” về châu Âu và là nguồn sưu tập phong phú, thú vị cho các sưu tập gia.

Những sự thật thú vị về tờ tiền 0 Euro

Với mục đích quảng bá và sưu tập, không khó hiểu khi kể từ lúc ra đời, tờ 0 Euro đã có hàng nghìn phiên bản khác nhau và mỗi nước đều có những phiên bản đặc biệt của riêng mình.

Một YouTuber tên Chris đã dày công thu thập các tờ tiền 0 Euro ở vài nước châu Âu. Tại Pháp, tờ tiền có in hình Khải Hoàn Môn Paris được bán ngay tại điểm du lịch mà nó quảng bá. Ngoài ra, 2 tờ tiền in hình Vương cung thánh đường. Sacré-Cœur và Tháp Eiffel có điểm đặc biệt ở chỗ chúng là tiền polymer chứ không phải tiền giấy như những tờ Euro thông thường.

Một đặc điểm thú vị khác là hình mờ và hologram trên các tờ tiền 0 Euro đều có hình tháp Eiffel với góc nhìn từ trên xuống.

Tờ tiền 0 Euro hiếm nhất?

Đối với các nhà sưu tập, những tờ tiền hiếm luôn mang một sức hút lạ kỳ và tờ 0 Euro với mục đích giải trí, sưu tập thuần túy càng không phải ngoại lệ. Tờ 0 Euro phiên bản hiếm nhất phải kể đến loại có in hình thủy cung Marineland tại Pháp, với hình 2 chú cá heo đang tung mình khỏi nước.

Vào năm 2015, không lâu sau khi loại tiền này được phát hành, thủy cung Marineland đã gánh chịu một trận lụt nặng, khiến rất nhiều sinh vật biển tại đây mất mạng. Nhưng thiệt hại đáng kể khác là máy in tờ tiền 0 Euro nói trên và do đó từ sau trận lụt ấy, không còn tờ tiền Marineland nào được xuất xưởng nữa.

Theo Chris, số lượng tờ 0 Euro in hình cá heo này hiện rất hiếm do đó giá của nó trên thị trường sưu tập đã tăng tốc “như tên lửa”

Nước Anh cũng có tờ 0 Euro

Một sự thật thú vị khác là mặc dù chưa bao giờ sử dụng tờ Euro chính thức mà vẫn dùng tiền Bảng in hình Nữ hoàng Elizabeth II, nước Anh vẫn có tờ 0 Euro từ thời còn trong Liên minh Châu Âu.

Một số công trình được in trên tờ 0 Euro của Anh là Tháp Big Ben, Cầu Tháp London, Vòng quay “Mắt London”, Cung điện Buckingham và thậm chí là con tàu Titanic nổi tiếng.

Ngoài nước Anh từng là thành viên của EU, một số nước châu Âu khác cũng sở hữu tờ 0 Euro của riêng mình dù không thuộc Liên minh Châu Âu, điển hình là Iceland, Na Uy, Nga… Cũng có một số nước mặc dù thuộc EU nhưng không sử dụng tờ Euro chính thức mà lại có tờ tiền lưu niệm đặc biệt này, như Ba Lan, Cộng hòa Czech, Thụy Điển…