Ngày 21/7, Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH và TTĐT) - Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT &TT) đã phối hợp cùng Liên minh Giải trí và Sáng tạo ACE (Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ - MPA) tổ chức Hội thảo: "Vi phạm bản quyền trực tuyến và các biện pháp ngăn chặn tại Việt Nam".
Thực trạng vi phạm bản quyền trực tuyến tại Việt Nam
Theo ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục PTTH và TTĐT, vi phạm bản quyền trên Internet đang là tình trạng phổ biến và gây nhức nhối ở Việt Nam.
Ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục PTTH và TTĐT.
Hàng ngày, các mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, YouTube và nhiều trang thông tin trực tuyến đã truyền tải lượng thông tin báo chí, nội dung số, video clip khổng lồ tới hàng triệu người dùng Internet, bao gồm nhiều nội dung vi phạm bản quyền, gây thiệt hại tới quyền lợi cũng như uy tín của các đơn vị chủ sở hữu nội dung.
Thời gian qua, Cục PTTH và TTĐT đã nhận được rất nhiều yêu cầu xử lý vi phạm bản quyền nội dung, đa số là những nội dung về giải trí như bóng đá, phim, game show, ca nhạc… Theo ông Lê Quang Tự Do, các hình thức và phương pháp vi phạm bản quyền hiện nay hết sức tinh vi, biến đổi liên tục, luôn che giấu thông tin chi tiết và được thực hiện xuyên biên giới, từ nước ngoài cung cấp dịch vụ vào Việt Nam.
Chia sẻ về thực trạng vi phạm bản quyền trên môi trường số tại Việt Nam, ông Phạm Hoàng Hải – Giám đốc Trung tâm Bản quyền Nội dung số Việt Nam cho biết, hiện nay việc vi phạm bản quyền trên môi trường số diễn ra công khai trên nhiều nền tảng, nội dung bị vi phạm thuộc sở hữu của các đơn vị sản xuất nội dung số được phát sóng và đăng tải trên các nền tảng truyền thông, gây thiệt hại cho chủ sở hữu.
Các hành vi vi phạm bản quyền phổ biến như: Thực hiện livestream, phát trực tiếp trên các mạng xã hội hoặc website; copy nguyên trạng các nội dung đã phát hoặc cắt ghép, chỉnh sửa các video, sau đó đăng tải trái phép lên Internet.
Nội dung vi phạm được sử dụng trái phép tại nhiều nền tảng: Các website, ứng dụng (app) OTT được nhà nước cấp phép; các website đăng ký tên miền và đặt server ở nước ngoài; các app OTT lậu được chia sẻ trên Internet hoặc được cài đặt qua các thiết bị Android TV Box; các mạng xã hội phổ biến như Facebook, YouTube, TikTok, Gapo, TalkTV, Instagram, Twitch; các nhà cung cấp nội dung trên mạng di động…
Tính đến tháng 6/2022, Trung tâm bản quyền nội dung số Việt Nam đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng, chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam đến trên 500 website vi phạm bản quyền.
Vi phạm bản quyền video trực tuyến làm thất thoát 348 triệu USD
Ông Neil Gane - Chuyên gia tư vấn Liên minh giải trí và sáng tạo khu vực Châu Á Thái Bình Dương dẫn số liệu từ Media Partners Asia, cho thấy tình trạng vi phạm bản quyền video trực tuyến đang ngày càng phổ biến, số lượng người dùng trái phép ở Việt Nam tăng lên 15,5 triệu năm 2022, làm thất thoát 348 triệu USD, chiếm 18% doanh thu của toàn ngành video hợp pháp.
Ông Neil Gane - Chuyên gia tư vấn Liên minh giải trí và sáng tạo khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
Theo ông Neil Gane, Việt Nam đứng thứ 3 (sau Indonesia, Philippines) trong khu vực Đông Nam Á và một số quốc gia khác về tình trạng vi phạm bản quyền video trực tuyến. Một điều đáng chú ý là nếu tính theo bình quân đầu người, Việt Nam lại đứng đầu về truy cập và chia sẻ nội dung vi phạm bản quyền.
Nếu không kiểm soát được tình hình này, đến năm 2027, số người dùng vi phạm bản quyền ở Việt Nam có thể tăng tới 19,5 triệu, dẫn tới lượng doanh thu bị thất thoát ở mức 456 triệu USD.
Cũng theo báo cáo, ngành công nghiệp video trực tuyến của Việt Nam được dự báo là sẽ tạo ra doanh thu 249 triệu USD vào năm 2022, trong đó doanh thu từ lượng thuê bao chiếm 15% và video theo yêu cầu (AVOD) chiếm 85%.
Việc kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền sẽ giúp gia tăng giá trị nhờ vào việc tăng lượng khách hàng hợp pháp và tăng doanh thu của lĩnh vực video trực tuyến cao cấp, có thể tăng gấp đôi giá trị đầu tư cho các nội dung video trực tuyến trong nước lên mức 150 triệu USD vào năm 2027 so với con số hiện tại ước tính là 75 triệu USD.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng, đẩy mạnh nỗ lực chống vi phạm bản quyền các nội dung video trực tuyến sẽ giúp tăng 3 lần doanh thu video trực tuyến với cấp số nhân đáng kể trong quá trình này. Kiểm soát được tình trạng vi phạm bản quyền sẽ tạo thêm 4.870 việc làm mới cho thị trường lao động nhờ sản lượng lao động trong lĩnh vực video tăng lên 351 triệu USD vào năm 2027, một mức tăng đáng kể so với con số 134 triệu USD hiện nay.
Các chuyên gia thảo luận về vấn đề bảo vệ bản quyền tại hội thảo.
Giải pháp kỹ thuật ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến
Chia sẻ về giải pháp ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến, bà Celine Boyer - Trưởng phòng An ninh mạng của Tập đoàn Canal cho biết: "Tại Pháp, chúng tôi chặn tất cả các trang web lậu có thể truy cập được từ Pháp, bất kể nguồn phát là ở Pháp hay ở các nước khác. Việc cho phép chặn các trang web từ nước ngoài có lượng truy cập lớn có thể đem lại những tác động to lớn tới tình trạng vi phạm bản quyền (Lượng truy cập có thể được đo bởi những công cụ như Similarweb…).
Ngoài ra, tuy việc chặn các trang web là quan trọng nhưng việc chặn các máy chủ phát lậu cũng vô cùng quan trọng và vì thế các bạn phải chặn các địa chỉ IP bởi vì các máy chủ không có DNS.
Cuối cùng, để tăng nhận thức của cộng đồng, ngoài việc chặn tên miền chúng ta có thể chuyển hướng họ tới một trang web nêu rõ rằng trang web họ đang cố truy cập là trang web lậu và hướng họ tới những dịch vụ hợp pháp".
Ông Jan van Voorn - Phó Chủ tịch Điều hành kiêm Giám đốc Bảo vệ Nội dung Toàn cầu của ACE nhận định: "Việt Nam có tiềm năng lớn trở thành một thị trường phát triển của các nội dung hợp pháp. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang trở thành tâm điểm quốc tế của vi phạm bản quyền số. Các trang web vi phạm bản quyền phát trực tuyến và các dịch vụ vi phạm bản quyền IPTV khiến người tiêu dùng Việt Nam có nguy cơ nhiễm phần mềm độc hại, làm suy giảm nhu cầu đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài, giảm mức đóng góp thuế cho chính phủ và kìm hãm sự sáng tạo.
ACE là liên minh bảo vệ nội dung phi lợi nhuận lớn nhất trên thế giới, đại diện cho hơn 38 công ty giải trí và các hãng phim lớn trên toàn cầu. Chưa bao giờ chúng ta cần làm việc cùng nhau nhiều hơn lúc này. Chúng tôi hiện đang mở rộng ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương và mong muốn được hợp tác với các công ty truyền thông và nội dung Việt Nam".