Chiều 22-11, nhaccuatui.com và YanTV đã rầm rộ ra mắt liên minh âm nhạc SkyMusic. Trùng hợp là lễ ra mắt này diễn ra chỉ sau khi Hiệp hội Công nghiệp ghi âm VN (RIAV) gửi công văn khiếu nại một số trang web vi phạm bản quyền vào ngày 21-11.
Cụ thể RIAV đã gửi công văn đến Thanh tra Bộ VH-TT&DL, Thanh tra Bộ Thông tin - truyền thông, Cục Bản quyền tác giả, Công ty cổ phần quảng cáo trực tuyến 24H, Công ty cổ phần NCT, Công ty cổ phần dịch vụ trực tuyến FPT (FPT Online), các đơn vị truyền thông... để khiếu nại ba trang: nhac.vui.vn (thuộc sở hữu của Công ty cổ phần quảng cáo trực tuyến 24H), nhaccuatui.com (Công ty NCT) và nhacso.net (FPT Online) vi phạm bản quyền.
Đàm phán bất thành
Theo đơn khiếu nại, ba đơn vị này đã kết thúc hợp đồng với RIAV về quyền sử dụng các bản thu âm từ tháng 7-2013. Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Trương Thị Thu Dung - phó chủ tịch thường trực RIAV - cho hay: “Từ tháng 7 đến nay, đại diện RIAV đã nhiều lần liên hệ và đàm phán với các đơn vị chủ quản các trang web trên, bày tỏ mong muốn được tiếp tục hợp tác nhưng bất thành. Để tôn trọng cũng như bảo vệ quyền lợi chính đáng của những bản thu âm mà RIAV đang sở hữu, chúng tôi đã yêu cầu các đơn vị trên gỡ toàn bộ kho nhạc của RIAV ra khỏi trang web. Tuy nhiên, cả ba trang này vẫn tiếp tục sử dụng các bản ghi của RIAV mà không trả bản quyền”.
Kèm theo đơn khiếu nại, RIAV còn gửi danh sách các bản ghi mà ba trang web trên đang vi phạm bản quyền. Theo đó, RIAV cho biết nhac.vui.vn đang sử dụng không phép 1.255 bản ghi, nhaccuatui.com sử dụng không phép 2.181 bản ghi và nhacso.net sử dụng không phép 2.069 bản ghi thuộc quyền sở hữu của RIAV (sau khi văn bản này phát đi thì tối 21-11, nhaccuatui.com va nhacso.net đã gỡ toàn bộ nhạc thuộc bản quyền của RIAV xuống, trong khi nhac.vui.vn vẫn còn hơn 900 bài - PV).
Được biết, từ tháng 7-2013, RIAV đã ký hợp đồng ủy quyền cho Tập đoàn VNG (Zing MP3) khai thác độc quyền toàn bộ các bản ghi của RIAV vì theo bà Thu Dung: “RIAV không đủ nhân lực cũng như trang thiết bị, máy móc, phần mềm... để khai thác và quản lý các bản ghi này một cách hiệu quả nhất”. Vì vậy, các đơn vị nếu muốn ký lại hợp đồng khai thác các bản ghi của RIAV đều phải thông qua VNG.
Trong buổi ra mắt liên minh âm nhạc SkyMusic, khi được hỏi về việc vì sao đã kết thúc hợp đồng, không tái ký nhưng vẫn sử dụng các bản ghi của RIAV và cũng không thanh toán tiền bản quyền từ tháng 7 đến nay, ông Nhan Thế Luân - đại diện cho nhaccuatui.com - cho biết đơn vị này đã làm việc với RIAV thông qua VNG trong suốt hai tháng 8 và 9 với mong muốn ký lại hợp đồng, nhưng chi phí và các điều khoản mới do VNG đưa ra không thích hợp nên nhaccuatui đã thôi không sử dụng kho của RIAV nữa.
“Từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 10 chúng tôi đã cho rút hết nhạc của RIAV xuống và cũng thông báo với đơn vị sở hữu về điều này. Bên cạnh đó, chúng tôi có yêu cầu hãy cho chúng tôi biết nếu phát hiện có trường hợp nào còn sót lại để chúng tôi kịp thời gỡ bỏ. Tuy nhiên từ đó đến nay, chúng tôi không nhận được bất cứ phản hồi nào từ RIAV hay VNG” - ông Nhan Thế Luân cho biết thêm. Phía nhacso.net và nhac.vui.vn cũng đưa ra câu trả lời tương tự: “Chúng tôi không nhận được bất cứ phản hồi nào từ phía Công ty VNG cũng như RIAV”. Ba câu trả lời giống nhau nhưng nếu đúng như thống kê của RIAV, có thể coi ba đơn vị này có sơ sót trong quá trình gỡ bỏ những tài sản của RIAV ra khỏi các trang chia sẻ nhạc được không khi sót đến cả ngàn bản ghi?
Thế lực đối trọng với VNG?
Phát biểu tại lễ ra mắt liên minh âm nhạc SkyMusic, ông Trịnh Hoàng Tuấn - giám đốc điều hành SkyMusic - khẳng định liên minh này ra đời nhằm tận dụng sức mạnh tập thể để bảo vệ quyền lợi của những người làm nghệ thuật lẫn người thụ hưởng một cách tốt nhất. Mục tiêu này hẳn nhiên phải bao gồm cả việc tôn trọng và thực hiện đúng các quy định về bản quyền. Nhưng tiếc thay, ngay khi công bố thành lập, một vài thành viên trong liên minh lại đang vướng vào khiếu nại từ RIAV.
Cho đến thời điểm ra mắt, SkyMusic gồm các thành viên: YanTV (truyền hình), nhaccuatui, nhac.vui.vn, nhacso.net (trang web âm nhạc), VMG (nhà cung cấp nội dung số) và VnExpress.net, 24h.com.vn, ngoisao.net, Eva.vn, Yan News (báo và trang tin điện tử) và sẽ tích cực mở rộng thêm thành viên mới. Dù SkyMusic không thừa nhận nhưng “người ngoài” vẫn thấy rõ liên minh này là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với VNG (sở hữu cả trang web âm nhạc, báo điện tử lẫn nhà cung cấp nội dung số).
Trong ba dự án âm nhạc mà SkyMusic triển khai trong thời gian tới đều có đường hướng tương đồng VNG với: Sky Promotion (quảng bá cho các sản phẩm ca nhạc trên truyền hình, trang web âm nhạc và báo điện tử), Sky Production (giúp ca sĩ thực hiện những bản ghi và MV miễn phí để được sở hữu các bản ghi hay MV đó) và Sky Chart (bảng xếp hạng âm nhạc mà kết quả từ bảng xếp hạng này sẽ là Giải thưởng âm nhạc Sky - Sky Music Awards vào năm 2014). Việc có thêm một vài đối trọng khác nhau trong cùng một thị trường hẳn nhiên sẽ giúp thị trường đó nhộn nhịp, sôi động hẳn lên và người hưởng lợi sau cùng sẽ là “người tiêu dùng”. Nhưng điều đó chỉ xảy ra trong điều kiện các “đối thủ” cạnh tranh công bằng trên tinh thần thượng tôn pháp luật.
Ông Vũ Xuân Thành (Thanh tra Bộ VH-TT&DL): Khuyến khích việc khởi kiện
Thanh tra chưa nhận được đơn của RIAV. Tuy nhiên về nguyên tắc, RIAV khi gửi đơn phải kèm theo các tài liệu chứng minh vi phạm của các website nhạc số. Khi đó thanh tra mới thụ lý và làm việc trực tiếp với các website. Nếu làm rõ được vi phạm, chắc chắn các trang này sẽ bị xử phạt theo quy định.
Câu chuyện quyền tác giả và quyền liên quan ở VN hiện nay có rất nhiều vấn đề. Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ cũng vừa thông qua Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN gửi công văn đề nghị xử lý các trang web vi phạm bản quyền có nguồn gốc từ VN. Trước đó hồi tháng 7, chúng tôi cũng đã tiến hành xử phạt ba website về hành vi này. Chúng tôi khuyến khích các đơn vị nên khởi kiện ra tòa nếu nắm rõ được các chứng cứ chứng minh đối tác vi phạm để chấm dứt triệt để tình trạng bị xâm phạm bản quyền.
