David Tran thành lập Huy Fong Foods ở California từ số vàng dành dụm trị giá 20.000 USD vào thời điểm đó, được giấu bên trong những lon sữa đặc.
Hơn 40 năm sau, thương hiệu Sriracha đã có mặt trên bàn ăn của người tiêu dùng trên toàn thế giới, từ chương trình truyền hình thực tế cho đến trạm Không gian Quốc tế (ISS).
Theo công ty nghiên cứu thị trường NPD Group, những chai tương ớt Sriracha với logo con gà trống và nắp màu xanh lá cây hiện có mặt trong căn bếp của gần 1/10 gia đình Mỹ.
Huy Fong Foods, được định giá 1 tỷ USD bởi IBISWorld, đứng thứ ba trên thị trường tương ớt Mỹ với doanh thu 1,5 tỉ USD, xếp sau Tabasco của gia đình McIlhenny thành lập từ năm 1868 và Frank's RedHot từ tập đoàn gia vị McCormick & Co.
Con đường tạo ra thương hiệu tương ớt "quốc dân"
David Tran sinh năm 1945 tại thành phố Sóc Trăng của Việt Nam và chuyển đến Sài Gòn năm 16 tuổi, nơi ông làm việc trong cửa hàng bán các sản phẩm hóa chất của anh trai.
Tháng 1/1980, ông cùng vợ và con trai đến Los Angeles. Cơ duyên đến với nghề sản xuất tương ớt trên đất Mỹ của Tran cũng rất tình cờ. Một lần, ông mua một chai tương ớt nhập khẩu ở cửa hàng tạp hóa trong khu Chinatown tại Los Angeles. Cảm thấy tương ớt đó chất lượng không tốt lắm, người đàn ông gốc Việt cho rằng mình có thể làm ra loại ngon hơn.
Ông David Tran, "cha đẻ" của sản phẩm tương ớt Sriracha.
Ông thuê một cửa hàng ở khu Chinatown với giá 700 USD/tháng. Ban đầu, ông lái xe tải chở những chai tương ớt thành phẩm và chở đến từng khu chợ, đến tận các nhà hàng địa phương để chào bán.
Lúc đó, ông Tran cũng chỉ mong sản phẩm của mình sẽ được các tiệm phở Việt ưa chuộng và xa hơn có thể là các nhà hàng châu Á ở quanh vùng Nam California.
Nhưng ngay sau đó, sản phẩm tương ớt của ông đã vượt sự kỳ vọng của ông khi được người tiêu dùng đánh giá cao, với tháng đầu "ra quân" giúp ông thu về 2.300 USD, theo tờ The Straits Times.
Sau đó, doanh thu tháng nào cũng lớn với lãi suất rất đáng kể, kéo theo nhu cầu tăng vọt. Ông đã phải chuyển đến một nhà máy ở Rosemead, ngoại ô phía đông Los Angeles, và sau đó mở rộng quy mô sang cả khu nhà máy sản xuất vòng lắc Wham-O bị bỏ hoang bên cạnh.
Huy Fong Foods sản xuất hàng trăm nghìn chai tương ớt/ngày.
Năm 1983, tương ớt nhãn hiệu Sriracha ra đời. Sản phẩm này đã giúp Tập đoàn Huy Fong Foods trở thành cái tên quen thuộc của người tiêu dùng tại Mỹ cho đến nay. Từ năm 2010, Nhà máy Huy Fong Foods tọa lạc trên một khu đất rộng 60.000 m2 tại thành phố Irwindale, bang California, sản xuất hàng trăm nghìn chai tương ớt Sriracha mỗi ngày.
Không quảng cáo, không tiếp thị, không tăng giá bán buôn
"Tôi chưa từng nghĩ sản phẩm của mình sẽ phổ biến đến như vậy. Giấc mơ của tôi chưa bao giờ là trở thành triệu phú. Tôi bắt đầu vì tôi thích tương ớt tươi, cay", David Tran nói với tờ LA Times.
Bất chấp sự giàu có của mình, Tran vẫn tập trung vào chất lượng của Sriracha, sản phẩm được yêu thích rộng rãi với biểu tượng con gà trống, tượng trưng cho năm sinh của ông trong 12 con giáp.
"Tôi muốn tiếp tục tạo ra một sản phẩm chất lượng tốt, như làm thế nào để tương ớt nóng cay hơn... và không nghĩ đến việc kiếm thêm lợi nhuận", ông nói.
Mỗi lần sản phẩm tương ớt Sriracha khan hiếm là người tiêu dùng lo lắng.
"Tôi có thể sử dụng các thành phần ít tốn kém hơn hoặc quảng bá sản phẩm của mình để kiếm nhiều tiền hơn. Nhưng không, mục tiêu của tôi luôn là cố gắng tạo ra loại tương ớt cay nóng cho người giàu với mức giá phù hợp với người nghèo", ông nói thêm.
Tuy nhiên, vào năm 2013, công ty của ông vướng vào một rắc rối khi những người hàng xóm phàn nàn về khói cay từ nhà máy mới của ông.
Nhà máy của Huy Fong Foods đã đóng cửa trong một thời gian ngắn, làm dấy lên lo ngại về sự thiếu hụt tương ớt Sriracha của người tiêu dùng ưa thích sản phẩm này. Vụ việc cuối cùng đã được giải quyết sau khi ông Tran cài đặt các bộ lọc mạnh hơn trên các lỗ thông hơi của nhà máy.
Công ty không quảng cáo hay tiếp thị, và Tran hiếm khi trả lời phỏng vấn báo chí. Giá bán buôn của Sriracha cũng không thay đổi kể từ đầu những năm 1980. Ông Tran không có kế hoạch bán công việc kinh doanh mà dự định sẽ truyền lại cho các con của mình, William 47 tuổi và Yassie 41 tuổi, đều làm việc ở công ty.