Theo trang tin Firstpost (Ấn Độ), Zhong Shanshan là người giàu nhất Trung Quốc. Và ông đang gặp khó khăn. Tỷ phú này và công ty đồ uống của ông, Nongfu Spring - nhà sản xuất nước đóng chai lớn nhất Trung Quốc - đã trở thành mục tiêu mới nhất trên mạng xã hội của những người theo chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc. Có cáo buộc cho rằng ông Zhong đã "phản bội" một tỷ phú đồ uống khác.
Zhong Shanshan - người sáng lập hãng nước đóng chai khổng lồ Nongfu Spring - đang phải hứng chịu sự chỉ trích trên mạng từ những người theo chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc. Ảnh: AP
Vì sao Zhong Shanshan bị tẩy chay?
Theo Firstpost, những lời chỉ trích nhằm vào Zhong Shanshan bắt đầu vào tháng trước sau cái chết của Zong Qinghou - người sáng lập tập đoàn nước giải khát Wahaha, một trong những đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Nongfu Spring.
CNN đưa tin, Zong Qinghou là một người theo chủ nghĩa dân tộc được kính trọng tại Trung Quốc, người từng đối đầu với công ty thực phẩm Pháp Danone trong một vụ tranh chấp kinh doanh khoảng 20 năm trước và giành được chiến thắng.
Firstpost cho rằng, việc ông chủ Wahaha qua đời dẫn đến sự so sánh với Zhong Shanshan.
Nhiều cư dân mạng quá khích cáo buộc rằng ban đầu Zhong đã tạo dựng cơ nghiệp của mình bằng cách làm việc cùng Wahaha với tư cách là đại lý, nhưng lại thành lập Nongfu Spring để cạnh tranh với Wahaha sau khi bị sa thải vì vi phạm quy định của Wahaha về việc bán sản phẩm liên tỉnh. Zhong đã phủ nhận các cáo buộc này.
Hãng nước đóng chai khổng lồ Nongfu Spring của Zhong Shanshan cũng bị chỉ trích vì bao bì được cho là mang phong cách Nhật Bản.
Theo một bài viết trên South China Morning Post (SCMP), trên mạng lan truyền tin đồn rằng Nongfu Spring đang sử dụng hình ảnh các công trình tôn giáo của Nhật Bản trên bao bì của mình, mặc dù nhà sản xuất nước đóng chai đã làm rõ vào tuần trước rằng các thiết kế này là những sáng tạo nghệ thuật dựa trên một ngôi đền Trung Quốc.
Các hình ảnh được lan truyền trên mạng liên kết hình ảnh ngôi chùa in trên nhãn của một trong những loại trà xanh đóng chai của Nongfu Spring với Sensoji - một ngôi chùa Phật giáo cổ xưa ở Tokyo.
Các cư dân mạng Trung Quốc cũng so sánh thiết kế hình cá chép trên nhãn sản phẩm trà gạo lứt của Nongfu Spring với cờ cá chép koinobori truyền thống của Nhật Bản. Ảnh: Weibo
Theo Firstpost, quốc tịch Mỹ của Zhong Shuzi - con trai Zhong Shanshan, một giám đốc không điều hành của Nongfu Spring và có thể là người kế thừa tài sản của ông - cũng bị chỉ trích.
"Zhong Shuzi sẽ thừa kế khối tài sản khổng lồ của cha mình. Nhưng với tư cách là người giàu nhất Trung Quốc trong tương lai, anh ấy lại mang quốc tịch Mỹ. Thật không thể tin được", một người dùng Twitter bình luận.
"[Người con trai] cuối cùng sẽ quản lý công ty với tư cách là một công dân Mỹ. Nhưng là người Trung Quốc, tôi chỉ ủng hộ thương hiệu quốc gia của mình", một người dùng khác viết trên mạng xã hội Trung Quốc.
Nhiều cư dân mạng cũng tỏ ra khó chịu trước thông tin các quỹ đầu tư lớn của Mỹ như Vanguard và BlackRock là cổ đông lớn của Nongfu Spring.
Firstpost cho biết, sự tức giận đã khiến nhiều người theo chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc tẩy chay nước đóng chai Nongfu Spring. Những người sáng tạo nội dung trực tuyến đã đăng video quay cảnh họ đổ nước suối Nongfu Spring vào bồn cầu.
Hai cửa hàng tiện lợi 7-Eleven ở tỉnh Giang Tô tuyên bố sẽ không nhập hàng của thương hiệu này và gọi đây là doanh nghiệp "sùng bái Nhật Bản".
CNN đưa tin, trong một video, người ta thấy một cửa hàng nhỏ đang thay nước đóng chai từ Nongfu Spring bằng Wahaha. Trong một video khác lan truyền trên mạng xã hội Douyin (Tiktok phiên bản Trung Quốc) có hơn 300.000 lượt thích, một siêu thị đã trả lại tủ đông cho Nongfu Spring.
Mảng kinh tế tư nhân bị ảnh hưởng?
Theo CNN, kể từ chiến dịch tẩy chay trực tuyến, giá cổ phiếu của Nongfu Spring đã bị ảnh hưởng. Cổ phiếu niêm yết tại Hồng Kông của công ty đã mất gần 5% từ cuối tháng 2, tương đương 3 tỷ USD vốn hóa thị trường.
Zhong Shanshan đứng đầu danh sách 100 người giàu nhất Trung Quốc năm 2023 của tạp chí Forbes với khối tài sản ước tính là 60,1 tỷ USD. Nhưng kể từ ngày 1/3/2024, ông đã mất 2 tỷ USD tài sản cá nhân. Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, theo Firstpost, ngoài những tổn thất mà công ty và Zhong phải gánh chịu, vụ tẩy chay còn làm dấy lên lo ngại ở Trung Quốc về tác động của nó đối với mảng kinh tế tư nhân vốn đang mong manh. Nền kinh tế Trung Quốc đang suy thoái và Bắc Kinh đang dồn sức hỗ trợ các doanh nghiệp tư nhân.
SCMP đưa tin, các doanh nghiệp tư nhân chiếm 92% tổng số doanh nghiệp ở Trung Quốc và đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra việc làm. Với mục tiêu tăng trưởng GDP "khoảng 5%" trong năm nay, Bắc Kinh đang ưu tiên môi trường hoạt động cho các công ty tư nhân.
Chu Dewen – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ ở thành phố Ôn Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc – cho biết, chủ nghĩa dân tộc tạo ra trở ngại cho việc xây dựng lại niềm tin giữa các công ty tư nhân.
"Điều khủng khiếp nhất là tấn công người và vật thể dưới danh nghĩa yêu nước. Chúng ta phải tỉnh táo và không bị dư luận dắt mũi. Phục hồi kinh tế không phải là nói, mà là hành động", ông Chu nói với SCMP.
Wu Fang - giáo sư tại Trường Cao đẳng Kinh doanh Kinh tế và Tài chính thuộc Đại học Thượng Hải – kêu gọi các doanh nhân thận trọng khi "chủ nghĩa dân tộc chiếm ưu thế".
"Họ cần tránh bị chú ý vì các vấn đề như quốc tịch và niềm tin cá nhân của họ có thể bị phóng đại trong thời đại như vậy", ông Wu nói.
Zhong Shanshan đã nói gì?
Trong một tuyên bố đăng trên Weibo vào đầu tháng 3, Zhong Shanshan nói: "Đối với tôi, ông Zong [Zong Qinghou - người sáng lập Wahaha] luôn là một doanh nhân đáng kính trọng. Chúng tôi vừa là người cố vấn, vừa là bạn của nhau, và tất nhiên, chúng tôi cũng là đối thủ cạnh tranh".
"Ông Zong coi thường các cuộc tấn công trực tuyến trong suốt cuộc đời của mình. Tôi không bao giờ ngờ rằng, sau khi ông Zong qua đời, trên mạng lại có rất nhiều người đưa ra những lời lẽ phỉ báng tôi và Nongfu Spring. Đây chắc chắn không phải là điều ông Zong muốn thấy", Zhong nói.
Sau cái chết của Zong Qinghou - Chủ tịch Wahaha, chiến dịch chống lại Zhong Shanshan trên mạng internet đã bắt đầu. Ảnh: Reuters
Tỷ phú Zhong Shanshan bác bỏ tin đồn rằng ông bắt đầu gây dựng khối tài sản của mình từ khi làm việc cho Wahaha, đồng thời nói thêm rằng ông "chưa bao giờ nhận lương từ Wahaha, chứ chưa nói đến việc bị sa thải".
Chủ tịch Nongfu Spring cho biết, thành công đầu tiên của mình trong lĩnh vực kinh doanh đến từ công ty kinh doanh rèm do ông thành lập.