Con số 14 bàn thắng và 0 bàn thua sau 6 trận là thống kê ấn tượng của đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup. Các học trò của HLV Park Hang Seo vẫn duy trì sự vững chãi trong phòng ngự khi giữ sạch lưới 16 trận trong 20 trận gần nhất ở đấu trường khu vực.

Nếu đặt cạnh 9 bàn sau 6 trận ở AFF Cup 2020, rõ ràng đội tuyển Việt Nam đã cải thiện khâu dứt điểm ở giải này (nâng từ 1,5 bàn/trận lên 2,3 bàn/trận). Tuy nhiên, thống kê nói trên chưa hẳn nói lên tình trạng hiện tại của hàng công đội tuyển Việt Nam. Bởi ngoài Tiến Linh, chưa một cầu thủ Việt Nam nào ghi quá 1 bàn ở AFF Cup 2022.

Trong số các tiền đạo, ngoài Tiến Linh, cũng chỉ có Nguyễn Văn Toàn ghi được một bàn thắng. Ở hàng tiền vệ, Hùng Dũng và Hoàng Đức mới ghi 1 bàn (đều ở vòng bảng). Nguyễn Quang Hải và Phan Văn Đức, những nhân tố tạo đột biến và bùng nổ tốt nhất những năm qua dưới thời HLV Park Hang Seo cũng chưa một lần nổ súng.

Đó không hẳn là vấn đề phong độ, ví dụ như trường hợp của Quang Hải. Ngươi hâm mộ ít thấy dấu ấn rõ rệt của tiền vệ mang áo số 19 trong các bàn thắng của đội tuyển Việt Nam, ngoại trừ pha kiến tạo cho Hoàng Đức ấn định chiến thắng 3-0 trước Malaysia ở vòng bảng.

Thực tế, Quang Hải ra sân đủ 6 trận ở AFF Cup 2022 nhưng chỉ 2 lần trong số đó (2 trận bán kết gặp Indonesia) là đủ 90 phút. Ở 4 trận còn lại, chỉ có một lần tiền vệ của Pau FC được giữ trên sân nhiều hơn một hiệp đấu. Tuy nhiên, rất khó để nói Quang Hải bị mai một hay sa sút về mặt cá nhân nếu nhìn vào những pha xử lý bóng của cầu thủ này, đặc biệt là ở trận bán kết lượt về gặp Indonesia.

Vấn đề nằm ở sự thay đổi trong cách vận hành lối chơi của đội tuyển Việt Nam so với trước đây. Quang Hải, cũng như Hoàng Đức, Hùng Dũng ít xuất hiện ở điểm cuối của pha bóng. HLV Park Hang Seo sử dụng sơ đồ 3-5-2 nhiều hơn trước, đồng nghĩa với việc các tiền vệ được đòi hỏi nhiều hơn ở nhiệm vụ kiểm soát bóng ở khu vực giữa sân.

Theo một chuyên gia phân tích chiến thuật đang làm việc tại V-League, một trong những nguyên nhân khiến Quang Hải, Hoàng Đức, Hùng Dũng ít bùng nổ so với trước đây là việc đội tuyển Việt Nam đầu tư rất nhiều cho 2 bài tấn công lợi hại ở AFF Cup 2022. Thứ nhất, đó là các pha dâng cao ở cánh trái của Đoàn Văn Hậu.

Thứ hai, HLV Park Hang Seo chủ yếu sử dụng 2 tiền đạo và tìm cách khai thác khoảng trống sau lưng hàng thủ đối phương. Các tiền vệ có xu hướng tấn công không cần dâng cao quá nhiều mà chỉ lựa chọn thời điểm xâm nhập vòng cấm. Quang Hải, Hoàng Đức thể hiện vai trò nhiều hơn trong việc giữ bóng và phát động vào khoảng trống hơn là xuất hiện ở khu vực kết thúc.

Đó là cách đội tuyển Việt Nam vượt qua 6 trận đấu với 14 bàn thắng. Những "bài tủ" của HLV Park Hang Seo vẫn hiệu quả, bởi không chỉ Tiến Linh đứng thứ hai trong danh sách ghi bàn mà Tuấn Hải cũng có rất nhiều cơ hội. Dù vậy, đội tuyển Việt Nam cần thêm phương án.

HLV Park Hang Seo rất có thể sẽ thay đổi để tạo ra bất ngờ cho đối thủ và cũng khiến lối chơi của đội nhà trở nên biến hóa hơn. Thách thức mà đội tuyển Việt Nam phải đối mặt ở 2 trận chung kết là Thái Lan - đội mà Quang Hải và đồng đội chưa từng chọc thủng lưới ở các giải chính thức dưới thời HLV Park Hang Seo. Nhà cầm quân người Hàn Quốc có thể điều chỉnh lối chơi để tạo ra thời điểm và không gian cho những cầu thủ như Hoàng Đức, Quang Hải, hoặc Phan Văn Đức, Văn Toàn bùng nổ đúng với sở trường.

Đội tuyển Việt Nam đang có Đoàn Văn Hậu và Nguyễn Tiến Linh ở phong độ cao tạo nên những phương án tấn công chính. Nhưng chờ đợi ở một mình Tiến Linh, Văn Hậu là không đủ, nhất là khi đối thủ đã quan sát đủ để chuẩn bị phương án đối phó.

Tiến Linh cần thêm sự hỗ trợ, chia sẻ nhiệm vụ ghi bàn từ những mũi tấn công khác, ít nhất là Phạm Tuấn Hải nếu tiếp tục được đá chính cần phải tận dụng cơ hội tốt hơn. Trong thế trận mà đội tuyển Việt Nam rất có thể phải chơi rình rập và tấn công với số ít quân số, các tiền đạo, tiền vệ càng phải chắt chiu cơ hội.

Đội tuyển Việt Nam đã không ghi bàn trong 4 lần gần nhất gặp Thái Lan (3 trận hòa 0-0, 1 trận thua 0-2). Lần gần nhất đội bóng của HLV Park Hang Seo sút tung lưới đối thủ đã diễn ra vào giữa năm 2019 tại King's Cup.

Để thắng chung kết AFF Cup 2022, ông Park cần những quân bài trong tay áo, với những cầu thủ sẵn sàng lên tiếng một khi Tiến Linh bị đối thủ bắt bài.