Tướng Shoigu bất ngờ tới Iran
Hãng tin Bloomberg (Mỹ) ngày 17/9 đưa tin, Đại Tướng Sergei Shoigu - người vừa rời cương vị Bộ trưởng Quốc phòng Nga vào tháng 5 năm nay và sau đó được bổ nhiệm làm Thư ký Hội đồng An ninh Nga - đã có mặt tại thủ đô Tehran của Iran trong chuyến thăm "bất ngờ" tới nước Cộng hòa Hồi giáo.
Chuyến công du "không báo trước" này diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông Shoigu vừa có cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.
Ông Shoigu bất ngờ tới Iran. Ảnh: IRNA French
Theo Đài truyền hình quốc gia Iran (IRIB), ông Shoigu đã chuyển "một thông điệp từ Tổng thống Nga Vladimir Putin" tới Tổng thống Masoud Pezeshkian trong cuộc hội kiến với nhà lãnh đạo Iran.
"Trong cuộc gặp với Tổng thống Cộng hòa Hồi giáo Iran, ngài Shoigu đã chuyển tới ông ấy một thông điệp từ Tổng thống Nga Putin và trình bày cho ngài Pezeshkian bản báo cáo về các thỏa thuận đã đạt được giữa hai phía" – IRIB cho hay.
Cũng trong khuôn khổ chuyến thăm, ông Shoigu đã có các cuộc hội đàm với Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran Ali Akbar Ahmadian.
Theo hãng tin RBC-Ukraine, đây là chuyến công du thứ hai của ông Shoigu tới Iran chỉ trong vòng 2 tháng. Đáng lưu ý, hoạt động ngoại giao này diễn ra trong bối cảnh các quan chức Mỹ và châu Âu ngày 7/9 cho biết, Iran vừa chuyển hơn 200 tên lửa đạn đạo tầm ngắn Fath-360 (có thể tấn công các mục tiêu cách xa tới 112km) cho Nga.
Iran đã lên tiếng phủ nhận việc chuyển giao tên lửa cho Nga, tuy nhiên, truyền thông Mỹ ngày 11/9 tiếp tục tung ra các hình ảnh vệ tinh chứng minh tàu chở hàng Port Olya-3 treo cờ Nga đã chở theo các tên lửa Iran cập cảng Caspi.
Trong khi đó, theo tờ The Print (Ấn Độ), chuyến đi của ông Shoigu diễn ra đúng vào thời điểm quan trọng của cuộc chiến Nga-Ukraine, trong bối cảnh Kiev đang thúc đẩy Mỹ và các đồng minh châu Âu cho phép họ sử dụng vũ khí tầm xa do phương Tây cung cấp để tấn công các mục tiêu sâu bên trong lãnh thổ Nga, như sân bay.
Trước đó, Nga cũng đã nhiều lần tuyên bố nước này sắp ký một thỏa thuận lớn với Iran để thiết lập quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Hôm 10/9, hãng tin Reuters (Anh) dẫn lời ông Shoigu cho biết, Nga "đã gần hoàn tất các thủ tục cần thiết để ký hiệp ước song phương với Tehran".
Ông Shoigu hội đàm với Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran Ali Akbar Ahmadian. Ảnh: IRNA French
Thông điệp của ông Putin nhắn gửi điều gì?
Mỹ-Anh dự đoán về "thỏa thuận bí mật"
Theo kênh truyền hình tin tức vệ tinh Al Mayadeen (trụ sở tại Lebanon), việc ông Shoigu chuyển thông điệp từ Tổng thống Putin tới Tổng thống Iran Pezeshkian đã báo hiệu cuộc đối thoại đang diễn ra giữa Moscow và Tehran về các vấn đề mà hai phía cùng quan tâm, trong đó bao gồm hợp tác quân sự, thỏa thuận vũ khí và hợp tác an ninh khu vực.
Trong khi đó, theo tờ Iran Press (Iran), ông Shoigu đã truyền đạt thông điệp từ Tổng thống Putin để tái khẳng định rằng "lập trường của Nga trong vấn đề hợp tác khu vực với Iran vẫn kiên định".
"Tổng thống Putin đang nóng lòng chờ đợi sự hiện diện của ngài (ông Pezeshkian) tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Kazan" – Ông Shoigu cho hay, đồng thời nhấn mạnh Nga sẵn lòng tiếp tục hợp tác với Tehran trong các vấn đề khu vực và quốc tế.
Về phần mình, theo Reuters, Tổng thống Iran Pezeshkian đã cam kết sẽ tăng cường quan hệ với Nga để chống lại các biện pháp trừng phạt của phương Tây.
"Chính phủ của tôi sẽ nghiêm túc theo đuổi mối quan hệ hợp tác đang diễn ra và các biện pháp để nâng cấp cấp độ quan hệ giữa hai nước" – ông Pezeshkian nói. "Quan hệ giữa Tehran và Moscow sẽ phát triển lâu dài, liên tục và bền vững. Việc tăng cường và củng cố quan hệ hợp tác giữa Iran – Nga sẽ làm giảm tác động của các biện pháp trừng phạt".
Ông Shoigu hội kiến Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian. Ảnh: IRNA French
Theo Fox News (Mỹ), chi tiết về cuộc họp giữa ông Shoigu và các lãnh đạo Iran vẫn còn rất ít ỏi, tuy nhiên, các quan chức Mỹ đã bắt đầu gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng, mối quan hệ hợp tác Nga-Iran trong bối cảnh chiến tranh Ukraine có thể "đã đạt tới cấp độ đáng lo ngại mới".
Trước đó, khi bình luận về việc Iran chuyển giao tên lửa cho Nga, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lưu ý rằng, "Nga đang chia sẻ công nghệ mà Iran tìm kiếm, bao gồm các vấn đề về hạt nhân và một số thông tin về lĩnh vực không gian".
Theo báo cáo của tờ Guardian (Anh) ngày 16/7 – chỉ một ngày trước khi thông tin về chuyến thăm của ông Shoigu tới Iran được công bố, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Anh Kier Starmer đã thảo luận về khả năng Nga-Iran tiến tới một "thỏa thuận bí mật", trong đó Moscow đồng ý cung cấp cho Tehran bí quyết công nghệ mà nước này cần để phát triển vũ khí hạt nhân.
Iran được cho là đã tăng kho dự trữ uranium làm giàu cao lên mức độ tinh khiết 60% - chỉ kém cấp độ dùng để chế tạo vũ khí một chút.
Bên cạnh đó, các quan chức Mỹ và Anh lưu ý, chuyến đi của ông Shoigu tới Iran "lại trùng với lời cảnh báo mà ông Putin đã đưa ra với Washington vào tuần trước".
Nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh: "Nếu quyết định như vậy (cho phép Ukraine dùng vũ khí tầm xa tấn công lãnh thổ Nga) được đưa ra, điều đó có nghĩa là các nước NATO đang bắt đầu một cuộc chiến tranh mở chống lại Nga. Khi đó, rõ ràng chúng tôi sẽ buộc phải đưa ra những quyết định thích hợp và phương Tây sẽ phải gánh hậu quả".
Hiện tại, cả Anh và Mỹ đều chưa dỡ bỏ lệnh hạn chế đối với Ukraine. Một số quan chức Mỹ nghi ngờ về khả năng sử dụng các tên lửa như vậy sẽ tạo ra sự khác biệt đáng kể cho Kiev trong cuộc chiến chống Nga.