Chiều 26/5, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi), một trong những nội dung được nhiều ĐBQH cho ý kiến liên quan đến quy định cấm hay cho phép đầu tư kinh doanh dịch vụ đòi nợ.
ĐBQH Trần Hoàng Ngân (TP.Hồ Chí Minh) nói, bản thân ông đã "tự tranh luận với chính mình". Ông nói, buổi sáng vẫn theo phương án 1 (cầm kinh doanh dịch vụ đòi nợ), nhưng buổi trưa xem lại tài liệu và cuối cùng quyết định theo phương án 2 của dự thảo Luật - không quy định cấm "kinh doanh dịch vụ đòi nợ".
Vị ĐBQH này cho hay, hiện cá nhân đi vay có nhu cầu lớn, nếu người cho vay không thu hồi được thì hạn chế cho vay. Do đó, để khuyến khích mở rộng tín dụng cá nhân thì nên để "kinh doanh dịch vụ đòi nợ".
Tuy nhiên, ĐB Ngân cũng nhấn mạnh phải có những quy định "chuẩn mực". Ông nêu ví dụ tại Mỹ và Thái Lan, việc đòi nợ đảm bảo trong khung giờ quy định, tiếp cận với khách nợ nhưng không được tiếp cận với hàng xóm để đảm bảo uy tín của người đi vay.
Đại biểu đề nghị, cần quy định chặt chẽ để việc đòi nợ không gây mất an ninh, trật tự xã hội.
Cùng quan điểm với ĐB Ngân, ĐB Mai Hồng Hải (Hải Phòng) cho rằng không nên cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ. ĐB cho rằng cần tăng cường hiệu lực quản lý với doanh nghiệp hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ, bên cạnh đó cần bổ sung quy định, như điều kiện khoản nợ thuê đòi đã quá hạn, đã đối thoại, hòa giải không thành… Trình tự giải quyết nợ khi người nợ giải thể doanh nghiệp, phá sản, chết, mất tích…
ĐB Mai Hồng Hải.
Còn ĐBQH - Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ (An Giang), ủng hộ việc cấm dịch vụ đòi nợ thuê.
"Ở đây có lẽ đã có thời gian để tất cả chúng ta quan sát, không có doanh nghiệp lao động nào mà người lao động chủ yếu là người xăm trổ, ba trợn, ba trạo.
Công cụ lao động để đạt được mục đích ở đây là dao kiếm và phương thức lao động là dùng vũ lực, đe dọa.
Tôi cho rằng, hoạt động đấy trong thực tiễn đã tổng kết mà để thì sẽ ảnh hưởng tới sự an nguy cho xã hội, thể hiện sự bất lực của nhà nước trong quản lý xã hội bằng pháp luật.
Cơ bản gây ra hoang mang cho xã hội và một phần nào đó gây mất niềm tin của nhân dân", Tướng Mai Bộ nói.
ĐB Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc), và ĐB Phan Thị Mỹ Dung (Long An) cũng đề xuất "cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ", bởi loại hình kinh doanh này gây bức xúc nhức nhối cho xã hội.
Theo bà Dung, thực tế thời gian qua cho thấy, những đóng góp cho xã hội, cho Nhà nước của loại hình kinh doanh này chưa được đánh giá để thể hiện rõ kết quả tích cực nhưng việc kinh doanh ngành nghề này gợi lên nhiều vấn đề đáng lo ngại, tiêu cực thì thể hiện rõ.
Cụ thể thay vì sử dụng công cụ pháp lý, biện pháp phù hợp với quy định pháp luật để đẩy nhanh tiến độ thu hồi nợ thì các doanh nghiệp này đã lợi dụng hình thức kinh doanh cho vay tài chính để song hành, biến tướng thành các băng nhóm tín dụng đen, cho vay nặng lãi, gây áp lực bằng các biện pháp trái pháp luật như xã hội đen, khủng bố tinh thần, đe dọa đối với con nợ để cưỡng đoạt tài sản, gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội, dẫn đến nhiều hệ quả xấu.
"Đã có nhiều trường hợp làm cho nhân dân bất bình, bất an, Nhà nước phải can thiệp để giải quyết vụ việc và khắc phục hậu quả", bà Dung nói thêm.
Còn ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) nêu rõ, báo cáo của Chính phủ về phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2019 đã nêu tội phạm có tổ chức vẫn tiềm ẩn phức tạp, nhất là hoạt động núp bóng doanh nghiệp tín dụng đen, cầm đồ, siết nợ, đòi nợ thuê gắn với hành vi cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật.
"Như vậy ở đây không còn là việc không quản được thì cấm, mà là quan hệ pháp luật được xác lập trong giao dịch đòi nợ thuê như đang diễn ra trên thực tế hiện nay thực chất là mối quan hệ sai trái, không đúng với bản chất của việc đòi nợ hợp pháp mà pháp luật đã quy định.
Một quan hệ pháp luật đã bị bóp méo làm cho bị biến tướng bởi những đối tượng tham gia giao dịch", ĐB Hoa chỉ rõ.
Theo báo cáo giải trình tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhiều ý kiến đề nghị không nên cấm "kinh doanh dịch vụ đòi nợ". Một số ý kiến tán thành với Tờ trình của Chính phủ, cấm "kinh doanh dịch vụ đòi nợ". Về vấn đề này do còn nhiều ý kiến khác nhau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin trình hai phương án để Quốc hội xem xét, quyết định:
Phương án 1: Xin được giữ quy định như dự thảo Luật đã trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, theo đó cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ.
Vì thời gian qua, mặc dù đã có quy định về hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ nhưng nhiều doanh nghiệp, cá nhân lợi dụng, biến tướng thành các băng nhóm tội phạm nhằm cưỡng đoạt tài sản, gây áp lực đối với con nợ, cho vay nặng lãi, hoạt động tín dụng đen, gây mất trật tự, an toàn xã hội, dẫn tới nhiều hệ quả xấu đối với xã hội.
Phương án 2: Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội không quy định cấm "kinh doanh dịch vụ đòi nợ" tại điểm h khoản 1 Điều 6 mà quy định tại Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện như Luật Đầu tư hiện hành.
Vì việc thuê một đơn vị trung gian đứng ra thu hồi nợ xuất phát từ nhu cầu thực tế của cuộc sống, đáp ứng nhu cầu của khách hàng khi các công ty kinh doanh dịch vụ đòi nợ sử dụng các công cụ, biện pháp đạt kết quả, phù hợp với các quy định của pháp luật.
Để hạn chế tiêu cực phát sinh, đề nghị cần bổ sung quy định điều kiện chặt chẽ đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ để bảo đảm quản lý nhà nước đối với loại hình kinh doanh này.