Tương lai nào cho phiên bản lý tưởng của máy bay chở khách Tu-214?

Theo dịch vụ báo chí của Công ty Cổ phần Tupolev, một Trung tâm Thiết kế Đổi mới sẽ được thành lập ở Kazan nhằm giải quyết những thách thức trong việc hiện đại hóa máy bay chở khách tầm trung Tu-214 và tạo ra “phiên bản lý tưởng” của nó. Nhưng liệu chiếc phi cơ này có tương lai hay không?

Hiện tại, Tập đoàn Chế tạo Máy bay Thống nhất, bao gồm Tupolev, đã bắt đầu tuyển dụng một đội ngũ nhằm làm tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường của máy bay chở khách tầm trung Tu-214, được phát triển từ thời Liên Xô.

"Công ty Cổ phần Tupolev đang tuyển dụng các chuyên gia tài năng và sáng tạo, sẵn sàng đưa ra những ý tưởng phát triển mới trong lĩnh vực chế tạo máy bay".

"Đây có thể là những nhà thiết kế giàu kinh nghiệm, những chuyên gia trẻ cũng như đội ngũ kỹ thuật. Công việc của Trung tâm đổi mới sẽ do Konstantin Timofeev - Phó Tổng Giám đốc thứ nhất của UAC kiêm Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Tupolev đứng đầu", thông báo nói rõ.

“Trung tâm đổi mới sẽ trở thành nơi khai sinh những ý tưởng độc đáo", ông Konstantin Timofeev cho biết và nói thêm: “Chúng tôi hy vọng rằng những ý tưởng đột phá mới sẽ cho phép cải tiến sản phẩm của mình, tăng hiệu quả sản xuất và tiến gần hơn đến việc tạo ra phiên bản lý tưởng cho chiếc máy bay”.

Các kỹ sư thiết kế của Kazan sẽ được giao những nhiệm vụ sau: đảm bảo độ hoàn hảo về trọng lượng của máy bay chở khách, tăng tầm bay, giảm cường độ lao động khi lắp ráp và một vài công việc khác.

Rõ ràng là nhóm công tác của Tupolev rất nghiêm túc trong việc giành lấy thị phần đáng kể từ những đối thủ cùng phân lớp nhưng hiện đại hơn như MS-21, nhưng liệu họ có thành công?

Câu hỏi này không còn là vấn đề nữa, vì Tu-214 "lạc hậu" ban đầu chỉ được coi là một giải pháp tạm thời, một "phao cứu sinh" mà các hãng hàng không nội địa có thể cầm cự cho đến khi Yakovlev bắt đầu cung cấp cho họ những chiếc MS-21 hoàn toàn mới.

Nhưng sau đó, xét theo thông tin rò rỉ cho báo chí, đã bộc lộ những vấn đề nghiêm trọng khi trọng lượng Ms-21 tăng tới 6 tấn do buộc phải chuyển sang sử dụng vật liệu tổng hợp trong nước và hệ thống điện tử hàng không thay thế nhập khẩu chưa đáp ứng yêu cầu về độ nhỏ gọn.

Việc tạo ra phiên bản rút gọn của máy bay chở khách tầm trung MS-21 rõ ràng là nhằm giải quyết nhanh chóng vấn đề "thừa cân", nhưng về mặt khách quan, việc hoãn thời điểm bắt đầu sản xuất hàng loạt mở ra cơ hội rộng lớn cho chiếc Tu-214 khi nhu cầu không ngừng tăng lên.

Cần lưu ý thêm, vào năm 2022, Nga đã lên kế hoạch sản xuất 70 máy bay Tu-214 cho đến năm 2030.

Tới tháng 1 năm 2024, đã có tin đồn về 115 chiếc Tu-214 tầm trung. Nhưng giám đốc Tupolev - ông Vadim Korolev lại nói về 150 chiếc, không chỉ bao gồm máy bay chở khách mà còn cả phiên bản đặc biệt:

"Nhu cầu được xác nhận về máy bay Tu-214 hiện lên tới 150 chiếc trong giai đoạn đến năm 2032, trong đó có hợp đồng chắc chắn cho 20 máy bay, thỏa thuận ý định mua 67 máy bay đã được ký và có đơn đặt hàng từ người mua chính thức cho 61 chiếc".

Tuy nhiên, những người phản đối chiếc máy bay chở khách Liên Xô chỉ ra một số thiếu sót trong quy trình thiết kế và sản xuất lỗi thời, khiến nó không thể cạnh tranh với MS-21 và các loại máy bay cùng loại của phương Tây.

Điển hình chính là phi hành đoàn cần tới 3 thành viên, mức tiêu thụ nhiên liệu cao và không có khả năng lắp ráp bằng phương pháp dây chuyền, cũng như mức độ tự động hóa và tiện nghi kém.

Nhưng xét về hiệu quả sử dụng nhiên liệu, ở giai đoạn này, Tupolev không có ý định từ bỏ động cơ PS-90A đã được kiểm chứng nhằm tránh gây thêm chậm trễ và biến dự án thành một chương trình dài hạn.

Việc "tái cơ cấu" máy bay Tu-214 là có thể trong tương lai, nhưng chỉ với động cơ hiện đại, phát triển tốt, và đây là một cách tiếp cận rất hợp lý trong thực tế khắc nghiệt hiện tại.

Nhà máy Hàng không Kazan hiện đang trải qua quá trình hiện đại hóa quy mô lớn nhằm đáp ứng các đơn hàng quân sự cũng như dân sự. Các trung tâm chế tạo và xưởng lắp ráp đang được xây dựng để có thể sản xuất máy bay từ các bộ phận trong nước trên dây chuyền tương tự như băng tải ô tô.

Tức là Tu-214 hiện đại hóa sẽ không còn thua kém về hiệu quả trong quá trình khai thác so với MS-21 tầm trung hiện đại, thậm chí máy bay sẽ vượt trội hơn về tính độc lập khi sử dụng rất ít các linh kiện nhập khẩu.

Với việc Tu-214 chuyển sang phi hành đoàn 2 người, mọi thứ chưa rõ ràng. Thực tế là khách hàng của những chiếc máy bay phiên bản đặc biệt, chẳng hạn như Bộ Quốc phòng Nga không quá coi trọng. Tuy nhiên đối với những người mua khó tính như Aeroflot, cabin đang được sửa đổi cho 2 phi công.

Cần nhắc lại rằng buồng lái 2 người đã được triển khai trên Tu-204SM định hướng xuất khẩu, nhưng thay vào đó, Nga lại dựa vào MS-21. Nhiều chuyên gia đã được chuyển từ Tupolev đến Irkut (nay là Yakovlev) để thực hiện dự án này.

Họ đã thực hiện nguyên tắc 2 thành viên để điều khiển các hệ thống trên máy bay hiện đại. Giờ đây, những phát triển trên MS-21 được sử dụng để điều chỉnh Tu-214 nâng cấp, dự kiến sẽ bay vào năm 2026.

Như vậy, chiếc máy bay chở khách tầm trung do Liên Xô thiết kế có cơ hội tốt cho "cuộc đời thứ hai".

Ngoài phiên bản chở khách tiêu chuẩn với phi hành đoàn gồm 2 - 3 người, Tupolev còn có kế hoạch tạo ra biến thể rút gọn tương tự Tu-204-300 và thậm chí là phiên bản chở hàng.