Ông Donald Trump, người đứng đầu Nhà Trắng có thể được bảo vệ khỏi các cáo buộc hình sự khi còn đương chức. Thế nhưng, vị Tổng thống Hoa Kỳ đang nổi như cồn với các chính sách “nước Mỹ trên hết” lại đối mặt với viễn cảnh bị truy tố vì lừa gạt nước Mỹ sau khi rời khỏi Nhà Trắng.
Hồ sơ điều tra ngày một dày thêm
Ngày 11/12, các công tố viên liên bang ở Manhattan, New York lần đầu tiên đưa ra kết luận cáo buộc ông Trump phạm trọng tội: Vi phạm luật tài chính chiến dịch tranh cử với các khoản thanh toán bằng tiền mặt nhằm mục đích làm lệch cuộc bầu cử năm 2016.
Cụ thể, các công tố viên đã mô tả chi tiết cách luật sư cũ của ông Trump, Michael Cohen mua sự im lặng của hai người phụ nữ (trước đó tố cáo rằng họ có quan hệ tình ái với tỷ phú địa ốc) để giúp ông Trump giành được chức Tổng thống.
Nguồn tin của hãng Reuters cho biết, công tố viên đặc biệt Robert Mueller đã nộp các tài liệu mà ông Cohen khai nhận về các cuộc thảo luận có liên quan tới ông Trump đối với một dự án bất động sản lớn ở Moscow vào thời điểm sát cuộc tranh cử Tổng thống 2016. Luật sư Cohen bị kết tội nói dối trước Quốc hội hồi tháng 8/2017 khi điều trần về dự án nêu trên.
Ông Cohen cũng thừa nhận đã thực hiện các hành động theo chỉ đạo của cá nhân số 1 (một từ xuất hiện trong tài liệu công tố, ám chỉ Tổng thống Hoa Kỳ) trong các khoản thanh toán bất hợp pháp. Bên cạnh đó, luật sư Cohen đã giữ liên lạc thường xuyên với Nhà Trắng và đội ngũ luật sư của Tổng thống Trump khi ông bị điều trần trước Quốc hội.
Theo nhà báo nổi tiếng người Mỹ Tim Weiner, những bằng chứng mới này đang cho thế giới thấy một “cơn ác mộng tình báo” khi Nga cố gắng đưa ứng cử viên ưa thích của Moscow lên lãnh đạo Hoa Kỳ để thực hiện cái mà luật sư cho là “phá hoại nền dân chủ Mỹ”.
Là người từng giành giải thưởng báo chí Pulitzer và Giải thưởng Sách quốc gia về các bài báo điều tra, nhà báo Weiner cho rằng, sau 18 tháng tham gia cuộc điều tra này, nhóm của ông Mueller đã xây dựng hồ sơ vụ kiện rõ ràng.
Đồng thời, nhóm này đã đưa ra những lời thuyết phục rằng những lời nói dối, không chỉ trong chính trị mà còn gồm những lời nói dối cấu thành tội phạm, đã đưa ông Donald Trump lên nắm quyền.
Cũng theo nhà báo Weiner, cùng với việc điều tra sự cản trở công lý của Tổng thống Trump, ông Mueller và các đặc vụ FBI thuộc quyền đang tiếp tục tập hợp tất cả các bằng chứng làm dày thêm bản cáo trạng đối với ông Donald Trump để có thể truy tố Tổng thống vì một âm mưu lừa gạt nước Mỹ.
Tuy nhiên, những tài liệu này sẽ chỉ được tháo niêm phong khi Tổng thống đương nhiệm rời khỏi Nhà Trắng. Nếu kịch bản này xảy ra, câu chuyện sau khi Tổng thống Trump rời Nhà Trắng sẽ trở lên phức tạp, cựu tổng thống Mỹ khi đó sẽ chịu nhiều rủi ro.
Điều kiện để kết tội Tổng thống
Nỗ lực gần đây nhất của ông Donald Trump nhằm cản trở những việc làm của ông Robert Mueller là việc sa thải Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ Jeff Sessions, người vốn thường xuyên bị ông chủ Nhà Trắng chỉ trích vì "luôn đứng ngoài trong cuộc điều tra về nghi vấn Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ".
Tuy nhiên, nhà báo Weiner cho rằng, dù ông Trump cố gắng cản trở Mueller, nhưng không thể ngăn chặn FBI, lực lượng đã tham gia vào cuộc điều tra này từ mùa hè năm nay.
Ông Mueller hiện đã chứng minh được rằng, luật sư Cohen cùng với các phụ tá thân cận của Trump là Paul Manafort và Michael Flynn, đã phạm luật khi nói dối FBI, Quốc hội Mỹ về những liên hệ của họ với người Nga và những người có quan hệ với tình báo Nga.
Ông Weiner phân tích, vào năm 2016, người Nga đã tiếp cận con trai cả và con rể của ông Trump (gồm Donald Trump Jr. và Jared Kushner) sau đó lần lượt đưa ra “miếng mồi ngon hấp dẫn”, gồm các chiến dịch bôi nhọ chính trị (nhằm vào ứng viên đảng Dân Chủ Hillary Clinton) và hậu thuẫn tình báo của Moscow.
Đây là những cách tiếp cận tình báo cổ điển nhưng lại hiệu quả đối với hai người có quá ít kinh nghiệm chính trị.
Thế nhưng, động thái của ông Trump mới là điều giới phân tích hướng đến khi Tổng thống liên tiếp phủ nhận mọi cáo buộc và chĩa những lời chỉ trích gay gắt vào công tố viên đặc biệt, FBI và Bộ Tư pháp.
Theo ông Weiner, câu hỏi đặt ra bây giờ là liệu Quốc hội, tòa án và hệ thống tư pháp hình sự Mỹ có thể buộc tội ông Trump vì những hành vi chống lại hệ thống chính trị và pháp lý của Mỹ hay không?
Câu trả lời hiện vẫn còn chờ vào những hành động lãnh đạo mới của Hạ viện kể từ tháng 1 tới. Tuy nhiên, theo giới phân tích, chỉ khi tội danh Tổng thống mắc phải quá lớn đến nỗi phải có tối thiểu 20 thượng nghĩ sĩ đảng Cộng hòa sẽ tham gia cùng 47 thượng nghị sĩ Dân chủ thì mới đạt được 2/3 đa số cần thiết để kết tội Tổng thống.
Điều này gần như đã xảy ra vào năm 1974 khi Tổng thống Richard Nixon bị xác định là một kẻ đồng mưu chưa bị kết án trong vụ Watergate (17/6/1972). Tuy nhiên, trước nguy cơ bị Quốc hội Mỹ phế truất, ngày 9/8/1974, Tổng thống Nixon đã tuyên bố từ chức.