Trong báo cáo trả lời kiến nghị cử tri trước Kỳ họp thứ 9 - Quốc hội khóa XIV, Bộ Quốc phòng đã nêu ra hàng loạt bất cập trong việc người Trung Quốc, người có yếu tố Trung Quốc “núp bóng” dưới nhiều hình thức để mua đất đai ở các khu vực có vị trí trọng yếu về an ninh quốc phòng tại Việt Nam, nhất là ven biển Đà Nẵng.
Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, Thiếu tướng Đặng Ngọc Nghĩa, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh nêu quan điểm, Việt Nam mở cửa đón nhận đầu tư từ các nước trên thế giới, bao gồm cả Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo Tướng Nghĩa, các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào "vùng nhạỵ cảm quân sự" thì không đơn thuần về kinh tế, do đó, phải quy định chặt chẽ để quản lý.
"Những khu vực trọng yếu, liên quan đến phòng thủ đất nước thì phải đặt yếu tố an ninh quốc phòng lên trên hết", tướng Nghĩa nói.
Theo ông Nghĩa, trước đây, Bộ Quốc phòng đã bàn giao hàng nghìn ha đất (trừ những vị trí liên quan đến thế trận phòng thủ) cho các địa phương, trong đó có Đà Nẵng để phát triển kinh tế - xã hội.
"Như tôi đã nói, với các khu vực đặc biệt quan trọng như xung quanh sân bay, nơi quy hoạch khu vực phòng thủ quân sự, vùng biên giới biển, Nhà nước phải quản lý chặt chẽ", tướng Nghĩa nhấn mạnh.
Tướng Nghĩa lưu ý, với vấn đề này, vai trò của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh và quân khu rất quan trọng. Theo đó, cơ quan này phải có tư duy khu vực phòng thủ, nằm chắc mọi vấn đề liên quan đến quốc phòng, an ninh ở địa phương.
Trước việc TP Đà Nẵng khẳng định thực hiện đúng Luật Đất đai, không giao đất, cho thuê đất và cho phép nhận quyền sử dụng đất đối với các cá nhân là người nước ngoài, Thiếu tướng Nghĩa phân tích: "Chúng ta cấm người nước ngoài mua đất tại Việt Nam, chỉ được mua nhà, nhưng nhà đầu tư Trung Quốc mua cổ phần doanh nghiệp trong nước không thể hiện bằng đất mà thể hiện bằng giá trị vốn, nên họ chỉ tuân thủ các quy định về mua bán phần vốn doanh nghiệp".
Đất ven biển chạy dọc sân bay Nước Mặn (Đà Nẵng). Ảnh: Đình Thức.
Ông Nghĩa nói thêm: "Tôi có nghe một số người Trung Quốc thành lập công ty, góp cổ phần hoặc nhờ người Việt đứng tên để đầu tư đất ở các vị trí trọng yếu ven biển".
Từ đó, theo quan điểm của Tướng nghĩa, "rất cần một cuộc tổng rà soát của Bộ Quốc phòng và cơ quan chức năng liên quan đến hoạt động của các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài ở khu vực biên giới, bao gồm việc đầu tư mua bán đất".
Ông Bùi Văn Xuyền, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật cho hay, thông tin người nước ngoài "núp bóng" doanh nghiệp, cá nhân trong nước để mua bán, sở hữu đất đai "đã rộ lên vài năm gần đây, chứ không phải mới".
Theo ông Xuyền, nếu người nước ngoài đưa tiền cho một người Việt đứng ra mua đất, pháp luật phải xác định quan hệ đó bản chất là gì? Về lý thuyết, hai cá nhân "hợp đồng miệng" với nhau mà không qua cơ quan pháp luật, không phù hợp với pháp luật Việt Nam thì hợp đồng vô hiệu.
"Nếu đầu tư, mua bán ngầm thì không có giá trị pháp lý nên cũng không ngại", ông Xuyền nói.
Nhưng, vị Uỷ viên Thường trực Uỷ ban ban Pháp luật cho rằng, lo ngại người nước ngoài "núp bóng" người Việt để sở hữu đất đai ở khu vực trọng yếu là "có cơ sở". Các cơ quan chức năng cần rà soát cả giao dịch ngầm và giao dịch công khai, cảnh báo những vấn đề có thể xảy ra cho người nước ngoài và công dân Việt Nam trong việc đầu tư, giao dịch.
Phát biểu tại phiên thảo luận sáng 22/5, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) đã đặt vấn đề về kiểm soát hoạt động đầu tư nước ngoài liên quan an ninh quốc phòng đang được người dân rất quan tâm.
"Vừa rồi nổi lên pháp luật đang có chỗ trống, khi nhà đầu tư nước ngoài lợi dụng sơ hở này. Có thể mục đích chưa chắc xâm phạm chủ quyền nhưng không loại trừ thế lực thù địch lợi dụng, tạo ra nguy cơ", ông Nghĩa nói.
Ông băn khoăn, tình hình người nước ngoài núp bóng mua gom đất ở khu vực nhạy cảm, Quốc hội từng chất vấn Bộ trưởng Tài nguyên - Môi trường, Bộ trưởng nói "chưa thấy gì", cử tri phản ánh việc người Trung Quốc "lập phố", "lập xóm", Bộ trưởng Công an cũng bảo "chưa phát hiện" nhưng báo cáo của Bộ Quốc phòng đã nêu cụ thể về hiện tượng này, được người dân và cử tri quan tâm.