Trước đây, vào giai đoạn 2020-2021, Fugaku (Nhật Bản) là siêu máy tính mạnh nhất thế giới. Mat đạt tốc độ 442 petaflop (442 triệu tỷ phép tính mỗi giây), từng được sử dụng để nghiên cứu Covid-19 năm 2021. Fugaku cũng được ứng dụng trong công nghiệp.
Tuy nhiên, sau đó, siêu máy tính mạnh nhất thế giới đã thuộc về Frontier (Mỹ). Trong bài kiểm tra điểm chuẩn, Frontier đạt 1,19 exaflop, tức 1,19 tỷ tỷ phép tính mỗi giây. Hệ thống được phát triển trên nền tảng CrayEX của công ty HP, chứa 9.400 bộ xử lý AMD EPYC 64C 2 GHz cùng 37.000 GPU AMD Instinct 250X, đặt trong 74 tủ linh kiện, mỗi tủ nặng hơn 3.600 kg.
Mới đây, theo WSJ, các nhà khoa học Trung Quốc đã trở nên bí mật hơn trong hoạt động nghiên cứu siêu máy tính. Jack Dongarra, giáo sư tại Đại học Tennessee, nhà đồng sáng lập Top500, cho biết Trung Quốc có thể đã làm ra siêu máy tính nhanh nhất thế giới vào tháng 6 vừa rồi nhưng không gửi kết quả.
Theo Live Science, Nhật Bản đang lên kế hoạch xây dựng siêu máy tính "zeta-class" đầu tiên vào năm 2025, với tốc độ nhanh hơn 1.000 lần so với những chiếc máy tính mạnh mẽ nhất hiện nay. Dự án này không chỉ là bước tiến đột phá trong ngành khoa học máy tính mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho các nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo ở Nhật Bản.
Nhật Bản, quốc gia nổi tiếng với những đột phá công nghệ, vừa công bố kế hoạch xây dựng siêu máy tính "zeta-class". Đây sẽ là thế hệ kế nhiệm của siêu máy tính Fugaku – một biểu tượng của sức mạnh tính toán tại Trung tâm Khoa học Tính toán RIKEN ở Kobe, Hyogo. Dự kiến, dự án sẽ được khởi công vào năm 2025 và hoàn thành vào năm 2030, với chi phí xây dựng có thể lên tới hơn 750 triệu USD.
Siêu máy tính mới này, được mệnh danh là "Fugaku Next", không chỉ nhằm duy trì sự dẫn đầu của Nhật Bản trong lĩnh vực AI mà còn đặt mục tiêu đạt tốc độ tính toán ở mức zetaFLOPS - một mốc chưa từng được chạm tới trước đây.
Cụ thể, một zetaFLOPS tương đương với khả năng thực hiện một sextillion (một số theo sau bởi 21 số không) phép tính mỗi giây. Điều này là một bước nhảy vọt so với siêu máy tính hiện đại nhất ngày nay, vốn chỉ mới vượt qua ngưỡng exaFLOPS, tương đương với hơn một quintillion (một số theo sau bởi 18 số không) phép tính mỗi giây.
Quyết định xây dựng siêu máy tính này được đưa ra "để theo kịp với sự phát triển của nghiên cứu khoa học sử dụng AI". Fugaku, với tốc độ 0.44 exaFLOPS, từng là siêu máy tính nhanh nhất thế giới cho đến khi bị soán ngôi vào năm 2022 bởi siêu máy tính Frontier của Mỹ (1.2 exaFLOPS) tại Oak Ridge National Laboratory ở Tennessee. Hiện tại, Fugaku đang đứng thứ tư trên bảng xếp hạng toàn cầu.
Fugaku Next sẽ được xây dựng bởi các công ty Nhật Bản là RIKEN và Fujitsu, những người đã cùng nhau xây dựng nên Fugaku. Để đảm bảo tính tương thích giữa Fugaku và Fugaku Next, siêu máy tính mới sẽ có khả năng sử dụng các linh kiện do Fujitsu thiết kế, theo thông tin từ trang tin Tom's Hardware. Tuy nhiên, thông tin chi tiết về các linh kiện cụ thể sẽ được lắp đặt vào máy tính mới vẫn chưa được tiết lộ.
Một trong những thách thức lớn nhất khi xây dựng siêu máy tính mới là tìm cách vận hành hiệu quả. Theo dự đoán của các chuyên gia máy tính năm 2023, một máy tính zeta-class được xây dựng với công nghệ hiện có sẽ yêu cầu năng lượng tương đương với 21 nhà máy điện hạt nhân, theo báo cáo của HPCwire.
Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (MEXT) đã dành ra khoảng 4.2 tỷ yên (29 triệu USD) cho năm đầu tiên của dự án và có thể chi tới 110 tỷ yên (761 triệu USD) trong suốt thời gian thực hiện, dự kiến kéo dài đến năm 2030, như thông tin từ Tom's Hardware.
Chừng nào mọi thứ diễn ra theo kế hoạch và không có quốc gia nào khác xây dựng siêu máy tính zeta-class trước Nhật Bản, thì Fugaku Next có khả năng sẽ trở thành siêu máy tính mạnh mẽ nhất trên thế giới.
