Vài phút trước khi phiên điều trần của Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ về hành vi không tuân lệnh của Tổng chưởng lý William Barr diễn ra, Bộ Tư pháp Mỹ thông báo cho các nghị sĩ rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump đã sử dụng đặc quyền hành pháp đối với tất cả những tài liệu mà Hạ Nghị sĩ Jerry Nadler đã yêu cầu.
Đây là lần đầu tiên ông Trump sử dụng đặc quyền hành pháp kể từ khi lên nắm quyền.
Đặc quyền hành pháp là quyền của Tổng thống Mỹ hoặc các thành viên khác trong nhánh hành pháp của Chính phủ Mỹ nhằm kháng cự trước những yêu cầu và sự can thiệp nhất định từ các nhánh lập pháp, cũng như tư pháp trong chính phủ khi họ nỗ lực thu thập thông tin hoặc chất vấn nhân sự liên quan tới nhánh hành pháp. Theo phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ, đặc quyền này có thể được xem như một yếu tố trong học thuyết phân lập quyền lực.
Theo đó, bản báo cáo đầy đủ của Công tố viên đặc biệt Mueller về nghi án Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016, cũng như những tài liệu liên quan mà Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ Nadler yêu cầu sẽ được giữ kín. Quốc hội Mỹ sẽ không thể tiếp cận được số tài liệu này.
"Cách đây vài phút đã có một bước đi đột ngột được đưa ra", ông Nadler nói ở đầu phiên điều trần và cáo buộc Bộ Tư pháp Mỹ thách thức với một động thái "leo thang rõ ràng". Ông Nadler cho biết phiên điều trần và bỏ phiếu liên quan tới Barr, người đang bị cáo buộc cản trở hoạt động của Quốc hội Mỹ, vẫn sẽ được tiến hành.
[Tội cản trở hoạt động của Quốc hội Mỹ có rất nhiều hình thức, có thể là hành vi không xuất hiện trong phiên điều trần của ủy ban, hoặc không chịu cung cấp các tài liệu được yêu cầu].
Động thái được đưa ra trong bối cảnh các nghị sĩ Dân chủ trong Quốc hội đang nỗ lực tiếp cận với bản báo cáo đầy đủ của ông Mueller, chứ không phải bản đã được Tổng chưởng lý William Barr biên tập cắt gọt, với ý định tiếp đó là đưa tác giả của bản báo cáo ra làm nhân chứng.
"Mỗi ngày ta lại thấy được những nỗ lực mới từ chính quyền này nhằm cản trở Quốc hội. Chuyện này chưa từng có tiền lệ", ông Nadler nói.
Nadler hối thúc duy trì đàm phán bất chấp cái mà ông mô tả là "cơn bùng phát vào phút chót".
"Trong những ngày tiếp theo, tôi hy vọng Quốc hội sẽ không còn lựa chọn nào ngoài đối mặt với hành vi của chính quyền thiếu tôn trọng luật pháp này. Ủy ban sẽ tìm hiểu xem những quan chức nào tạo điều kiện cho vụ bưng bít này".
Trước đó, ông Nadler đã trả lời phỏng vấn trên CNN và nhận định nước Mỹ đang ở trong một "cuộc khủng hoảng hiến pháp". Ông cho rằng nguyên do là bởi "Tổng thống không tuân thủ luật pháp và từ chối cung cấp tất cả thông tin cho Quốc hội".
Được biết, đặc quyền hành pháp đã được ông Trump sử dụng sau khi Tổng chưởng lý William Barr đệ đơn đề nghị.
Thư ký truyền thông Nhà trắng Sarah Sanders cho hay, các hành động của Tổng thống Mỹ là nhằm phản ứng trước hành động "lạm dụng quyền lực rõ rệt" của ông Nadler cũng như "những yêu cầu không hợp pháp và ngang ngược của ông".