Béo phì là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng trên toàn cầu, liên quan đến hàng loạt nguy cơ như bệnh tim, tiểu đường, huyết áp cao và tử vong sớm. Tại Mỹ, ước tính đến năm 2030, có đến 78% người trưởng thành sẽ rơi vào nhóm thừa cân hoặc béo phì. Tương tự, ở Úc, dữ liệu năm 2022 cho thấy hai phần ba người trưởng thành (66%) thuộc nhóm thừa cân hoặc béo phì.
Lối sống ít vận động và thói quen ăn uống không lành mạnh được xem là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ béo phì. Tuy nhiên, nghiên cứu mới này đã bổ sung thêm một yếu tố tác động quan trọng: internet tốc độ cao.
Nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ khảo sát HILDA (Động lực hộ gia đình, thu nhập và lao động ở Úc) và dự án cơ sở hạ tầng mạng băng thông rộng quốc gia (NBN) để phân tích tác động của việc triển khai internet tốc độ cao từ năm 2012.
Tiến sĩ Klaus Ackermann, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Truy cập internet tốc độ cao khiến mọi người ít hoạt động thể chất hơn, dẫn đến hành vi ít vận động gia tăng".
Kết quả phân tích cho thấy, cứ mỗi 1% gia tăng tỷ lệ chấp nhận NBN, chỉ số khối cơ thể (BMI) trung bình tăng 1,57 kg/m², cùng với tỷ lệ béo phì tăng thêm 6,6%. BMI là thước đo tiêu chuẩn để đánh giá tình trạng cơ thể, với chỉ số từ 30 trở lên được coi là béo phì.
Nguyên nhân và cơ chế tác động
Việc sử dụng internet tốc độ cao dẫn đến sự gia tăng thời gian trực tuyến, giảm hoạt động thể chất và tạo điều kiện cho các thói quen không lành mạnh như:
- Ngồi lâu trước màn hình: Thời gian dài ngồi máy tính hoặc xem nội dung trực tuyến làm giảm mức độ trao đổi chất.
- Tiêu thụ đồ ăn vặt: Sử dụng internet thường đi kèm với thói quen ăn nhẹ, làm tăng lượng calo tiêu thụ hàng ngày.
- Giảm hoạt động ngoài trời: Internet giúp thực hiện nhiều công việc qua trực tuyến, từ mua sắm đến giao tiếp, làm giảm nhu cầu vận động.
Ngoài ra, việc dễ dàng truy cập vào các nội dung giải trí như chơi game trực tuyến hay xem phim liên tục càng khuyến khích lối sống ít vận động.
Không chỉ là vấn đề của Úc
Tác động của internet tốc độ cao lên tỷ lệ béo phì không chỉ giới hạn ở Úc. Một nghiên cứu tại Türkiye vào năm 2024 cũng tìm thấy mối tương quan tích cực giữa BMI và sử dụng internet quá mức ở sinh viên đại học. Một đánh giá năm 2019 tại Mỹ cho thấy người dùng internet nhiều có nguy cơ thừa cân hoặc béo phì cao hơn 47% so với nhóm sử dụng ít hơn.
Hướng đi cho tương lai
Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng các chính sách nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ internet tốc độ cao. Điều này bao gồm:
- Khuyến khích vận động thể chất: Tăng cường các chiến dịch nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc duy trì lối sống năng động.
- Giảm thời gian sử dụng thiết bị: Thúc đẩy việc hạn chế thời gian trực tuyến để giảm hành vi ít vận động.
- Cân nhắc các yếu tố môi trường: Đảm bảo môi trường sống khuyến khích người dân tham gia các hoạt động ngoài trời.
Lời cảnh báo từ nghiên cứu
Tiến sĩ Ackermann khẳng định: "Các phát hiện này cho thấy rằng, trong khi internet tốc độ cao mang lại nhiều lợi ích, chúng ta cần ý thức về tác động tiêu cực tiềm ẩn đối với sức khỏe".
Nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Economics & Human Biology, không chỉ giúp nâng cao nhận thức về mối liên hệ giữa công nghệ và sức khỏe mà còn đặt nền tảng cho các chiến lược quản lý tác động của công nghệ trong tương lai.
Béo phì là một cuộc khủng hoảng toàn cầu, và những phát hiện này nhắc nhở rằng sự tiện lợi của công nghệ không nên đánh đổi bằng sức khỏe con người.
