Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu trước các nhà lãnh đạo châu Phi tại hội nghị thượng đỉnh ở Bắc Kinh, ngày 5/9. (Ảnh: Reuters)
Là nước cho vay nhiều nhất thế giới ở châu Phi, Bắc Kinh đang chuyển hướng khỏi mô hình rót vốn ồ ạt vào công trình hạ tầng tốn kém để chuyển sang thúc đẩy công nghệ xanh và tiên tiến mà các công ty Trung Quốc đang có thế mạnh.
Tuy nhiên, trong bài phát biểu hôm nay (5/9), ông Tập Cận Bình nói với các lãnh đạo và đại biểu từ hơn 50 quốc gia châu Phi , rằng Bắc Kinh sẽ thực hiện 30 dự án cơ sở hạ tầng trên khắp lục địa giàu tài nguyên này và cung cấp 360 tỷ nhân dân tệ (50,7 tỷ USD) hỗ trợ tài chính.
"Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác với châu Phi trong công nghiệp, nông nghiệp, cơ sở hạ tầng, thương mại và đầu tư", ông Tập Cận Bình phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc - châu Phi tại Bắc Kinh.
Ông kêu gọi thiết lập "một mạng lưới Trung Quốc - châu Phi, bao gồm các kết nối đất liền – biển và phát triển phối hợp". Chủ tịch Trung Quốc cũng kêu gọi các nhà thầu Trung Quốc quay lại lục địa 1 tỷ dân, sau giai đoạn hạn chế vì đại dịch COVID-19 gây gián đoạn kế hoạch của họ.
Năm ngoái, Trung Quốc phê duyệt các khoản vay trị giá 4,61 tỷ USD cho châu Phi, lần tăng đầu tiên kể từ năm 2016.
Ông Tập Cận Bình cho biết, 210 tỷ nhân dân tệ trong số tiền cam kết tài trợ sẽ được giải ngân thông qua cung cấp tín dụng và ít nhất 70 tỷ nhân dân tệ là số tiền đầu tư mới của các công ty Trung Quốc, cùng một khoản nhỏ hơn được cung cấp dưới dạng viện trợ quân sự và các dự án khác.
Hội nghị thượng đỉnh hợp tác Trung Quốc - châu Phi năm nay vạch ra chương trình kéo dài 3 năm cho Trung Quốc và các quốc gia châu Phi, trừ Eswatini - quốc gia vẫn duy trì quan hệ với Đài Loan (Trung Quốc).
Ngoài 30 dự án kết nối cơ sở hạ tầng, ông Tập khẳng định Trung Quốc sẵn sàng khởi động 30 dự án năng lượng sạch tại châu Phi, đề nghị hợp tác về công nghệ hạt nhân và giải quyết tình trạng thiếu điện đang làm chậm trễ nỗ lực công nghiệp hóa.
Tuy nhiên, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không nhắc lại cam kết mà ông đưa ra tại diễn đàn Dakar năm 2021 về việc Trung Quốc sẽ mua 300 tỷ USD hàng hóa của châu Phi, mà chỉ cam kết mở rộng quyền tiếp cận thị trường.
Theo các nhà phân tích, bộ quy tắc kiểm dịch thực vật của Bắc Kinh đối với quyền tiếp cận thị trường quá nghiêm ngặt, khiến nước này không thể thực hiện cam kết đó.
"Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ phát triển khu vực thương mại tự do lục địa châu Phi, tăng cường hợp tác hậu cần và tài chính vì sự phát triển xuyên khu vực ở châu Phi", ông Tập nói thêm.