Ô tô được xem là phương tiện phục vụ cho nhu cầu đi lại, làm việc của cá nhân, gia đình. Mặc dù là phương tiện phổ biến trên thế giới nhưng ô tô vẫn chưa dành cho số đông người Việt, bởi mức giá còn chênh lệch so với thu nhập.
Cho đến nay, KIA Morning đến từ Hàn Quốc đang là mẫu xe ô tô có giá thành rẻ nhất Việt Nam. Mức giá niêm yết của các dòng xe KIA thấp nhất rơi vào khoảng 300.000.000 đồng.
Con số đó vẫn còn rất lớn khi so với thu nhập bình quân đầu người của người Việt chỉ 5.700.000 đồng/tháng, theo số liệu của Tổng cục Thống kê tính đến hết năm 2021. Tức là, với một người có mức sống trung bình tại Việt Nam, cần tới 53 tháng (hơn 4 năm) không ăn, không tiêu thì mới đủ tiền mua xe.
Theo Khảo sát mức sống dân cư năm 2020, chi tiêu bình quân hộ gia đình cả nước là 2.890.000 đồng/người/tháng. Như vậy, trung bình mỗi người Việt tiết kiệm được 2.810.000 đồng/tháng. Với mức tiết kiệm đó, người Việt Nam mất tới hơn 106 tháng lao động, tương đương gần 9 năm, mới có thể đủ mua một chiếc ô tô thuộc loại rẻ nhất.
Con số này sẽ như thế nào khi so sánh với các quốc gia khác như Mỹ? Theo thống kê bảng lương trung bình của các nước năm 2020 của OECD, người Mỹ có thu nhập trung bình 69.392 USD/năm, tương đương 5.782 USD/tháng.
Số liệu của Kelley Blue Book, một công ty định giá xe có trụ sở tại California, chỉ ra rằng chi phí trung bình mua một chiếc xe mới tại Mỹ rơi vào khoảng 38.723 USD. Như vậy, nếu không ăn, không tiêu, người Mỹ chỉ cần khoảng hơn 6 tháng lao động để có thể sở hữu một chiếc xe ô tô.
Expatistan, một trong những cơ sở dữ liệu về chi tiêu bình quân lớn nhất trên thế giới, chỉ ra rằng mỗi người Mỹ chi tiêu trung bình 2.961 USD mỗi tháng. Như vậy, với mức tiết kiệm 2.821 USD mỗi tháng, người Mỹ mất gần 14 tháng để có thể mua một chiếc xe ô tô. Vậy nên, con số 9 năm của người Việt là một sự chênh lệch đáng kể.
Tuy nhiên, ngay cả với những người Việt có thu nhập tháng cao hơn mức trung bình, có đủ tiền tích lũy để mua xe, thì những thắc mắc vẫn chưa dừng lại. Có nhiều khoản chi phí phát sinh khi sử dụng ô tô hơn xe máy. Xăng xe, phí đỗ, cầu đường, bảo dưỡng, sửa chữa,... đều là những chi phí mà người dùng phương tiện bốn bánh phải chi trả.
Về cơ bản, các loại phí “nuôi” xe được chia ra 2 nhóm chính, gồm chi phí sử dụng cố định và chi phí sử dụng không cố định.
Chi phí cố định: Đây là những khoản phí tất yếu mà người dùng cần chi trả định kỳ theo thời gian quy định của Nhà nước, cơ quan có thẩm quyền.
| Các loại phí | Chi phí |
|---|---|
| Phí bảo hiểm bắt buộc | Theo biểu phí bảo hiểm bắt buộc do Bộ Tài chính ban hành, các loại xe dưới 6 chỗ ngồi phải đóng phí 437.000 đồng/năm và mức phí này sẽ là 794.000 đồng/năm đối với xe từ 6 - 11 chỗ ngồi. |
| Lệ phí bảo trì đường bộ | Đối với xe chở người dưới 10 chỗ đăng ký tên cá nhân, mức thu lệ phí bảo trì đường bộ là 130.000 đồng/tháng, tương ứng 1.560.000 đồng/năm |
| Chi phí đăng kiểm | Chi phí đăng kiểm hiện là 100.000 đồng/lần/xe đối với xe ô tô chở người từ 10 chỗ trở xuống. Theo thông tư số 120/2021 của Bộ Tài chính quy định, các loại xe ô tô dân sự đi đăng kiểm trong thời gian từ 1/1 đến 30/6/2022 chỉ còn phải nộp lệ phí 50.000 đồng/xe con. |
| Chi phí gửi xe | Khoảng 900.000 - 2.000.000 đồng/tháng, tùy theo cơ sở vật chất của bãi giữ xe. Trường hợp nhà có chỗ để xe, người dùng sẽ tiết kiệm được khoản phí này. |
Chi phí không cố định: Biến động tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng cũng như các trường hợp khác nhau xảy đến không lường trước được.
| Các loại phí | Chi phí |
|---|---|
| Chi phí nhiên liệu | Giao động từ 1.600.000 - 4.000.000 đồng/tháng với mức giá xăng hiện hành nếu quãng đường di chuyển khoảng 500 - 1.500 km/tháng |
| Phí qua trạm BOT | Khoảng 400.000 - 500.000 đồng/tháng |
| Phí gửi xe ngoài | Khoảng 500.000 đồng/tháng. |
| Phí bảo dưỡng định kỳ | Khoảng 3.000.000/năm trong trường hợp xe không bị hư hỏng nặng. |
Như vậy trung bình, chi phí nuôi xe nằm ở mức 3.700.000 - 7.000.000 đồng/tháng.