18 người bị truy tố ở khung phạt tử hình
Ngày mai (11/7), TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án “chuyến bay giải cứu”. Phiên xử dự kiến diễn ra trong 30 ngày, gồm cả thứ bảy, chủ nhật.
Thẩm phán Vũ Quang Huy làm chủ tọa phiên tòa; các hội thẩm nhân dân gồm Tạ Quốc Hùng, Bùi Đăng Hiếu, Hồ Thị Xuân Hương; thư ký phiên là các ông Nguyễn Đăng Khoa, Nguyễn Việt Hùng…Về phía Viện KSND TP Hà Nội đã phân công các kiểm sát viên Đỗ Mạnh Quang, Lê Huy Hoàn, Nguyễn Thị Châm, Tưởng Mạnh Toàn và Đỗ Minh Tuấn, giữ quyền công tố và kiểm sát xét xử.
Có 105 luật sư tham gia bào chữa cho 54 bị cáo, trong đó có, ông Vũ Hồng Quang, cựu cán bộ Cục Hàng không Việt Nam và Nguyễn Thị Thanh Hằng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch Bầu trời xanh, mỗi người có đến 6 luật sư bào chữa…
Trong vụ án, 21 bị cáo bị truy tố về tội “Nhận hối lộ” , số này có 18 người (như cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Văn Tân...) bị viện kiểm sát truy tố theo khoản 4, Điều 354 Bộ luật Hình sự với khung hình phạt tù 20 năm, chung thân hoặc tử hình.
Riêng cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Trần Việt Thái cùng 3 thuộc cấp của ông này bị truy tố "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
23 bị cáo chủ yếu là đại diện cho các doanh nghiệp lữ hành du lịch bị truy tố ở nhóm tội "Đưa hối lộ"...
Ngoài ra, cựu thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, nguyên Phó giám đốc Công an Hà Nội cùng 3 đồng phạm khác bị truy tố tội "Môi giới hối lộ".
Theo quyết định đưa ra xét xử, tòa triệu tập 16 công ty và hàng chục các nhân khác là người làm chứng, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
Cựu Thứ trưởng Tô Anh Dũng (hàng đầu từ trái sang) cùng nhóm đồng phạm trong vụ án.
Số tiền nhận hối lộ hàng trăm tỷ đồng
Theo cáo trạng, tháng 3/2020, dịch Covid-19 bùng phát dữ dội, Chính phủ Việt Nam tổ chức "chuyến bay giải cứu" đầu tiên đưa 30 công dân từ Vũ Hán (Trung Quốc) về Việt Nam. Tuy nhiên, do nhu cầu được về nước rất lớn, tháng 11/2020, Chính phủ thí điểm rồi cho triển khai các chuyến bay combo (tự nguyện trả phí). Văn phòng Chính phủ cùng tổ công tác gồm 5 Bộ (Ngoại giao, Y tế, Công an, GTVT và Quốc phòng) được giao nhiệm vụ phối hợp thực hiện.
Với chủ trương hướng đến tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau", nhưng khi vận hành trên thực tế, hàng loạt lãnh đạo, cán bộ tại các bộ, ngành đã lợi dụng vị trí được giao để nhận tiền, ưu ái cho các doanh nghiệp "đi cửa sau".
Cụ thể, Viện KSND tối cao xác định, từ đầu 2020 đến giữa năm 2021, cơ quan chức năng đã cấp phép và tổ chức hơn 1.000 chuyến bay, đưa hơn 200.000 công dân từ 62 quốc gia, vùng lãnh thổ về nước. Riêng Bộ Ngoại giao đã đề xuất Chính phủ phê duyệt 772 chuyến bay đưa công dân về nước, trong đó có 400 chuyến bay giải cứu, 372 chuyến bay combo.
Cáo trạng cho rằng, để có chi phí "bôi trơn" khi thực hiện các chuyến bay, nhóm 20 doanh nghiệp với hơn 100 pháp nhân phải nâng giá vé, "vẽ" thêm nhiều chi phí phát sinh với khách hàng có nhu cầu về nước giữa đại dịch.
Theo Viện KSND tối cao, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, xảy ra giữa lúc Covid-19 căng thẳng; các bị can đã lợi dụng dịch bệnh, bất chấp các quy định để trục lợi, khiến uy tín của Việt Nam bị giảm sút; hành vi này đã tạo điều kiện cho "thế lực thù địch xuyên tạc, kích động gây hoang mang trong nhân dân".
21 người đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao để nhận hối lộ gần 180 tỷ đồng, điển hình như bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, nhận hối lộ 253 lần, tổng cộng 42,6 tỷ đồng; Vũ Anh Tuấn, cựu Phó phòng tham mưu Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, nhận 49 lần 27,3 tỷ đồng; Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Lãnh sự Bộ Ngoại giao 32 lần nhận 25 tỷ đồng; cựu thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng nhận 37 lần tổng 21,5 tỷ đồng...
Ngoài hành vi đưa nhận hối lộ để thực hiện chuyến bay giải cứu, Viện kiểm sát xác định còn có nhóm bị cáo đã “móc ngoặc” để chạy án cho doanh nghiệp.
Cụ thể, cáo trạng quy kết cựu thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, cựu Phó giám đốc Công an Hà Nội, đã nhận 2,65 triệu USD (khoảng 61,6 tỷ đồng) để chạy án cho hai bị cáo Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng, Tổng giám đốc và Phó Tổng giám đốc Công ty Bầu trời xanh.
Quá trình điều tra, ông Tuấn khai trừ đi 400.000 USD giữ lại, đã đưa hết 2,25 triệu USD cho bị cáo Hoàng Văn Hưng (cựu trưởng phòng điều tra Cục An ninh điều tra Bộ Công an) theo từng lần Hằng chuyển tiền đến.
Liên quan vụ án, cơ quan tố tụng xác định quá trình điều tra nhiều bị cáo đã tự nguyện hoặc tác động gia đình nộp lại một phần hoặc toàn bộ số tiền nhận hối lộ, môi giới hối lộ...
Như bị cáo Chử Xuân Dũng (cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội) bị cáo buộc đã nhận hối lộ 7 lần, tổng số tiền hơn 2 tỷ đồng của 2 cá nhân để duyệt cấp phép cách ly trên địa bàn TP Hà Nội.
Ông Chử Xuân Dũng có 3 luật sư tham gia bào chữa, l uật sư Trịnh Văn Tuyến (Văn phòng luật sư Giang Thanh) cho biết, trước thềm phiên xử diễn ra thân chủ của ông sức khỏe không thật tốt, ngày nào cũng phải uống thuốc tiểu đường, huyết áp.
Về tinh thần, ông Dũng luôn tỏ rõ sự ân hận, day dứt, dằn vặt về hành vi sai phạm của bản thân, đồng thời bày tỏ mong muốn sẽ được các cơ quan tố tụng xem xét một cách kỹ lưỡng, thấu đáo về ý thức chủ quan cũng như hành vi khách quan trong việc nhận tiền cảm ơn.
Theo luật sư Trịnh Văn Tuyến, về khắc phục hậu quả vụ án, ngoài việc gia đình bị cáo đã chủ động, kịp thời nộp lại hơn 1,7 tỷ đồng, hiện ông Dũng đang tiếp tục tác động, nhờ người thân nộp hộ nốt số còn lại.
Luật sư Tuyến cho hay, cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, được nhiều cơ quan, đơn vị nơi bị cáo từng công tác viết đơn gửi tới TAND TP Hà Nội đề nghị xem xét giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự.