Zalo hiện là nền tảng nhắn tin phổ biến nhất tại Việt Nam, với gần 80 triệu người dùng. Trong những ngày qua, điều khoản dịch vụ trên ứng dụng di động bắt đầu được cập nhật từ 26/12, bao gồm Thỏa thuận sử dụng Zalo (16 điều) và Thỏa thuận sử dụng mạng xã hội Zalo (21 điều). Người dùng có thể bấm Đồng ý tất cả hoặc vào từng dịch vụ để từ chối.
Theo một điều khoản dịch vụ mới, Zalo có quyền thu thập và chia sẻ dữ liệu cá nhân của người dùng, bao gồm thông tin cơ bản như số điện thoại, họ tên, giới tính, mối quan hệ gia đình và thông tin căn cước công dân.
Nếu không đồng ý với thỏa thuận, người dùng sẽ không thể tiếp tục sử dụng ứng dụng, và tài khoản sẽ tự động bị xóa sau 45 ngày nếu không có thay đổi.
Sau khi đưa ra những cập nhật mới về điều khoản dịch vụ, Zalo đã nhận về không ít ý kiến trái chiều. Nhiều người dùng bày tỏ lo ngại khi nền tảng này yêu cầu thu thập và xử lý các dữ liệu cá nhân nhạy cảm như số điện thoại, căn cước công dân hay hình ảnh cá nhân.
Zalo vừa cập nhật điều khoản dịch vụ mới
Trên website hỗ trợ, nền tảng Zalo lý giải việc cập nhật điều khoản "là một hoạt động phổ biến đối với tất cả ứng dụng và nền tảng công nghệ trên thế giới nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và cung cấp thông tin rõ ràng cho người dùng về những thay đổi trong quá trình cung cấp dịch vụ".
Theo Zalo, việc đưa ra thông báo, theo Zalo là để "đảm bảo tính minh bạch đối với các hoạt động trong hệ thống và bảo vệ quyền lợi người dùng". Hơn nữa, khi có thay đổi cần thông báo liên quan đến dịch vụ cung cấp, người dùng có thể nhận thông tin phù hợp với từng trường hợp và tại các kênh, chẳng hạn như thông báo trong ứng dụng, Zalo Help, OA, Zalo Email...
Không có ứng dụng nào an toàn tuyệt đối
Chia sẻ trên trang cá nhân về vấn đề này, chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC) nhận định: " Việc Zalo cập nhật điều khoản sử dụng là chuyện bình thường!"
Trên thực tế, không chỉ Zalo mà hầu hết các nền tảng mạng xã hội lớn như Facebook, TikTok, Instagram, Telegram hay các dịch vụ công nghệ phổ biến khác đều thường xuyên cập nhật điều khoản sử dụng và chính sách quyền riêng tư.
"Việc các nền tảng mạng xã hội (Facebook, TikTok, Zalo…) thường xuyên cập nhật điều khoản sử dụng là chuyện bình thường, không phải là dấu hiệu bất thường", ông cho biết.
Theo ông Hiếu PC, những thay đổi này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yêu cầu tuân thủ các quy định pháp luật mới, việc bổ sung hoặc điều chỉnh tính năng cũng như cập nhật cách thức xử lý dữ liệu nhằm bảo vệ quyền lợi của người dùng và của chính nền tảng.
Chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC) chia sẻ trên trang cá nhân (Ảnh: Chụp màn hình)
Ông cũng cho rằng trong môi trường số, không có ứng dụng nào an toàn tuyệt đối. Mọi ứng dụng đều cần sử dụng dữ liệu người dùng ở những mức độ nhất định để có thể duy trì hoạt động.
Dữ liệu được sử dụng để đảm bảo các chức năng cơ bản của dịch vụ, phục vụ việc cá nhân hóa trải nghiệm người dùng, hỗ trợ hoạt động của thuật toán, đồng thời đáp ứng các yêu cầu pháp lý hiện hành.
Do đó, việc một nền tảng thu thập và xử lý dữ liệu không phải là điều bất thường, mà là điều kiện cần để dịch vụ có thể vận hành. Điều quan trọng nằm ở việc nền tảng công bố rõ ràng trong điều khoản sử dụng cách thức thu thập, sử dụng và quản lý dữ liệu, cũng như trách nhiệm tuân thủ pháp luật.
Từ góc độ người dùng, ông Hiếu PC cho rằng quyền lựa chọn không nằm ở việc phản ứng hoang mang trước mỗi lần cập nhật điều khoản, mà ở việc hiểu rõ nội dung điều khoản và tự đưa ra quyết định sử dụng hay không sử dụng dịch vụ.
Điều khoản sử dụng là cơ sở pháp lý để xác lập mối quan hệ giữa người dùng và nền tảng. Khi điều khoản thay đổi, người dùng có thể lựa chọn tiếp tục chấp nhận hoặc dừng sử dụng dịch vụ, tùy theo mức độ đồng thuận cá nhân.
Theo chuyên gia này, việc cho rằng người dùng “bị ép buộc phải đồng ý” thường xuất phát từ cách hiểu chưa đầy đủ về mô hình vận hành của các nền tảng số. Trên thực tế, việc yêu cầu người dùng chấp nhận điều khoản mới để tiếp tục sử dụng dịch vụ là cách làm phổ biến trong ngành công nghệ.
Ông Hiếu PC cũng nhấn mạnh rằng cách thức thu thập dữ liệu và quản lý tài khoản không phải “đặc sản Zalo”.
Các nền tảng lớn trên thế giới như Gmail, Telegram, TikTok, Facebook hay Instagram đều có chính sách tương tự liên quan đến dữ liệu người dùng, quyền riêng tư và điều kiện duy trì tài khoản.
Nhiều dịch vụ cũng quy định rõ khả năng xóa hoặc ngừng cung cấp dịch vụ trong trường hợp người dùng không hoạt động trong thời gian dài hoặc không chấp nhận điều khoản sử dụng. Theo chuyên gia này, đây là mô hình vận hành và khuôn khổ pháp lý phổ biến của các nền tảng số hiện nay.