Về xã Bắc Lý, huyện Lý Nhân, Hà Nam nhắc đến 2 ngôi làng Quang Ốc và Nội Rối, nhiều người khá ngạc nhiên khi biết dù ở cạnh nhau, thuận lợi về mặt địa lý nhưng số lượng các cặp kết hôn của 2 làng chỉ đếm được trên đầu ngón tay.
Ông Viết Văn Giòng (85 tuổi, làng Quang Ốc) cho biết: ‘Từ ngày xưa, trai gái của 2 làng Quang Ốc và Nội Rối dứt khoát không được kết hôn. Tương truyền có lời nguyền còn được lưu lại, đóng đinh trên cột đình của đình làng Quang Ốc về chuyện này’.
Ông Giòng cho biết, nguyên nhân xuất phát từ một câu chuyện được lưu truyền qua nhiều đời ở đây.
Ông Viết Văn Giòng.
Trước đây mối quan hệ của hai làng vẫn hòa hợp cho đến ngày lý trưởng làng Quang Ốc gả con gái cho con trai của lý trưởng làng Nội Rối.
Thời gian về nhà chồng, một lần, cô con dâu nhìn thấy quyển sổ địa chính của bố chồng và nói: ‘Cha con ở làng Quang Ốc cũng có quyển sổ màu xanh như vậy’. Người bố chồng nghe nói, liền bảo con dâu về nhà lấy cho ông mượn xem.
Vì nghĩ bố chồng chỉ mượn xem nên người con dâu này không hỏi ý kiến bố đẻ mà về nhà lấy quyển sổ đưa luôn cho bố chồng.
Tuy nhiên sau khi có quyển sổ trên tay, lý trưởng làng Nội Rối nảy sinh ý định chiếm đất. Người này cho các thanh niên giả vờ làm dân chăn vịt để cài, cắm các cột mốc sang phần đất làng Quang Ốc. Đồng thời, vị lý trưởng làng Nội Rối cũng liên tục nộp thuế đất cho quan trên suốt nhiều năm.
Phát hiện bị lấn chiếm đất, dân làng Quang Ốc đi kiện nhưng không thành. Họ vô cùng uất hận. Người làng cùng nhau đào một con đường ngăn đôi 2 làng để tránh việc bị Nội Rối tiếp tục chiếm đất. Ngay trong đêm, dân làng cũng di chuyển đền, chùa (trước đây nằm trong làng) ra phía giáp ranh với làng Nội Rối, ngoảnh mặt về phía làng Nội Rối để khẳng định 'chủ quyền' của làng.
Do làm đêm hôm nên nhiều người bị tai nạn trong lúc đào, cuốc đất. Cuộc tranh chấp đất giữa 2 làng đã có xung đột, đổ máu nên làng Quang Ốc vô cùng bất bình.
Sau khi khẳng định chủ quyền, các cụ trong làng họp bàn. Họ cho rằng, nguyên nhân mất đất là do việc con gái trong làng được gả cho người của Nội Rối và vô tình tiếp tay cho đối phương.
Từ đó, người làng Quang Ốc mới có lời nguyền con gái, con trai hai làng không được kết hôn. Đặc biệt, con gái làng Quang Ốc không bao giờ được về làm dâu ở làng Nội Rối.
 Trưởng thôn Quang Ốc - anh Đinh Văn Hiên. |
| Anh Đinh Văn Hiên (SN 1976), Trưởng thôn Quang Ốc cho biết, thôn có hơn 400 hộ, chủ yếu làm trồng trọt và chăn nuôi. Quang Ốc và Nội Rối nằm cạnh nhau, đứng ở đình làng Quang Ốc nhìn sang sẽ thấy làng Nội Rối. |
‘Ngay từ ngày bé chúng tôi đã được nghe câu chuyện này. Theo đó, chúng tôi vẫn đi học, vui chơi cùng các bạn bè ở làng Nội Rối nhưng không yêu nhau, kết hôn. Giữa trai, gái 2 làng chỉ tồn tại tình bạn, không có tình cảm nam nữ’, anh Hiên nói.
Theo anh Hiên, câu chuyện xuất phát từ việc tranh chấp đất đai từ ngày xưa. Khi sinh ra, lớn lên, những người thanh niên ở làng đều được nghe câu chuyện nên sinh ra tâm lý sợ hãi, e ngại.
Người làng ở đây cũng cho biết, sau này có một số trường hợp trai gái 2 làng lấy nhau nhưng không được may mắn, thuận lợi. Bởi vậy, dù có thể là trùng hợp ngẫu nhiên nhưng người làng càng tin vào câu chuyện trên.
 Đình làng Quang Ốc được công nhận là di tích cấp tỉnh, đang xuống cấp và trong quá trình tu sửa. |
'Trước đây, có anh làm nghề cho thuê loa đài của làng Quang Ốc cũng đem lòng thương yêu một cô gái ở làng Nội Rối. Tuy nhiên khi tính đến chuyện cưới xin, gia đình hai bên đều ngăn cản khiến họ lo lắng rồi chia tay. Hiện, anh này đã lập gia đình với một người phụ nữ cùng làng’, anh Hiên nói thêm.
Tuy nhiên, anh Hiên cũng khẳng định, đó là câu chuyện của ngày xưa. Hiện tại quan hệ giữa hai làng vẫn rất tốt đẹp, không xảy ra chuyện xích mích, mâu thuẫn.