Những người bạn đồng hành tạm thời được gọi là 'mặt trăng nhỏ'. (Ảnh: NASA/JPL-Caltech)
Hệ mặt trời chứa đựng nhiều bí mật mà các nhà khoa học vẫn đang cố gắng làm sáng tỏ. Các nhà nghiên cứu đang chuyển sang tìm hiểu các tiểu hành tinh. Cách tiếp cận này đã mang lại kết quả: Vào tháng 10 năm 2023, sứ mệnh OSIRIS REx của NASA đã phát hiện ra nước và carbon – hai trong số những tiền thân của sự sống trên Trái đất – trên tiểu hành tinh Bennu 4,5 tỷ năm tuổi.
Trong số hàng ngàn tiểu hành tinh di chuyển gần quỹ đạo Trái đất, các mặt trăng nhỏ – những thiên thể vũ trụ nhỏ bé, có quỹ đạo bị Trái đất chi phối một phần và một phần bởi các thiên thể khác trong hệ mặt trời – có thể là ứng cử viên hàng đầu để tìm hiểu về nguồn gốc của hệ mặt trời, Richard Binzel, một nhà nghiên cứu, giáo sư khoa học hành tinh tại Viện Công nghệ Masachusetts, Mỹ, cho biết.
Binzel nói: “Các mặt trăng nhỏ có lẽ đã từng trải nghiệm các hoạt động như trò bắn bi trong hệ mặt trời bên trong, bị các hành tinh khác nhau quay vòng và bị kéo vào một quỹ đạo hơi tròn gần Trái đất”.
Paul Abell, nhà khoa học trưởng về khám phá vật thể nhỏ tại NASA, cho rằng các tiểu hành tinh gần Trái đất từ khu vực này, chẳng hạn như Bennu hoặc mặt trăng nhỏ. Chúng cho chúng ta những dấu hiệu cho thấy hệ mặt trời sơ khai trông như thế nào, các điều kiện ra sao”.
Chẳng hạn, năm 2019, Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) đã lấy mẫu từ tiểu hành tinh hình kim cương Ryugu, nằm cách Trái đất hơn 322 triệu km. Phân tích sau đó tiết lộ rằng, tiểu hành tinh này chứa bụi sao có trước hệ mặt trời của chúng ta, cũng như "chất hữu cơ tiền sinh học", bao gồm một số axit amin được sinh vật sống sử dụng để tạo ra protein hình thành những thứ như tóc và cơ bắp.
Tìm thấy phân tử cơ và hơi nước
Việc thu thập mẫu từ các mặt trăng nhỏ có thể giúp giảm thiểu một số vấn đề lớn trong nghiên cứu tiểu hành tinh hiện nay. Trong hầu hết các trường hợp, các nhà khoa học nghiên cứu các khối tiểu hành tinh rơi xuống Trái đất dưới dạng thiên thạch. Abell cho biết những điều này vẫn có thể dạy chúng ta về thành phần ban đầu của hệ mặt trời, nhưng chúng có thể khó phân tích tùy thuộc vào điều kiện chúng được tìm thấy.
Ông nói: “Khi chúng ta có một thiên thạch rơi xuống Trái đất, nó đã bị ô nhiễm bởi độ ẩm và khí trong bầu khí quyển Trái đất. Khi bạn đang nói về các phân tử hữu cơ và nước – loại vật liệu dễ bay hơi hơn – hãy đi đến nguồn và tìm ra những gì ở đó thực sự quan trọng Đó là lý do tại sao chúng tôi muốn thực hiện các nhiệm vụ trả lại mẫu này, như OSIRIS REx”.
Tàu vũ trụ OSIRIS-REx đã lấy về mẫu từ tiểu hành tinh Bennu xuống Trái đất vào tháng 9, hoàn thành sứ mệnh thành công đầu tiên của NASA là thu thập mẫu từ một tiểu hành tinh ở xa. Tên lửa hiện đang thực hiện sứ mệnh tiếp theo là khám phá tiểu hành tinh Apophis và dự kiến sẽ đến nơi vào năm 2029 khi vượt qua 31.865 km tính từ Trái đất.
NASA sẽ tiếp tục nghiên cứu đá và bụi ở Bennu trong thập kỷ tới vì “khối lượng vật liệu giàu carbon và sự hiện diện dồi dào của khoáng chất đất sét chứa nước chỉ là phần nổi của tảng băng vũ trụ”, Dante Lauretta, OSIRIS-REx's điều tra viên chính, cho biết tại một cuộc họp báo.
Các chuyên gia cho biết, hiện tại, sự thành công của sứ mệnh OSIRIS-REx đã truyền cảm hứng cho các nhà khoa học lên kế hoạch cho các giai đoạn tiếp theo của hành trình khám phá gần Trái đất – và điểm đến dễ dàng nhất tiếp theo có thể là một mặt trăng nhỏ.
