Theo BBC, hố Batagaika, còn được gọi là Batagai, dài 1km và sâu 86m. Cái hố có hình thù kỳ lạ liên tục phát ra âm thanh bí ẩn. Người dân địa phương gọi hố Batagaika là "cổng địa ngục" và sợ đến mức không dám đến gần nó.
Các nhà khoa học nói với tờ Siberian Times, hố Batagaika nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà khoa học, những người cho biết đây là hố sụt khổng lồ hình thành khi các vùng đất bị đóng băng vĩnh cửu tan ra do biến đổi khí hậu. Rất có thể những âm thanh kỳ quái có khả năng là tiếng đất đá tan ra và rơi xuống.
Lát cắt địa chất trong hố có thể tiết lộ về khí hậu trong quá khứ. Đồng thời, sự phát triển của hố cũng cho thấy tác động của biến đổi khí hậu với lớp băng vĩnh cửu. Một số băng vĩnh cửu quanh hố Batagaika hình thành từ hàng ngàn năm trước.
Còn miệng hố Batagaika bắt đầu mở từ những năm 1960. Nạn phá rừng khiến mặt đất không được che phủ trong mùa hè, khiến ánh sáng Mặt trời từ từ làm ấm mặt đất. Chưa hết, phá rừng cũng làm mất đi lớp "mồ hôi lạnh" mà rừng thải ra, giúp giữ cho mặt đất luôn lạnh.
Nhà khoa học Julian Murton đến từ Đại học Sussex ở Anh, nói: "Sự kết hợp của ít bóng râm và ít mồ hôi lạnh dẫn đến sự nóng lên của mặt đất".
Khi mặt đất ấm lên, lớp đất ngay trên băng vĩnh cửu cũng ấm lên. Điều này khiến băng vĩnh cửu tan dần. Một khi quá trình này bắt đầu và băng tiếp xúc với nhiệt độ ấm, tốc độ tan băng tăng lên. Vì lý do này, các nhà khoa học đang tích cực theo dõi hố Batagaika.
Theo một nghiên cứu công bố tháng 2 năm 2017, việc phân tích cắt lớp trong hố có thể tiết lộ 200.000 năm lịch sử khí hậu. Trong 200.000 năm qua, khí hậu Trái đất đã luân phiên thay đổi từ các khoảng thời kỳ gian băng tương đối ấm và thời kỳ băng hà lạnh lẽo.
Lớp trầm tích trong hố Batagaika hé lộ "hồ sơ về lịch sử địa chất", nhà khoa học Murton nói thêm. "Điều này sẽ cho phép chúng ta giải thích lịch sử môi trường và khí hậu ở đó".
"Chúng tôi đang cố gắng xem liệu biến đổi khí hậu trong Kỷ băng hà cuối cùng ở Siberia có chịu tác động của nhiều yếu tố như sự nóng lên và sự lạnh đi xảy ra ở khu vực Bắc Đại Tây Dương hay không", Murton nói.
Điều này rất quan trọng, bởi vì ít có thông tin nghiên cứu về lịch sử khí hậu của hầu hết miền bắc Siberia. Biết được thay đổi môi trường từng xảy ra trong quá khứ, các nhà khoa học có thể giúp dự báo thay đổi tương tự trong tương lai.
Băng tan khiến ngày càng nhiều khí carbon tiếp xúc với vi khuẩn. Vi khuẩn hấp thụ carbon, thải ra khí mêtan và CO2. Các khí nhà kính này sau đó bay vào khí quyển, làm gia tăng sự nóng lên toàn cầu. Nhiều tảng băng vĩnh cửu ở đây chứa rất nhiều chất hữu cơ, bao gồm rất nhiều khí carbon bị "nhốt" trong hàng ngàn năm.
Trước đó, một nghiên cứu dẫn đầu bởi Julian Murton từ Đại học Sussex, lần cuối Siberia xuất hiện loại sụt lở này vào khoảng 10.000 năm trước, khi Trái đất ra khỏi kì băng hà cuối cùng.
"Địa điểm Batagaika chứa một lớp khá dày trầm tích tiền băng hà. Trong đó có hai lớp nhiều gỗ là lớp đất rừng cho thấy khí hậu ấm hoặc nóng hơn khí hậu ngày nay. Phần phía trên của lớp rừng nằm trên một lớp đất bị xói mòn, có thể khi lớp băng vĩnh cửu tan chảy ở một giai đoạn ấm lên trong quá khứ." Murton cho biết.
Tuy nhiên, đây cũng là một hồi chuông đối với vấn đề biến đổi khí hậu. Sự hình thành hố sụt đầu tiên bắt đầu sau khi một mảng rừng lớn gần đó bị chặt vào những năm 1960. Do mặt đất đã không còn được che phủ trong những tháng nóng của mùa hè, nó nóng lên nhanh hơn so với khi còn rừng, làm cho lớp băng vĩnh cửu tan chảy và gây ra sạt lở đất cùng lũ lụt.
Địa chất bất ổn định của khu vực này gây nguy hiểm cho người dân địa phương. Bên cạnh đó là những lo ngại rằng khi các hố trở nên sâu hơn và lớn hơn, sẽ giải phóng lượng lớn khí carbon vốn bị chôn vùi trong hàng ngàn năm. Nếu lượng khí nhà kính này đi vào khí quyển, khí hậu sẽ tiếp tục trở nên nóng hơn.
"Ước tính của lượng carbon toàn cầu lưu trữ trong băng giá vĩnh cửu là cùng tương tụ như những gì có trong khí quyển.
Thực tế, theo các nhà nghiên cứu, không có dấu hiệu cho thấy sự phát triển của hố Batagaika sẽ chậm lại. Điều này dự báo lớp băng vĩnh cửu ở Siberia sẽ có tương lai "bất ổn".
(T/h)