Công trình vừa công bố trên tạp chí khoa học Proceedings of the National Academy of Science cảnh báo trái đất đang có dấu hiệu quay ngược về giữa thời kỳ Pliocene, một thời điểm khoảng 3 triệu năm về trước, trong vòng hơn một thập kỷ nữa.
Đến năm 2150, đồng hồ khí hậu trái đất sẽ bị tụt về tận thời kỳ Eocene, một kỷ nguyên đã xảy ra 50 triệu năm trước.
Kỷ nguyên Eocene là một giai đoạn ấm áp của trái đất khi các địa cực hoàn toàn không có băng và trái đất sở hữu một hệ sinh thái rất khác biệt so với hiện đại.
Theo giáo sư John "Jack" Williams, nhà nghiên cứu địa lý và cổ sinh vật học tại Đại học Wisconsin-Madison (Mỹ), thành viên nhóm nghiên cứu, sự quay ngược đáng sợ của đồng hồ khí hậu này là con người gây ra.
Chúng ta chỉ có thể ngăn chặn sự quay ngược của đồng hồ khí hậu, vốn kéo theo những tác động khủng khiếp lên đời sống mọi sinh vật trái đất, nếu sớm kiểm soát được khí thải nhà kính. Với tốc độ biến đổi khí hậu như hiện nay, nguy cơ môi trường thế giới trông giống 3 triệu năm trước vào năm 2030 như kịch bản nêu trên là rất lớn.
Vào kỷ Pliocen 3 triệu năm trước, nhiệt độ toàn cầu ấm hơn 1,6-3,6 độ C so với hiện tại; trong khi vào kỷ Eocene 50 triệu năm trước, nhiệt độ toàn cầu trung bình ấm hơn đến 13 độ C.
Một nghiên cứu trước đó chứng minh sở dĩ kỷ Eocene nóng như vậy là vì nồng độ carbon dioxide trong khí quyển rất cao, chưa rõ do nguyên nhân tự nhiên nào. Quá trình phát triển của con người đang vô tình đẩy nồng độ carbon dioxide lên một lần nữa, lần này là nhân tạo.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng nhiều công cụ hiện đại dựng nên các kịch bản khí hậu trái đất. Kịch bản nói trên sẽ xảy ra nếu con người tiếp tục làm những gì đang làm, theo cách thức và đà phát triển hiện tại.
Trước đó ít lâu, một nghiên cứu đứng đầu bởi tiến sĩ Giovanni Strona, đến từ Trung tâm nghiên cứu chung của Ủy ban châu Âu, có trụ sở đặt tại Ispra, Ý - cũng đã cảnh báo rằng chỉ cần nóng thêm 5-6 độ nữa, trái đất sẽ rơi vào một thảm họa đại tuyệt chủng.
Một nghiên cứu cổ sinh vật học khác của Đại học Washington (Mỹ) chứng minh trái đất từng xảy ra thảm họa đại tuyệt chủng dạng đó, trong một đợt nóng lên toàn cầu vào 252 triệu năm về trước, giết chết 96% sinh vật biển và 70% động vật có xương sống trên cạn.