Trung Quốc đã ngầm gửi đến Mỹ lời yêu cầu không tham gia vào các tranh chấp tại Biển Đông, sau khi nước này một lần nữa đối mặt với các cáo buộc xây dựng cơ sở hạ tầng vĩnh viễn trên một số đảo trong khu vực.
Vào thứ Tư (7/9), Philippines bày tỏ mối lo ngại về việc tàu Trung Quốc đang chuẩn bị xây dựng cơ sở hạ tầng tại một bãi cạn ở Biển Đông, phá vỡ bầu không khí ngoại giao hòa hảo tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở Vientiane.
Hình ảnh về các tàu Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough do Bộ Quốc phòng Philippines công bố. Ảnh: AP
Theo The Guardian, các quan chức nói cuộc hội đàm giữa thủ tướng Trung Quốc và lãnh đạo các nước trong khu vực diễn ra thuận lợi, nhưng không nhắc đến phán quyết hồi tháng 7 của Tòa trọng tài thường trực (PCA), tuyên bố Trung Quốc không có "chủ quyền lịch sử" ở Biển Đông và hoàn toàn bác bỏ yêu sách "đường lưỡi bò" của nước này.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc dẫn lời ông Lý trong một thông báo sau buổi hội đàm rằng Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với các nước ASEAN nhằm "loại bỏ sự can thiệp... và xử lý vấn đề Biển Đông một cách đúng đắn."
Ông cũng nói rằng nỗ lực chung giữa Trung Quốc và các nước ASEAN sẽ giúp cải thiện tình hình Biển Đông.
Ông Lý không đi vào chi tiết, nhưng những lời lẽ tương tự thường được các nhà lãnh đạo Trung Quốc sử dụng nhằm ám chỉ việc ngăn cản các nước nằm ngoài khu vực và không liên quan trực tiếp đến tranh chấp, ví dụ như Mỹ, tham gia vào sự việc.
"Các nước trong khu vực chính là đối tượng hưởng lợi lớn nhất từ một nền hòa bình tại Biển Đông. Lịch sử đã liên tiếp chứng minh rằng Biển Đông chỉ có thể duy trì hòa bình và ổn định nếu chính các quốc gia trong khu vực nắm lấy chìa khóa giải quyết vấn đề," ông Lý Khắc Cường cho biết.
Theo các nhà nghiên cứu sự kiện liên quan đến thực thi luật hàng hải dọc tuyến giao thương trên biển quan trọng, việc lực lượng hải cảnh Trung Quốc ngày càng hoạt động ráo riết trên Biển Đông có thể gây tình trạng mất ổn định cho khu vực.
Vài giờ trước cuộc hội đàm, Bộ Quốc phòng Philippines đã công bố nhiều bức ảnh và một bản đồ làm bằng chứng cho cáo buộc của Manila về số lượng tàu Trung Quốc ngày càng gia tăng dọc theo bãi cạn Scarborough, bị Trung Quốc chiếm sau cuộc đối đầu giữa lực lượng hai nước vào năm 2012.
Thủ tướng Lý Khắc Cường không nhắc tới bãi cạn Scarborough trong lời bình luận do Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra.