Kho báu "Trời ban" đó chính là lượng bức xạ mặt trời - yếu tố quyết định sự khả thi và hiệu quả của điện mặt trời.
Theo nghiên cứu năm 2024 của Công ty tư vấn đầu tư và nghiên cứu thị trường B&Company Inc. (Nhật Bản), Việt Nam ngày càng được công nhận là "ngôi sao đang lên" trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời.
Ảnh: Tehrantimes
Bức xạ mặt trời tại Việt Nam được coi là nguồn năng lượng vô tận. Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng nằm trong khu vực có mức phân bố bức xạ mặt trời cao bậc nhất thế giới trong phần lớn thời gian của năm, nơi bức xạ mặt trời tương đối mạnh.
Tính đến cuối năm 2022, hệ thống điện của Việt Nam có tổng công suất lắp đặt là 80.704 MW, trong đó điện mặt trời chiếm khoảng 16.567 MW, chiếm khoảng 20,5% (với hơn 9.000 MW đến từ điện mặt trời trên mái nhà). Đến năm 2030, chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu đạt công suất điện mặt trời 20,6 GW, cho thấy cam kết rõ ràng trong việc khai thác nguồn tài nguyên tái tạo này.
Đối với riêng TP. Hồ Chí Minh, số liệu từ Chương trình Năng lượng xanh TP. Hồ Chí Minh cho thấy thành phố có lượng bức xạ lớn, trung bình khoảng 1.581 kWh/m2/năm, cao nhất là 6,3 kWh/m2/ngày vào tháng 2 và thấp nhất là 3,3 kWh/m2/ngày vào tháng 7.
"Kho báu" người dân nào cũng có thể khai thác
Khác với miền Bắc, số giờ nắng trung bình hàng tháng của TP. Hồ Chí Minh dao động từ 100-300 giờ, liên tục không gián đoạn trong suốt cả năm, đạt tới 300 giờ trong mùa khô và khoảng 150 giờ vào mùa mưa.
Ảnh minh họa về điện mặt trời mái nhà (RTS).
Do đó, TP. Hồ Chí Minh có tiềm năng lớn cho việc phát triển và ứng dụng năng lượng mặt trời, đặc biệt là các hệ thống điện mặt trời mái nhà (RTS). Ngay từ năm 2017, World Bank đánh giá cao tiềm năng công suất RTS của thành phố, ước tính đạt 6.300 MW.
Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, các hộ gia đình tại TP. Hồ Chí Minh có thể thu được nhiều lợi ích từ khoản đầu tư ban đầu từ 60 đến 100 triệu VND để lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà.
Lợi ích rõ ràng nhất là sản xuất điện sạch không chi phí vận hành, chi phí bảo trì không đáng kể và giảm chi phí điện hàng tháng. Mái nhà cũng sẽ mát hơn nhờ lớp phủ của các tấm pin quang điện.
Ngoài ra, hệ thống RTS còn là một khoản đầu tư khá sinh lời: Người dùng có thể bán trực tiếp lượng điện dư thừa từ hệ thống cho Tổng Công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh (EVNHCMC), mang lại nguồn thu nhập phụ ổn định cho các hộ gia đình.
Việt Nam: Quốc gia dẫn đầu về năng lượng tái tạo tại Đông Nam Á
Điện mặt trời áp mái mang lại lợi thế độc đáo tại các khu vực đô thị đông dân cư của Việt Nam, nơi diện tích lắp đặt các trang trại điện mặt trời mặt đất còn hạn chế. Các tòa nhà dân cư và thương mại là những vị trí lý tưởng cho các tấm pin mặt trời, giúp giảm thiểu tiêu thụ năng lượng và giảm hóa đơn tiền điện.
Ảnh: DVCC
Tiềm năng này đặc biệt rõ rệt tại các trung tâm đô thị như TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội, nơi nhu cầu năng lượng đang tăng nhanh chóng. Trong bối cảnh đất nước tiếp tục đô thị hóa, việc lắp đặt điện mặt trời áp mái có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, đồng thời thúc đẩy các hoạt động bền vững.
Theo đánh giá của InCorp Global, Nhà cung cấp dịch vụ doanh nghiệp hàng đầu Châu Á - Thái Bình Dương, vào 22/10/2025, thị trường điện mặt trời áp mái của Việt Nam đang trải qua sự tăng trưởng chưa từng có, đưa Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu về năng lượng tái tạo tại Đông Nam Á.
Nhờ các chính sách ưu đãi của Chính phủ, các ưu đãi hấp dẫn và nguồn đầu tư ngày càng tăng từ cả trong nước và quốc tế, lĩnh vực này đã nhanh chóng phát triển thành một phần quan trọng trong bức tranh năng lượng Việt Nam.
Năng lượng mặt trời là bức xạ từ mặt trời có thể tạo ra nhiệt, kích hoạt các phản ứng hóa học hoặc sản xuất điện.
Tổng lượng năng lượng mặt trời chiếu xuống Trái Đất vượt xa nhu cầu năng lượng toàn cầu hiện tại và trong tương lai. Nguồn tài nguyên dồi dào và rộng rãi này có tiềm năng đáp ứng mọi nhu cầu năng lượng nếu được khai thác hiệu quả.
Là một nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mặt trời được dự đoán sẽ trở nên hấp dẫn hơn trong thế kỷ 21 nhờ tính sẵn có vô hạn, không gây ô nhiễm và tính đơn giản trong lắp đặt và thiết kế tấm pin mặt trời, đặc biệt là khi so sánh với trữ lượng hữu hạn của các nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu mỏ và khí đốt tự nhiên.
