Ngày 16 tháng 3 năm 2016, Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Geneva đã công bố danh sách "Những nhà lãnh đạo trẻ toàn cầu" năm 2016. Trong danh sách có 121 người trẻ thuộc mọi tầng lớp xã hội ở độ tuổi dưới 40, là những người thành đạt trong nhiều lĩnh vực . Và có khá nhiều gương mặt nổi bật trong danh sách này. Trong danh sách có một người phụ nữ tên là Shi Yan được giới thiệu là người điều hành dự án Shared Harvest CSA, chủ trang trại đầu tiên ở Trung Quốc thực hiện kết nối trực tiếp giữa nông dân và người tiêu dùng. Thu nhập hàng năm của Shi Yan đã vượt quá 1 triệu USD (khoảng 23,5 tỷ đồng).
Phía sau thành công là câu chuyện ít người biết đến. Là một nữ tiến sĩ tốt nghiệp Đại học Thanh Hoa, cô ấy chắc chắn là một nhân tài, nhưng cô lại chọn làm nông dân, làm ruộng 11 năm. Suốt 11 năm lam lũ làm nông nghiệp, ngoại hình của cô thay đổi đến mức bố mẹ cô còn không nhận ra.
Tiến sĩ Đại học Thanh Hoa đam mê làm nông nghiệp
Shi Yan vốn sinh ra và lớn lên ở Bảo Định, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. Cô có tài năng và thông minh từ nhỏ, được giáo viên trong trường nhất trí công nhận.Sau khi trải qua sự nghiệp trung học của mình một cách suôn sẻ, đây là giai đoạn quan trọng để đăng ký vào trường đại học.
Theo điểm số của cô ấy, lẽ ra cô ấy có thể chọn vào các trường học, ngành học danh tiếng, nhưng cuối cùng cô ấy đã chọn Đại học Nông nghiệp Hà Bắc và cuối cùng được nhận vào chuyên ngành Quản lý nông nghiệp. Trong trường đại học, Shi Yan đã ứng cử thành công vào vị trí trưởng ban nữ sinh của hội sinh viên trường và bắt đầu tiếp xúc với công việc thực tế, trau dồi khả năng để chuẩn bị cho tương lai.
Shi Yan.
Shi Yan lên kế hoạch, đặt mục tiêu trong học tập và công việc. Cô ấy làm việc gì cũng rất hiệu quả, điều này cũng giúp cô ấy kiếm được hũ vàng đầu tiên trong đời, đó là học bổng. Ngoài ra, cô còn tận dụng thời gian rảnh rỗi để ra ngoài làm gia sư tiếng Anh. Để dạy tốt, cô cũng dành nhiều thời gian cho tiếng Anh và cuối cùng đã vượt qua với số điểm cao 91,5 CET4.
Không khó để thấy rằng mọi thứ Shi Yan làm đều có mục đích, và việc cải thiện điểm tiếng Anh của cô ấy cũng đã đặt nền móng vững chắc cho hành trình ra nước ngoài trong tương lai của cô ấy.
Khi sắp tốt nghiệp, Shi Yan muốn nâng cao trình độ học vấn của mình lên một cấp độ cao hơn, có lẽ lúc đó tâm trí cô vẫn đang ở trong phòng thí nghiệm để nghiên cứu khoa học. Với sự khuyến khích của người hướng dẫn, Shi Yan sau khi học xong Đại học, cuối cùng đã đăng ký học thạc sĩ tại Đại học Nhân dân Quốc gia.
Sau khi hoàn thành chương trình học thạc sĩ, cô đến Đại học Thanh Hoa học nghiên cứu sinh tiến sĩ. Hoàn thành việc học đến cùng, theo logic mà nói, kinh nghiệm học tập như vậy ít nhất cũng có thể tìm được một công việc rất ưng ý. Nhưng cô lại không lựa chọn như vậy.
Khi cô chuẩn bị tốt nghiệp, cô được các giáo viên tiến cử làm nghiên cứu sinh ở Viện Thương mại và Chính sách Nông nghiệp Hoa Kỳ. Shi Yan đã nghiên cứu kiến thức nông nghiệp nhiều năm như vậy, nhưng khi cô thực sự đặt chân đến một vùng đất xa lạ, cô phát hiện mọi thứ ở đó vẫn rất khác so với những gì cô tưởng tượng.
Để không phụ lòng mong đợi của những người hướng dẫn và người đã tiến cử mình, Shi Yan rất kiên trì, cô bận rộn từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều mỗi ngày, áp lực rất lớn. Tại đây, cô được mở mang thêm nhiều kiến thức về nông nghiệp. Cô biết đến mô hình nông nghiệp CSA, đây là một mô hình kết nối người sản xuất và người tiêu dùng trong chuỗi thực phẩm thông qua việc cho phép người tiêu dùng đăng ký sản phẩm trước với một nông trại hoặc một nhóm nông trại.
Có bằng tiến sĩ danh giá nhưng quyết định về quê làm nông dân
Sau nửa năm nghiên cứu thực địa, Shi Yan dần hiểu hơn về mô hình này, vì vậy cô quyết định mang mô hình này về quê hương. Du học ở Mỹ trở về, Shi Yan vốn trắng trẻo giờ làn da đã rám nắng và gầy gò. Với lý lịch rất tốt, cô không làm việc cho những công ty lớn, cũng không lựa chọn trở thành một nhân viên văn phòng với một công việc nhàn hạ, mà kiên quyết quyết định đưa những kiến thức cô có được vào việc xây dựng nền nông nghiệp. Shi Yan đã về quê dự định bắt đầu lại từ đầu và xây dựng một trang trại CSA. Quyết định này của cô nhận về nhiều lời bàn tán, một nữ tiến sĩ về quê làm nông ở độ tuổi 30, và nhiều người, kể cả bố mẹ cô cũng phản đối.
Bất chấp sự phản đối từ bố mẹ, Shi Yan vẫn quyết định thực hiện lý tưởng của mình. Cô thuê một khu đất rộng cùng sự giúp đỡ từ phía trường học, Shi Yan cuối cùng đã thành lập trang trại của riêng mình và đặt tên cho nó là "Little Donkey".
Sản phẩm của trang trại là những sản phẩm nông nghiệp sạch, không sử dụng hóa chất. Cô kêu gọi những người dân xung quanh cùng tham gia. Lúc đầu, nhiều người dân phản đối, vì họ không tin rau có thể phát triển mà không cần sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, và họ cũng không tin mô hình như vậy sẽ mang lại nhiều lợi ích. Để xua tan những nghi ngờ kia, Shi Yan đã cùng dân làng ra đồng, dạy dân làng cách trồng trọt và dạy cho nông dân những kiến thức nông nghiệp toàn diện hơn.
Không lâu sau khi trang trại được thành lập, nó đã nhanh chóng thu hút 54 thành viên tham gia đến trồng rau hữu cơ, Shi Yan biết rằng những thành viên này đã nhìn thấy chất lượng của việc trồng sản phẩm sạch hoặc họ muốn học mô hình CSA. Và khi lô rau chất lượng cao hoàn toàn không gây ô nhiễm đầu tiên được giao cho nhóm thành viên đầu tiên, Shi Yan biết rằng mình đã thành công.
Thu nhập mỗi năm lên đến 1 triệu USD (hơn 23,5 tỷ đồng)
2 năm sau, những việc làm của Shi Yan đã phát huy tác dụng, và lời truyền miệng từ những khách hàng cũ đã giúp ngày càng nhiều người hiểu về CSA. Dần dần, số lượng trang trại tham gia vào mô hình đã tăng lên 600.
Khi Hội nghị CSA toàn cầu lần thứ 6 được tổ chức tại Bắc Kinh, Shi Yan đã rất tận tâm với vị trí vai trò của mình và cô ấy cũng hy vọng rằng sẽ có nhiều người chú ý đến CSA hơn. Shi Yan cũng luôn tin rằng trong thế giới ngày càng đô thị hóa ngày nay, nông nghiệp hữu cơ là cách tốt nhất để giải quyết vấn đề an toàn thực phẩm hiện nay mà không cần thuốc trừ sâu hay phân bón và có thể kết nối trực tiếp với người tiêu dùng.
Shi Yan áp dụng một số cách độc đáo trong trang trại của mình. Cô thả hơn 100 con ong vào nhà kính, để những con ong có thể thụ phấn cho toàn bộ nhà kính. Ngoài ra, cô còn trồng tỏi giữa đám dâu tây, mùi tỏi có thể xua đuổi côn trùng, sau khi nhổ cây dâu tây cũng có thể thu hoạch tỏi, để trong nhà kính có thể hình thành một hệ sinh thái khép kín động vật và thực vật cũng có thể hình thành hai vụ thu hoạch.
Sau một thời gian dài miệt mài với đam mê nông nghiệp, Shi Yan càng thêm yêu mảnh đất dưới chân mình, chỉ riêng trang trại đó đã phân phối trái cây và rau cho hơn 1.500 gia đình. Quan trọng hơn, Shi Yan đã thành lập liên minh sinh thái của riêng mình ở 16 tỉnh thành trên cả nước trước cuối năm 2020, và trang trại của chính cô cũng trở thành cơ sở huấn luyện.
Đại khái tính toán, thu nhập hàng năm lúc này của cô đã vượt quá 1 triệu USD (khoảng 23,5 tỷ đồng). Cha mẹ của Shi Yan lúc đầu phản đối, sau khi nhìn thấy cảnh này hoàn toàn không ngờ tới.
Cô cũng cảm thấy ở nông thôn không chỉ cần có nhiều "nông dân mới" mà còn có những nhà quản lý nông nghiệp chuyên nghiệp có trình độ học vấn cao. Cô tin rằng, trong tương lai, nông dân nhất định sẽ trở thành một nghề đáng tự hào.
Nhưng Shi Yan cũng đột nhiên phát hiện ra rằng lực lượng chính làm việc trong trang trại vẫn là các cô chú trên 60 tuổi. Với sự quảng bá rộng rãi, nhiều người thế hệ 9X đã đến trang trại, và thậm chí cả lứa đầu tiên của những người sinh vào những năm 2000 đã đến trang trại. Có người đến từ Đại học Nông nghiệp, có người tạm thời “trật đường” khỏi thành phố, đều giống nhau, lên đất tìm cơ hội mưu sinh.
Trong tầm nhìn của Shi Yan, những người trẻ tuổi trở về nhà trong tương lai có thể không đơn độc làm ruộng mà sẽ có một cộng đồng và cộng đồng tốt hơn, cũng như cơ sở hạ tầng đầy đủ hơn. Sự thành công của trang trại kiểu mẫu CSA của Shi Yan đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Năm 2012, Shi Yan thành lập Công ty TNHH Phát triển Nông nghiệp Sharing Harvest.
Vào những ngày trong tuần, Shi Yan và chồng cô luôn xuất hiện cùng nhau trong trang trại, trò chuyện với mọi người về công việc, đồng thời quan sát các loại cây trồng. Công việc ngoài trời lâu ngày cũng khiến đôi vợ chồng trí thức cao trên tay để lại những vết chai sần sùi, màu da cũng trở nên khỏe mạnh hơn. Trên thực tế, Shi Yan và chồng cô cũng tràn đầy sự đam mê trong lĩnh vực này.
Tháng 6 năm 2021, Shi Yan hạ sinh đứa con đầu lòng. Nếu không phải vì dịch bệnh, Shi Yan chắc chắn sẽ xuất hiện tại Hội nghị CSA quốc tế để thảo luận về vấn đề lương thực với đại diện của các quốc gia, quy mô của liên minh này đã khá lớn trên thế giới, với hơn 3 triệu thành viên.
Shi Yan đã gắn bó với nông trại, đam mê nông nghiệp hơn 11 năm và câu chuyện của cô ấy vẫn tiếp tục.