Theo phóng viên TTXVN tại khu vực Trung Đông - Bắc Phi, phát biểu trước hàng nghìn người ủng hộ tại thành phố Istanbul chiều 16/7, Tổng thống Erdogan nhấn mạnh rằng Mỹ cần phải dẫn độ giáo sĩ Gulen, nhân vật mà nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc đã lên kế hoạch và chỉ đạo âm mưu đảo chính quân sự bất thành đêm 15/7 tại quốc gia này.
Ông Erdogan thông báo với Tổng thống Mỹ Barack Obama rằng giáo sĩ Gulen đã đe dọa an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ và cần phải bị dẫn độ. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nêu rõ: "Tôi kêu gọi nước Mỹ và ngài Tổng thống Obama bàn giao con người này cho chúng tôi".
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói rằng Washington hiện vẫn chưa nhận được bất kỳ đề nghị dẫn độ chính thức nào từ phía Thổ Nhĩ Kỳ. Phát biểu từ Luxembourg ngày 16/7, ông Kerry nói rằng Mỹ sẽ giúp Thổ Nhĩ Kỳ điều tra vụ đảo chính nhưng Ankara cần phải chia sẻ các bằng chứng mà chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ có được nhằm chống lại giáo sĩ Fethullah Gulen.
Giáo sĩ Fethullah Gulen (75 tuổi) hiện đang sống lưu vong tại thị trấn miền núi Poconos ở Saylorsburg, bang Pennsylvania (Mỹ) từ năm 1999 và bị cáo buộc tội phản quốc. Sau khi rời bỏ Thổ Nhĩ Kỹ, nhân vật này đã bị chính quyền Erdogan cáo buộc có các hoạt động Hồi giáo cực đoan dù trước đó từng là đồng minh của ông Erdogan.
Ông Gulen là người đứng đầu phong trào tôn giáo và xã hội xuyên quốc gia mang tên Fethullah Gulen.
Cùng ngày, Quốc hội Thổ Nhĩ đã tổ chức một phiên họp bất thường. Phiên họp được bắt đầu bằng phút mặc niệm tưởng nhớ những nạn nhân đã thiệt mạng trong âm mưu đảo chính. Phiên họp bất thường này do Chủ tịch Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ Ismail Kakhraman triệu tập. Dự kiến, các nghị sĩ sẽ thông qua tuyên bố liên quan đến những sự kiện xảy ra tại nước này.
Cảnh sát chống bạo động Thổ Nhĩ Kỳ áp giải các binh sĩ bị bắt tại một căn cứ quân sự ở Istanbul ngày 16/7. Ảnh: AFP/TTXVN
* Trong diễn biến liên quan, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã kêu gọi các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ tôn trọng nguyên tắc pháp trị khi họ bắt giữ những người bị nghi cầm đầu âm mưu đảo chính.
Theo Nhà Trắng, ông Obama đã nhấn mạnh rằng tất cả các bên ở Thổ Nhĩ Kỳ cần phải hành động trong khuôn khổ nền pháp quyền và tránh những hành động có thể gây thêm bạo lực hoặc bất ổn.
Cùng ngày, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã lên án vụ đảo chính bất thành ở Thổ Nhĩ Kỳ "bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất", nhưng cũng đồng thời kêu gọi Tổng thống Recep Tayyip Erdogan xử lý những kẻ âm mưu đảo chính theo nguyên tắc thượng tôn pháp luật.
Trong một diễn biến khác liên quan, một nguồn tin quân sự Mỹ ngày 16/7 cho biết, Bộ chỉ huy quân đội Mỹ ở châu Âu đã ra lệnh cho các lực lượng Mỹ trên khắp Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành các biện pháp bảo vệ tối đa sau vụ đảo chính quân sự diễn ra ở quốc gia này.
Nguồn tin trên nêu rõ: "Chúng tôi cam kết mạnh mẽ sẽ tiến hành tất cả các nỗ lực có thể để bảo đảm an toàn và an ninh cho các binh sĩ, nhân viên, gia đình của họ và cơ sở của chúng tôi".
Quân đội Mỹ có khoảng 2.200 binh sĩ và nhân viên dân sự ở Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên của NATO và đối tác quan trọng của Washington trong khu vực. Khoảng 1.500 trong số đó đồn trú tại Incirlik, căn cứ quân sự ở phía Nam Thổ Nhĩ Kỳ, nơi các máy bay Mỹ triển khai các cuộc oanh kích chống nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.