Trước sáng cùng ngày, bị cáo Phan Quốc Việt bị Viện Kiểm sát quân sự Thủ đô Hà Nội đề nghị mức án từ 25-26 năm tù về hai tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" trong vụ sai phạm tại Công ty Việt Á, Học viện Quân y.
Bị cáo Phan Quốc Việt tại phiên toà
Trong phần tự bào chữa, về hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn, bị cáo Phan Quốc Việt nói rằng khi xác định tham gia vào việc nghiên cứu, sản xuất kit test "thì một điều rõ ràng là Việt Á thiệt hại". Theo bị cáo, nếu Học viện Quân y làm được quy trình nghiên cứu, sản xuất kit test thì Việt Á không bao giờ đầu tư vào "nếu có động cơ thì sẽ không để bị thiệt hại như vậy".
"Với tinh thần xông vào tâm dịch chấp nhận hi sinh cả tính mạng thì không có lý do gì để động cơ vụ lợi"- bị cáo này phân trần và cho biết thời gian đầu chỉ Việt Á có kit test, sau này có một số đơn vị nhưng không đáp ứng được. "Cả nước cần Việt Á về kit test, chống dịch, tôi nói thẳng điều đó"- bị cáo Việt nói tại tòa.
Theo bị cáo Việt, Việt Á trong giai đoạn dịch đã đầu tư hàng trăm tỉ đồng, con người, xông vào chống dịch, hiệu quả rất rõ ràng. "Không thể phủ nhận công trạng đó của Việt Á. Bị cáo mong tòa cân nhắc"- bị cáo Việt nói và nhắc lại thêm không có động cơ vụ lợi, tất cả vì nhân dân, đất nước". Theo bị cáo Việt, nếu quay lại từ đầu chắc chắn bị cáo có cách làm đúng, không sai phạm mà kịp thời chống dịch.
Bị cáo Việt cũng nói thêm nếu được quay lại từ đầu, bản thân vẫn làm như những gì đã làm. Một ngàn lần lặp lại và biết kết quả như hôm nay bị cáo vẫn làm. Bị cáo tin tưởng rằng trong bối cảnh đó những người khác chắc chắn cũng sẽ làm.
Bị cáo Phan Quốc Việt mong tòa xem xét "bản chất phạm tội của bị cáo khá đặc biệt". Nếu không sai phạm thì chắc chắn không thể nào đóng góp kịp thời cho chống dịch. "Với những đóng góp như vậy, nếu có những xem xét của quý tòa thì có lẽ những người có đóng góp như bị cáo sẽ có nguồn động viên, khích lệ hơn, thay vì mức án quá nặng"- bị cáo Việt nói.
Phiên tòa xử vụ Việt Á
Trong phần tự bào chữa, cựu phó vụ trưởng Vụ Các ngành Kinh tế - kỹ thuật (thuộc Bộ Khoa học Công nghệ) Trịnh Thanh Hùng đề nghị tòa xem xét về mặt nhận thức của bị cáo. Trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ, bị cáo nhận thức rằng quy trình sản xuất bộ kit xét nghiệm là đề tài, là tài sản của Nhà nước, phù hợp theo quy định của pháp luật. Do đó, theo bị cáo Hùng, nếu tòa ghi nhận nhận thức này của bị cáo thì tội danh của bị cáo có sự khoan hồng.
Theo cựu phó vụ trưởng, bị cáo được cơ quan điều tra, truy tố từng nói rằng một hành vi sai phạm chỉ bị khởi tố và xét xử một lần, nhưng sau khi Cơ quan điều tra Bộ Công an đã kết thúc điều tra thì Cơ quan điều tra của Bộ Quốc phòng lại khởi tố bị cáo thêm một tội danh nữa. "Các cán bộ điều tra đều nói sẽ gộp lại xét xử tại một tòa án chứ không tách thành hai. Nhưng cuối cùng bị cáo vẫn bị tách ra xét xử ở hai tòa án khác nhau, điều này rất thiệt thòi cho bị cáo" - bị cáo Hùng nói.
Theo cáo buộc, năm 2020, Học viện Quân y cùng Công ty Việt Á nghiên cứu kit test COVID-19 với kinh phí gần 19 tỉ đồng của Nhà nước. Kết quả nghiên cứu là tài sản do Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ quản lý nhưng Học viện Quân y lại "đồng ý để Công ty Việt Á toàn quyền sử dụng".
Cũng trong thời gian nhóm nghiên cứu Học viện Quân y triển khai đề tài, vợ bị cáo Việt nghiên cứu thành công quy trình sản xuất kit test. Kit test của Việt Á có chất lượng tốt hơn sản phẩm của Học viện Quân y nên được đem đi thử nghiệm và được Bộ Y tế cấp số lưu hành tạm thời vào tháng 3-2020. Để được cấp lưu hành chính thức, Việt chỉ đạo cấp dưới soạn biên bản thể hiện Học viện Quân y đồng ý cho Công ty Việt Á được "toàn quyền sử dụng kết quả nghiên cứu" và được in logo Học viện Quân y lên sản phẩm.
Sau đó, Bộ Y tế chấp thuận, cho Công ty Việt Á được lưu hành sản phẩm kit test chính thức. Như vậy, sản phẩm nghiên cứu bằng tiền nhà nước, do Bộ KH-CN làm chủ sở hữu bị chuyển thành sản phẩm của Công ty Việt Á, để doanh nghiệp này bán thương mại.
Sau đó, Công ty Việt Á sản xuất hơn 8,7 triệu kit test, nâng khống giá, bán cho các đơn vị y tế trên khắp cả nước, thu lợi bất chính hơn 1.235 tỉ đồng. Phan Quốc Việt bồi dưỡng cho bị cáo Hùng 350.000 USD, cho bị cáo Sơn gần 2,5 tỉ đồng.