Chiều nay 29/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp phiên bất thường để xem xét về việc giao danh mục và mức vốn cho nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội; điều chỉnh, bổ sung dự toán ngân sách trung ương kế hoạch năm 2022 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương; phương án phân bổ kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 còn lại chưa phân bổ.
Không tiêu hết tiền vì chưa có dự án phù hợp?
Về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, Chính phủ cho biết, trong tổng số 176.000 tỷ đồng được Quốc hội cho phép phân bổ, số vốn Thủ tướng Chính phủ đã thông báo cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương để hoàn thiện thủ tục đầu tư là 172.568 tỷ đồng cho 264 nhiệm vụ, dự án để hoàn thiện thủ tục đầu tư; số vốn còn lại chưa thông báo cho các bộ, cơ quan trung ương, địa phương là 3.432 tỷ đồng, trong đó có 2.500 tỷ đồng chưa đủ điều kiện và 932 tỷ đồng đã thông báo nhưng bộ, địa phương đề xuất trả lại, không đầu tư.
Chủ nhiệm Ủy ban TC-NS Nguyễn Phú Cường
Đối với số vốn dự kiến không sử dụng hết 932 tỷ đồng của lĩnh vực y tế (802 tỷ đồng) và an sinh xã hội, lao động việc làm (130 tỷ đồng), Chính phủ đề xuất UBTVQH cho phép phân bổ cho 3 dự án thuộc lĩnh vực giao thông. Cụ thể, bổ sung 407 tỷ đồng cho dự án đầu tư đường cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu; bố trí 230 tỷ đồng cho dự án Đường tránh phía Đông Thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị; bổ sung 295 tỷ đồng cho dự án Xây dựng cầu vượt sông Đáy nối tỉnh Ninh Bình và tỉnh Nam Định thuộc tuyến đường bộ cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng.
Chủ nhiệm Ủy ban TC-NS Nguyễn Phú Cường cho biết, đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra cho rằng, việc điều chuyển sẽ vượt cơ cấu vốn, không phù hợp theo quy định của Nghị quyết 43, đề nghị không điều chỉnh sang lĩnh vực khác mà tiếp tục sử dụng cho các nhiệm vụ, dự án thuộc lĩnh vực xã hội chưa được bố trí vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn hoặc bố trí vốn chưa đầy đủ để triển khai thực hiện.
Đối với 3 dự án thuộc lĩnh vực giao thông, theo cơ quan thẩm tra, Chính phủ cần rà soát, đảm bảo đúng nguyên tắc, tiêu chí, có thể bố trí từ nguồn chưa phân bổ 11.437 tỷ đồng thuộc lĩnh vực đầu tư hạ tầng để bảo đảm tuân thủ quy định mức tối đa 113.550 tỷ đồng Quốc hội đã quyết nghị.
Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Trần Quốc Phương
Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Trần Quốc Phương cho biết, số tiền tiền 932 tỷ đồng không sử dụng hết sau khi các bộ ngành, địa phương rà soát rất kỹ. Nếu tiếp tục giữ lại dành cho lĩnh vực y tế và an sinh xã hội, lao động việc làm sẽ mất rất nhiều thời gian tìm dự án phù hợp tiêu chí, nguyên tắc và triển khai thủ tục tiếp theo.
Về ý kiến lấy từ nguồn chưa phân bổ 11.437 tỷ đồng thuộc lĩnh vực đầu tư hạ tầng dành cho 3 dự án giao thông, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá là rất khó. Vì số tiền này thực chất đã thông báo làm thủ tục đầu tư cho 6 dự án được phân cấp cho các địa phương thực hiện. Do vậy, nếu sử dụng nguồn này cho 3 dự án thì khi các dự án kia đủ thủ tục đầu tư sẽ không có nguồn bù đắp.
Báo cáo thêm vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh, Nghị quyết 43 của Quốc hội và Nghị quyết 11 của Chính phủ thể hiện tiêu chí, tiêu chuẩn rất cụ thể mà các dự án phải đáp ứng đầy đủ.
Bộ Y tế có 10 văn bản gửi các bộ ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương yêu cầu căn cứ tiêu chí, tiêu chuẩn để rà soát kỹ, đề xuất dự án đạt mục tiêu Nghị quyết 43 của Quốc hội. Bộ cũng tổ chức hội nghị trực tuyến với 63 tỉnh, thành làm rõ tiêu chí, tiêu chuẩn để các địa phương đăng ký.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên
“Chúng tôi có mốc thời gian đăng ký cụ thể, và đến thời hạn mà địa phương nào không báo cáo thì có nghĩa là không có nhu cầu chứ bộ không chờ đợi vì đã chậm tiến độ” – ông Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ Y tế cũng khẳng định nhu cầu đầu tư của ngành y tế là rất lớn (ban đầu rà soát tới 272 dự án với vốn 59 nghìn tỷ đồng), tuy nhiên sau khi rà soát kỹ, họp nhiều lần, có văn bản “trao đi đổi lại” thì chỉ còn 144 dự án đảm bảo đúng tiêu chí, tiêu chuẩn của Nghị quyết 43.
“Tôi mà trong ngành y sẽ thấy buồn”
Là người tham gia từ đầu chuẩn bị Nghị quyết 43 của Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh – Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế lưu ý, hiện đã qua 1/3 chặng đường bố trí vốn, nhưng hiện bố trí chưa hết.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh
“Nghị quyết 43 được ban hành nhằm mục đích tăng bội chi 1-2% GDP đưa vào phục hồi, kỳ vọng kinh tế năm sau mỗi năm tăng 1% GDP nữa. Bây giờ mới phân bổ vốn thì hiệu quả, tác dụng này chắc khó đạt được. Nhưng chúng ta vẫn phải quyết tâm càng nhanh càng tốt để chương trình sớm đi vào thực tế để phục hồi, phát triển kinh tế” – ông Vũ Hồng Thanh nói.
Đề cập số 932 tỷ đồng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói rằng "cấu chỗ nào thì cấu chứ cấu chỗ y tế, an sinh xã hội thì không nên". Dẫn cụ thể 2 bệnh viện vệ tinh ở Hà Nam không có thiết bị nên không vận hành được, ông Thanh đặt vấn đề số tiền này sao không bố trí mua thiết bị?
Thảo luận nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong băn khoăn trước đề xuất chuyển nguồn từ lĩnh vực y tến, an sinh, lao động sang 3 dự án giao thông, trong khi chỉ có 1 dự án trong số này ông cho là “khẩn cấp”.
“Đi giám sát việc thực hiện Nghị quyết 30 của Quốc hội mới thấy anh em ngành y đang khổ, việc nhiều nên nhiều khi rà soát, chuẩn bị không kịp. Thực chất thiếu rất nhiều và đang cần được đầu tư. Số nhân lực y tế nghỉ việc rất lớn và hàng loạt vấn đề khác đặt ra nữa, do đó nếu lấy số tiền trên chuyển cho giao thông, tôi mà trong ngành y là tôi tủi thân. Đề nghị rà soát tiếp, sau này có gì nữa thì bổ sung để tạo động lực hơn cho ngành y” – ông Đặng Thuận Phong nêu quan điểm.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Kết luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí 94 nhiệm vụ, dự án với số vốn dự kiến bố trí từ Chương trình là 147.138 tỷ đồng đã hoàn thiện thủ tục đầu tư, đủ điều kiệu bố trí kế hoạch vốn. Số dự án còn lại đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, báo cáo xin ý kiến trước khi phân bổ.
Về số vốn 932 tỷ đồng còn dư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị tiếp tục sử dụng cho các nhiệm vụ, dự án thuộc lĩnh vực y tế, an sinh xã hội, lao động việc làm chưa được bố trí vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn hoặc bố trí vốn chưa đầy đủ. 3 dự án giao thông nếu thực sự cấp bách thì Chính phủ nghiên cứu sử dụng nguồn khác cho phù hợp.