Đó là những gì có thể nói về vụ đầu độc cựu điệp viên 2 mang người Nga Sergei Skripal cùng con gái ông này Yulia Skripal tại thành phố Salisbury của Anh hồi tháng 3, dẫn đến làn sóng trục xuất của Anh và hàng loạt nước trên thế giới với các nhà ngoại giao của Nga.
Chai nước hoa gây chết người
Trong một tuyên bố chung mới nhất, Anh, Mỹ, Đức, Pháp và Canada đã cáo buộc giới tình báo quân đội Nga đứng sau vụ đầu độc này. Tuyên bố khẳng định, Nga đã sử dụng một loại vũ khí hóa học bị cấm là chất độc thần kinh Novichok trong vụ đầu độc cựu điệp viên Skripal trên đất Anh. Bên cạnh đó, nhà chức trách Anh ngày 5/9 đã cáo buộc hai kẻ tình nghi là mật vụ Nga đã cố ám sát cựu điệp viên Skripal, khẳng định hành động này được chỉ thị bởi một nhân vật cấp cao trong chính phủ.
3 tháng sau khi cựu điệp viên Skripal bị đầu độc, chất độc Novichok tái xuất tại Anh, với hai nạn nhân bị phơi nhiễm, song không may mắn như cha con ông Skripal, một trong 2 người này đã tử vong.
Trong vụ việc xảy ra tháng 6, Dawn Sturgess, 44 tuổi và Charles Rowley, 45 tuổi đã tiếp xúc với chất độc hóa học tại công viên Amesbury, cách không xa nơi cựu điệp viên Skripals bị đầu độc. Theo Sturgess, bà đã tiếp xúc với chất độc khi xịt một chai nước hoa nhặt được trong công viên. Sau đó, Sturgess đã tử vong tại bệnh viện, trong khi Rowley đã may mắn thoát khỏi lưỡi hái tử thần.
Trong kết quả điều tra, Anh cáo buộc hai mật vụ của Nga có mật danh là Alexander Petrov và Ruslan Boshirov đã đặt phòng tại một khách sạn ở Đông London vào sáng Chủ nhật ngày 4/3 và sau đó tới thành phố Salisbury. Hai mật vụ này đã tiến tới trước cửa nhà riêng của Skripal- một cựu điệp viên hai mang người Nga Skripal, để xịt chất độc thần kinh Novichok lên tay nắm cửa. 4 giờ sau đó, ông Skripal và con gái mình được phát hiện bất tỉnh trên một băng ghế trong công viên. Cùng thời điểm này, Alexander Petrov và Ruslan Boshirov đã quay lại London và ngay lập tức trở về Moscow trong chuyến bay muộn cùng ngày. Tuy nhiên, hai người này vẫn để lại nhiều dấu vết mà các nhà điều tra Anh có thể lần theo, đặc biệt là việc bỏ lại chai nước hoa chết người.
Theo kết quả điều tra của Anh, dấu vết của chất độc Novichok đã được tìm thấy trong phòng khách sạn hai kẻ tình nghi thuê tại London. Toàn bộ hành trình của hai nghi phạm trên đất Anh đã bị ghi lại, từ khi họ xuất hiện tại các nhà ga tàu điện, đến hình ảnh ở bên ngoài các cửa hàng và bước đến cửa nhà của cựu điệp viên Skripal đều lọt vào camera giám sát CCTV.
 Ảnh hai nghi phạm Alexander Petrov và Ruslan Boshirov do camera an ninh chụp lại. Ảnh: Getty. |
Trong một bài viết trên tờ New York Times, tác giả Ellen Barry viết: “Anh là một trong những quốc gia có hệ thống giám sát an ninh dày đặc nhất trên trái đất. Có thể ước tính rằng cứ một camera an ninh tại Anh sẽ quan sát được 11 người dân. Anh trang bị hệ thống camera với độ phân giải cao để nhận diện những kẻ tội phạm, cũng như phần mềm cảm biến để trang bị tại sân bay và đội ngũ chuyên gia nhận dạng chuyên nghiệp”.
Cùng quan điểm với Ellen Barry, nhiều chuyên gia cho rằng, Anh đã tung ra những bằng chứng này để Nga không thể chối cãi trước cáo buộc đứng sau vụ đầu độc cựu điệp viên. Ông John Bayliss, người từng làm việc tại Trụ sở Thông tin Chính phủ, một cơ quan tình báo điện tử của Anh, khẳng định rằng gần như là không thể giấu diếm điều gì tại nước Anh.
“Gần như là không thể. Và với những phần mềm mới, họ có thể nắm rõ hành động, việc đi lại của bất cứ ai, thậm chí biết rõ đeo chiếc nhẫn gì hay đồng hồ đang mang trên người. Sẽ khó để qua mắt họ”, ông John Bayliss nói.
Tuyên bố chung Anh, Mỹ, Đức, Pháp và Canada
“Hành động này chắc chắn được thông qua bởi một quan chức cao cấp trong chính phủ. Hiện tại, sau 6 tháng điều tra, chúng tôi biết rõ vụ đầu độc đã diễn ra như thế nào”, tuyên bố chung nêu rõ.
Bên cạnh đó, kết quả điều tra của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học ( OPCW ) được công bố trong tuần này đã củng cố thêm cho cuộc điều tra của Anh. Theo đó, OPCW xác nhận nghi vấn của nhà chức trách Anh về việc hai nạn nhân Charlie Rowley và Dawn Sturgess bị phơi nhiễm Novichok . Báo cáo công bố ngày 4/9 của OPCW đã củng cố cuộc điều tra của nhà chức trách về mối liên hệ giữa vụ đầu độc xảy ra tháng 3 tại Salisbury với vụ việc xảy ra tháng 6 tại Amesbury.
“Chúng tôi, các nhà lãnh đạo của Anh, Mỹ, Đức, Pháp và Canada nhắc lại sự vi phạm trắng trợn trong việc sử dụng một chất độc thần kinh, được biết là Novichok tại Salisbury hôm 4/3.
Chúng tôi hoan nghênh tiến triển trong cuộc điều tra vụ đầu độc Sergei và Yulia Skripal và đã đưa ra cáo buộc giết người với hai kẻ tình nghi.
Chúng tôi hoan nghênh hành động của cảnh sát Anh và các bên liên quan trong cuộc điều tra này. Chúng tôi muốn lưu ý rằng, các phân tích của Anh, sự xác minh độc lập của OPCW rằng chất độc phát hiện trong vụ Dawn Sturgess và Charles Rowley với vụ đầu độc Skripal là một. Chúng tôi yêu cầu Nga cung cấp hoàn toàn chương trình Novichok lên OPCW”, tuyên bố chung viết.
Tuyên bố chung Anh, Mỹ, Đức, Pháp và Canada cho thấy sự ủng hộ vững chắc của các nước với Anh trong cáo buộc nhằm vào Nga. Trong khi đó, Moscow từ trước vẫn luôn bác bỏ những cáo buộc này đồng thời đề nghị tham gia cuộc điều tra với London.
Điều mà giới phân tích đang chờ đợi lúc này là việc Anh cùng các đồng minh sau khi đã có bằng chứng xác thực hơn sẽ làm gì với Nga? Nhất là hành động của Mỹ sẽ là gì sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump tháng trước đã chính thức cáo buộc Nga sử dụng bất hợp pháp vũ khí hóa học, theo đó, tự động kích hoạt các lệnh trừng phạt và đặt thời hạn trong 3 tháng để quyết định danh sách trừng phạt bổ sung.
Tuy nhiên, có những thông tin nói rằng chính quyền Mỹ lần này hy vọng tránh được tình huống trừng phạt trả đũa lẫn nhau như những gì xảy ra 6 tháng trước khi cả hai nước trục xuất 60 nhà ngoại giao của nhau./.