Cách đây không lâu, tình hình ở Ukraine có thể được miêu tả là bế tắc. Tuy nhiên, hiện nay, tình hình cho bên phòng thủ đang trở nên ngày càng tệ hơn với việc các vị trí của Ukraine bị đe dọa nghiêm trọng dọc các khu vực dài trên tiền tuyến. Quân đội Nga đang tiến công ổn định và có khả năng đạt được đột phá.
Trong khi không phải là những động thái có thể thay đổi cuộc chơi thì những bước tiến này cho thấy Nga có thể tiến về phía trước và có kế hoạch giành chiến thắng trong cuộc giao tranh trên bộ. Được hỗ trợ bởi các chiến đấu cơ và bom dẫn đường, quân đội Nga có thể gia tăng sức ép lên các lực lượng của Ukraine, hiện đang bị kéo căng do kiệt sức và thiếu trang thiết bị.
Ukraine khai hỏa pháo phản lực BM-21 Grad về phía quân đội Nga ở khu vực Donetsk. Ảnh: Reuters
Việc Moscow giành được một số vùng lãnh thổ quan trọng cũng đi cùng những cái giá nhất định, trong đó có cuộc giao tranh giành Avdiivka với những tổn thất về lực lượng và trang thiết bị.
Dù vậy, ngăn những bước tiến này biến thành các đột phá quan trọng sẽ khiến Ukraine phải trả giá đắt bởi Moscow, trong khi chịu một số tổn thất thì vẫn sở hữu lực lượng lớn để tiến hành thêm các cuộc tấn công.
Tình hình tiền tuyến đang ngày càng trở nên thách thức. Sự xuất hiện của UAV đang làm gia tăng khả năng sát thương của pháo và khiến việc di chuyển trở nên khó khăn.
Cả hai bên đều đang cố gắng xây dựng mạng lưới chiến hào và các bãi mìn trải rộng quanh các vị trí quan trọng. Ukraine đã làm tốt việc cố thủ nhưng hiện đang đứng trước thời điểm then chốt. Các lực lượng của Ukraine bị kéo mỏng dọc tiền tuyến trong khi các hệ thống vũ khí do phương Tây cung cấp cần được bảo trì và sự thiếu hụt đạn dược - đặc biệt là đạn pháo khiến Ukraine gặp khó trong việc đối phó với lực lượng Nga.
Những khó khăn của Ukraine trên tiền tuyến đã phản ánh các thách thức lớn hơn. Quốc gia này đang chật vật với việc huy động thêm quân cũng như không có đủ binh lính giàu kinh nghiệm.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký ban hành luật ngày 2/4, theo đó giảm độ tuổi nhập ngũ từ 27 xuống 25. Quốc hội Ukraine cũng vừa thông qua một dự luật thay đổi hệ thống huy động lực lượng của quốc gia song các nội dung chi tiết vẫn chưa được công bố.
Sự ủng hộ cho Ukraine đang phai nhạt?
Theo các nhà quan sát, điều quan trọng lúc này là cung cấp cho các lực lượng vũ trang Ukraine các phương tiện mà họ cần để tiếp tục chiến đấu. Kiev cần giải pháp để đối phó với không lực Nga, lý tưởng nhất là các hệ thống phòng không tiên tiến, cũng như pháo và tên lửa.
Tuy nhiên, các vũ khí trên ngày càng khó nhận được. Các quốc gia tài trợ đang chật vật xoay sở với kho đạn dược cạn kiệt của chính họ và việc sản xuất vẫn không theo kịp những gì Kiev cần trên tiền tuyến. Cả châu Âu và Mỹ đều đang tăng cường sản xuất vũ khí những điều này sẽ cần thời gian.
Ngoài vấn đề sản xuất, ý chí chính trị trong việc ủng hộ Ukraine cũng đang phai nhạt. Sự ủng hộ Kiev đã biến thành một vấn đề chính trị gây bất đồng ở cả châu Âu và Mỹ.
Trong khi Ukraine vẫn nhận được sự ủng hộ từ các đối tác trên thế giới thì các gói hỗ trợ ngày càng khó được đảm bảo. Điều này đã được thể hiện ở châu Âu vào tháng 2/2024.
Bên cạnh đó, mặc dù chính quyền Tổng thống Biden đang cố gắng cung cấp vũ khí cho Ukraine thì Washington cũng đối mặt với các cuộc xung đột trên thế giới và sức ép trong nước ngày càng gia tăng.
Gói hỗ trợ Ukraine trị giá 60 tỷ USD đã trở thành vấn đề gây bất đồng trong Quốc hội Mỹ. Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới rõ ràng sẽ gia tăng thách thức, đặc biệt nếu xét tới khả năng ông Trump có thể quay trở lại Nhà Trắng.
Washington Post gần đây đưa tin về điều được gọi là kế hoạch bí mật nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine. Theo đó, kế hoạch này liên quan đến việc "thúc đẩy Ukraine nhượng bộ Crimea và khu vực biên giới Donbass cho Nga". Hiện nay, không có dấu hiệu từ Kiev cho thấy ông Zelensky chấp nhận những lựa chọn trên.
Khả năng thích nghi của Nga trong xung đột Ukraine
Về phần mình, Nga đang không ngừng thích nghi với cuộc xung đột ở Ukraine . Việc Moscow dịch chuyển nền kinh tế sang chế độ thời chiến đã phản ánh sự sẵn sàng cho một cuộc xung đột lâu dài. Nước này cũng vạch ra các biện pháp đối phó với các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Nguồn cung trang thiết bị của Nga được đảm bảo ổn định nhờ ngành công nghiệp vũ khí trong nước và các đối tác nước ngoài. Nga có những khả năng mà Ukraine không có và nước này đang tìm cách tận dụng chúng. Kết quả là Moscow đã có thể giành thế chủ động trên chiến trường.
Các lực lượng của Nga bắt đầu định hình cuộc xung đột, tấn công các vị trí của Ukraine bằng bom lượn để chuẩn bị cho các cuộc tấn công lớn tiếp theo. Họ đã tập hợp đáng kể lực lượng mặt đất, chắc chắn đủ để gây vấn đề cho quân đội Ukraine.
Dù vậy, phương Tây cho rằng Nga không thể duy trì tấn công trong thời gian dài. Tình hình trên thực địa cho thấy Moscow cũng gặp phải những vấn đề nhất định. Cuộc tấn công lớn gần đây của Nga vào phía Tây Bắc thành phố Avdiivka chiến lược ở Donetsk đã bị quân đội Ukraine chặn đứng, gây tổn thất nhất định về lực lượng và xe bọc thép cho phía Moscow.
Tuy nhiên, điều này không thay đổi đáng kể tình hình chiến trường. Nga sẵn sàng chiến đấu lâu dài trong cuộc xung đột tiêu hao tốn kém. Một số nhà quan sát cho rằng cả châu Âu và Mỹ đều cần hiểu rằng, thất bại trong việc hỗ trợ đầy đủ cho Ukraine có thể gây ra những hậu quả tồi tệ.