Tại các khu ổ chuột nghèo của Argentina, tình trạng khẩn cấp về lương thực đang ở mức báo động khi cảnh nghèo đói và suy dinh dưỡng, đặc biệt là ở trẻ em, đang ngày càng nghiêm trọng.
Nhiều năm rơi vào suy thoái và lạm phát cao, quốc gia Nam Mỹ giàu tài nguyên này đã chứng kiến hơn một nửa dân số rơi vào cảnh nghèo đói.
Tình trạng mất an ninh lương thực đã tăng mạnh trong những năm gần đây và hiện đang trở nên trầm trọng hơn do chiến dịch thắt lưng buộc bụng dưới thời Tổng thống Javier Milei. Tổng thống Milei đã cắt giảm hàng tỷ USD chi tiêu nhằm kiểm soát thâm hụt và vực dậy nền kinh tế đang gặp khó khăn.
Tuần trước, dữ liệu cho thấy tỷ lệ nghèo đói tại Argentina đã lên tới 53% trong nửa đầu năm 2024, tăng từ mức khoảng 42% vào cuối năm ngoái. Khoảng 18% người dân sống trong cảnh nghèo đói cùng cực, nghĩa là thu nhập không đủ trang trải chi phí thực phẩm cơ bản. Argentina có dân số khoảng 46 triệu người và đang là thành viên của nhóm các nền kinh tế lớn G20.
Tỷ lệ đói nghèo (phần xanh đậm) và đói nghèo cùng cực (phần xanh nhạt) tại Argentina từ 2017-2024. Nguồn: INDEC.
“Có những lúc tôi không có đủ thức ăn cho các con”, Silvina Rizo, một bà mẹ 3 con sống trong khu ổ chuột ở ngoại ô Salta, vùng núi phía bắc Argentina, cho biết. Cô cũng phải nấu ăn bằng củi vì không đủ tiền mua gas.
Một báo cáo năm 2024 của Liên hợp quốc cho biết, số người Argentina phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực từ mức trung bình đến nghiêm trọng đã tăng gần gấp đôi lên 36% trong 7 năm qua. Có tới 1,5 triệu trẻ em bỏ bữa mỗi ngày và ăn ít thực phẩm bổ dưỡng như thịt và rau củ vì chúng đang ngày càng đắt đỏ.
“Chúng tôi đang chứng kiến các trường hợp mắc bệnh scorbut (bệnh do thiếu hụt vitamin C) và tổn thương giác mạc do thiếu vitamin A”, Norma Piazza, một bác sĩ nhi khoa chuyên về dinh dưỡng cho biết.
“Tình trạng này đã tồn tại ở Trung Mỹ, Châu Phi, Châu Á, nhưng trước đây chúng tôi chưa từng thấy bệnh nhân ở Argentina bị tổn thương giác mạc do thiếu vitamin A”, vị bác sĩ nói.
Bà cho biết một số trẻ em được đưa vào viện vì các vấn đề về thần kinh và co giật, với nguyên nhân cao là do thiếu vitamin như B12. Điều này cho thấy tình trạng thiếu thịt ở một quốc gia từ lâu vẫn tự hào về chế độ ăn giàu thịt bò.
Chính quyền của Tổng thống Milei đã thừa nhận “tình trạng khẩn cấp về lương thực”. Chính phủ cho biết đã ứng phó bằng cách tăng một số khoản phúc lợi cho trẻ em và trợ cấp thực phẩm.
Viện trợ bị cắt
Chính phủ của Tổng thống Milei đã giảm chi cho một số bếp ăn từ thiện mà họ cho là không hiệu quả hoặc thậm chí có dấu hiệu lừa đảo. Nhiều bếp ăn đã đóng cửa hoặc phải cắt giảm lượng bữa ăn.
Ủy ban Liên hợp quốc về Quyền trẻ em cho biết trong một báo cáo vào tháng 9 rằng họ lo ngại tình trạng mất an ninh lương thực đã “tăng lên một cách đáng báo động” ở Argentina trong những năm gần đây. Báo cáo cũng bày tỏ lo ngại về “tác động tiêu cực” của việc đóng cửa/cắt giảm bếp ăn cộng đồng tới trẻ em.
“Từ tháng 12 năm ngoái, viện trợ từ ngân sách đã hoàn toàn dừng lại cho chương trình này” linh mục Adrian Bennardis ở Villa Soldati, một khu phố nghèo ở Buenos Aires cho biết. “Tôi rất đau lòng khi thấy cứ 7 trong số 10 trẻ em sống dưới mức nghèo đói”.
Nhiều cơm, ít thịt
Trong một bếp ăn từ thiện ở Villa Soldati, Maria Benitez Osorio, 36 tuổi, cho biết nhu cầu về thực phẩm tại đây đang tăng lên nhưng nguồn tài trợ đã giảm, đồng nghĩa với việc chất lượng bữa ăn đang “giảm sút”.
“Những gì chúng tôi cố gắng làm là phục vụ nhiều cơm và mì hơn, đó là những thứ chúng tôi có nhiều nhất. Thịt và gà là những thứ có ít nhất”, cô nói.
Tại khu phố Villa Fiorito, quê hương của ngôi sao bóng đá Diego Maradona, Cynthia, 32 tuổi, bị suy dinh dưỡng và hiện chỉ sống với một quả thận và một lá phổi.
“Tôi không có đủ thức ăn”, cô nói khi ngồi trên chiếc giường dưới mái tôn bị dột. Cô đang sống cùng với 2 đứa con, mẹ và chị gái. “Bếp ăn từ thiện nói rằng họ chỉ có thể cung cấp thực phẩm một ngày mỗi tuần”.
Chế độ ăn thiếu chất dinh dưỡng như kẽm và một số loại vitamin có thể dẫn đến tình trạng còi xương và gây nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
“Chất lượng thực phẩm mà trẻ em nghèo ở Argentina đang tiêu thụ ngày càng giảm sút”, Sergio Britos, chuyên gia dinh dưỡng và giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Thực phẩm và Kinh tế của Argentina cho biết.
Ông cho biết khoảng 10% trẻ em dưới 5 tuổi ở Argentina bị suy dinh dưỡng. Con số này đã tăng lên trong những năm gần đây khi giá thực phẩm tăng cao.
Susana De Grandis, một bác sĩ nhi khoa chuyên về dinh dưỡng ở tỉnh Cordoba, cho biết trường hợp mắc các bệnh như bệnh về mắt và bệnh scorbut do chế độ ăn uống kém đang gióng lên hồi chuông cảnh báo.
“Đã nhiều năm trôi qua, có lẽ là hàng thập kỷ, chúng tôi mới thấy bệnh scorbut quay trở lại. Thật là bất ngờ khi những căn bệnh ở Argentina có liên quan đến tình trạng thiếu vitamin”, bà cho biết.