Theo đó, Dunmore nằm ở hạt Kilkenny và được coi là một trong những hang động tự nhiên lớn nhất của Ireland, chạy dài khoảng 402 m và có độ sâu lên tới 46 m. Hang động này được hình thành qua hàng triệu năm, khi nước sông băng tan chảy, hòa tan đá vôi qua một quá trình hóa học.
Một trong những ghi chép sớm nhất về cuộc thảm sát ở trong hang Dunmore là từ giám mục George Berkeley. Cụ thể, vị giám mục này đã tới hang Dunmore vào đầu những năm 1700. Khi còn là một cậu bé, ông nhớ rằng mình đã được nghe kể về những mảnh xương xếp chồng lên nhau ở trong hang động. Thế nhưng câu chuyện đằng sau những nạn nhân này đã gây tranh cãi trong nhiều năm.
Manh mối về vụ thảm sát gây nhiều tranh cãi?
Theo cuốn "Annals of the Four Masters", biên niên sử ghi lại lịch sử của Ireland từ thời xa xưa cho đến năm 1616, giải thích rằng, Derc Ferna có thể là tên gọi cũ của hang Dunmore, nơi diễn ra một vụ thảm sát thời Viking vào năm 930. Thủ lĩnh người Viking ở Dublin là Gofraid ua Ímair, đã cướp bóc và phá hủy hang Dearc Fearna, nơi có tới 1.000 người thiệt mạng trong năm đó.
Trên thực tế, các bằng chứng khảo cổ không thể xác nhận một cách chính xác về những sự kiện được miêu tả ở trong biên niên sử. Tuy nhiên, vào năm 1869, một lượng lớn xương người đã được tìm thấy trong một cuộc khai quật. Đến năm 1973, các nhà khảo cổ còn phát hiện thêm hài cốt của 19 người lớn, 25 trẻ em và nhiều đồng tiền bạc có niên đại từ khoảng năm 930.
Hang Dunmore là một địa điểm khảo cổ hấp dẫn, nhưng vẫn còn nhiều bí ẩn chưa được giải mã. Ảnh: Ancientorigins
Cũng có một số người suy đoán rằng, những hài cốt được tìm thấy trong hang Dunmore có thể là binh lính trong Chiến tranh 11 năm của Ireland (1641 – 1653), hoặc họ là nạn nhân của cuộc nổi dậy ở Ireland vào năm 1798.
Thế nhưng, một nghiên cứu vào năm 2004 – 2005 đã xác định được niên đại của những bộ hài cốt trong hang động này bằng phương pháp carbon phóng xạ. Nghiên cứu đã loại trừ khả năng những hài cốt được tìm thấy tồn tại từ cuộc nổi dậy năm 1798 hoặc Chiến tranh 11 năm. Thay vào đó, nghiên cứu chỉ ra rằng, nhiều bộ hài cốt trong hang Dunmore có niên đại vào khoảng thế kỷ 10, tức là khớp với lời kể về một vụ thảm sát của người Viking xảy ra vào năm 930.
Theo giả thuyết của nhà khảo cổ học Neil Jackman, những người dân địa phương đã chạy trốn vào trong hang Dunmore sau khi biết tin về người Viking đến xâm lược. Đây cũng có thể là nguyên nhân có nhiều hài cốt của phụ nữ và trẻ em ở trong hang. Để ép người dân ra ngoài, người Viking đã đốt những đống lửa lớn tại cửa hang. Minh chứng là việc tìm thấy một số dấu tích hóa than ở trong hang động. Kết quả của việc này khiến cho nhiều người trú ẩn bên trong bị chết ngạt vì hang đầy khói và cạn oxy.
Tuy nhiên, thực tế vẫn còn nhiều nghi vấn xung quanh hang Dunmore. Chẳng hạn, mặc dù Dunmore có liên quan tới người Viking, nhưng vẫn có khả năng các bộ hài cốt ở trong hang động này không phải là bằng chứng về cuộc thảm sát hàng loạt mà chỉ đơn giản là một khu chôn cất của người Viking, tương tự như những nơi chôn cất khác được tìm thấy ở Ireland.
Một nghiên cứu năm 2007 cũng đưa ra kết luận rằng, hang Dunmore là nơi chôn cất hay chính là nơi diễn ra vụ thảm sát từng được ghi lại trong biên niên sử? Hài cốt của những người trong hang động này thuộc về người Viking được chôn trên vùng đất "ngoại giáo" hay thuộc về các nạn nhân vô tội của một vụ thảm sát? Để làm sáng tỏ những câu hỏi quan trọng này, các chuyên gia cần tiến hành nghiên cứu và khai quật thêm.
Bài viết tham khảo nguồn: IFL Science, Discoverireland, Heritage Daily