Trong lịch sử, mỗi khi tìm kiếm huấn luyện viên (HLV) trưởng chúng ta hay "bơi" trong một biển" hồ sơ ứng viên Mỹ, Âu, Á... Điều này trước mắt có vẻ tạo ra sự thuận lợi nhờ mở rộng diện tuyển chọn, giúp VFF cân nhắc nhiều phương án tốt trước khi quyết định " chọn mặt gửi vàng".
Tránh những bài học đau thương
Thế nhưng nếu sa đà vào việc " coi mắt" nhiều ứng viên quá, có khi chúng ta dễ ngộ nhận thực lực của các thầy ngoại. Nên nhớ trong quá khứ, VFF từng nhận những bài học khi ký hợp đồng với các HLV như Edson Tavares (Brazil), Christian Letard ( Pháp), Falko Goetz (Đức) và mới đây là ông Phlippe Troussier ( Pháp).
HLV Troussier ở trận cuối cùng dẫn dắt tuyển Việt Nam Ảnh: Quốc Anh
Chọn người thì phải xem hồ sơ nhưng cũng từ đó mọi thứ có thể khiến chúng ta bơi trong "ma trận" của các ứng viên. Khi ấy, rất dễ khiến VFF lại đi vào những vết xe đổ đáng buồn như những bài học xương máu của quá khứ.
Kinh nghiệm của bóng đá Thái Lan
Cùng khu vực, có Thái Lan cũng trải qua những thất bại tương tự. Người Thái từng bị "hố" vài lần khi họ bỏ ra rất nhiều tiền để mang về các HLV tên tuổi trên băng ghế chỉ đạo như: Bryan Robson (Anh), Winfried Schafer (Đức), Milovan Rajevac (Croatia), Nishino Akira (Nhật) ....
Những tên tuổi ấy nằm trong hàng chục ứng viên nộp hồ sơ ứng tuyển và việc tham chiếu "một biển" lý lịch ấy đã khiến bóng đá Thái Lan "tẩu hỏa". Kết quả là tuyển Thái Lan rơi vào tình trạng "thầy trông có vẻ xịn nhưng thành tích không tương xứng" với quyết định sai lầm của họ.
Những nhà quản lý bóng đá Thái Lan sau nhiều lần "đau" đã rút ra kinh nghiệm để rồi 2 bản hợp đồng gần đây cho vị trí thuyền trưởng "voi chiến" đã mang lại hiệu quả rõ rệt.
HLV Mano Polking ban đầu là phương án tạm thời nhưng đã giúp bóng đá Thái Lan giành 2 chức vô địch AFF Cup gần nhất. Sau đó là cái tên đã từng trải nghiệm môi trường Thai League 1, đương kim HLV Ishii Masatada, giúp tuyển Thái chơi ấn tượng ở Asian Cup 2023.
HLV Ishii Masatada (bìa phải) ở trận Thái Lan cầm chân chủ nhà Hàn Quốc 1-1 tối 21-3 Ảnh: REUTERS
Nhà cầm quân Nhật Bản này giúp Thái Lan lấy lại ngôi vị số 1 Đông Nam Á trên bảng xếp hạng FIFA. Hiện ông cùng tuyển "voi chiến" gây ấn tượng rất tốt ở đợt trận vòng loại World Cup 2026 đang diễn ra, nhất là 2 cuộc đối đầu với Hàn Quốc, với 1 hòa trên sân khách và 1 thua trên sân nhà.
Khu biệt ứng viên
Trở lại câu chuyện của chúng ta. Việc tìm kiếm một HLV không đơn giản nằm ở hào quang quá khứ của các ứng viên mà phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố khác như hiểu văn hóa, con người Việt Nam, có trải nghiệm - kinh nghiệm nhất định với bóng đá Việt Nam và khu vực, triết lý - kế hoạch huấn luyện phù hợp với thực tiễn năng lực của chúng ta. Và sau tất cả mới đến điều kiện quan trọng khác là... mức lương hợp lý.
Thành ra, thay vì tiếp tục loay hoay với việc lựa chọn các ứng viên đông đảo (nếu có hồ sơ ứng tuyển), VFF nên khu biệt lại một số nhân tố khả thi và tiềm năng nhất. Chúng ta nên tập trung cân nhắc, phân tích xoay quanh vài cái tên phù hợp hiện tại để đỡ mất thời gian, tránh phạm phải sai lầm và "bút sa gà chết".
HLV Hoàng Anh Tuấn thích hợp với vai trò tạm quyền, nhất là khi U23 sắp bước vào VCK Giải U23 châu Á ở Qatar vào cuối tháng 4 Ảnh: VFF
2 ứng viên tạm quyền sáng giá
Nếu tìm HLV tạm quyền, theo chúng tôi, VFF nên cân nhắc giao cho một HLV nội như ông Hoàng Anh Tuấn hay ông Chu Đình Nghiêm. Ông Hoàng Anh Tuấn có nhiều kinh nghiệm dẫn dắt các đội tuyển trẻ như U.19, U.20, U.23 thi đấu quốc tế. Nhiều cầu thủ tuyển Việt Nam hiện tại cũng từng là học trò của ông. Ông Tuấn cũng tỏ ra khá hứng thú với thử thách mới và ông có khả năng ngoại ngữ tốt, lại có bằng Pro FIFA.
Với HLV Chu Đình Nghiêm dù đang có công việc ổn định tại CLB Hải Phòng nhưng lãnh đạo CLB này đã lên tiếng sẵn sàng "nhả" người để hỗ trợ VFF khi cần. Ông Chu Đình Nghiêm là nhà cầm quân nội có năng lực, từng chứng minh thành công với CLB Hà Nội cũng như CLB Hải Phòng mùa rồi.
Trong khi đó, về lâu dài, VFF vẫn cần thầy ngoại để nắm đội tuyển. Thay vì "bật radar" khắp nơi thì họ nên chốt vài cái tên trong số những ứng viên như: "người cũ" Park Hang- seo. Cựu trợ của ông Park- HLV Lee Young Jin. Cựu HLV CLB TPHCM, người đã từng làm việc tại CLB HAGL hoặc ông Chung Hae Seong. Họ đều là những người Hàn quá hiểu ngõ ngách bóng đá Việt Nam.
Một phương án khác có thể được cân nhắc là ông HLV Veliza Popov đang dẫn dắt CLB Thanh Hóa. Đây cũng là nhân tố đã hai năm trải nghiệm môi trường V-League 1 và đã ít nhiều thể hiện năng lực cầm quân.
Trong số những nhân vật trên, có lẽ VFF nên chốt lại phương án thầy Hàn là hữu hiệu nhất. 3 cái tên Park Hang- seo, Lee Young-jin, Chung Hae-seong nếu được lựa chọn sẽ khá phù hợp.
Trường hợp HLV Veliza Popov có vẻ không "sáng cửa" bằng những ứng viên đồng hương xứ kim chi. HLV đến từ Bulgaria có thể mang lại thành công trước mắt cho CLB xứ Thanh nhưng lên tuyển sẽ là câu chuyện khác.
Có một cái tên ngoại khác cũng được "điểm danh", đó là HLV Kiatisuk ( Thái Lan) đang cầm quân cho CAHN. Tuy nhiên theo chúng tôi, phương án chọn Zico Thái sẽ rât lấn cấn. Kiatisak đến từ nền bóng đá Thái Lan, đối thủ đang cạnh tranh quyết liệt với Việt Nam nên yếu tố tự tôn, sự đua tranh giữa 2 nền bóng đá trong khu vực sẽ khiến lựa chọn này khó thuyết phục người hâm mộ Việt.
Kể ra để thấy rằng, VFF nên hết sức tập trung cho nhiệm vụ thông qua việc lên danh sách ứng viên rút gọn. Chỉ có vậy VFF mới không rơi vào "ma trận ứng viên" để tránh lan man và phạm sai lầm khi đưa ra quyết định.