Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH
Bệnh viện khó đủ thứ, mua dao giá rẻ rạch 3 lần mới qua da người bệnh
Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy Nguyễn Tri Thức làm không khí hội nghị nóng hẳn lên khi đặt ra 6 vấn đề đang khiến những bệnh viện như Chợ Rẫy đang vướng.
"Nếu theo thông tư 58 năm 2016 của Bộ Tài chính sau khi phê duyệt giá dự toán mua sắm rồi mới lập kế hoạch đấu thầu thì các bệnh viện không thể làm được. Kiến nghị cho phép bệnh viện xây dựng dự toán bằng giá bình quân mua sắm năm trước liền kề, hoặc sử dụng giá bình quân của các báo giá được xác lập trong giai đoạn xây dựng mua sắm" - ông Thức nói.
Về thuốc, gần đây thiếu Protamin sulfat nguy cơ bệnh viện phải ngưng mổ tim (hiện đã mua được thuốc), thuốc kháng nọc rắn..., ông Thức kiến nghị với các loại thuốc hiếm và thuốc nhập theo hạn ngạch, Bộ Y tế nên đưa vào mua sắm tập trung hoặc cho phép chỉ định thầu rút gọn, hoặc lập kho dự trữ quốc gia điều phối cho các tỉnh thành.
Về đấu thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, ông Thức cho hay các bệnh viện đang gặp rất nhiều khó khăn, điều 11 thông tư 58 năm 2016 của Bộ Tài chính yêu cầu phải đủ 3 báo giá mới xây dựng kế hoạch mua sắm được, nhưng có những mặt hàng độc quyền hoặc hãng chỉ có 1-2 đại diện ở 1 quốc gia, không đủ báo giá theo quy định, không mua sắm nổi.
"Quy định giá kế hoạch phải tham khảo trong vòng từ 2 tháng trên website công khai kết quả đấu thầu (website mua sắm công và website công khai kết quả đấu thầu), nhưng 2 website này đều chạy chưa ổn, có lúc muốn tham khảo, tra cứu phải mở... 18 cửa sổ mới tìm được thông tin, có lúc cả bệnh viện tập trung đấu thầu, không có thời gian cho khám chữa bệnh" - ông Thức nói.
Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đặt nhiều vấn đề đang là vướng mắc của ngành y tế - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH
Đặc biệt với quy định mua sắm hiện hành, ông Thức đề nghị với y tế nên cho phép chọn mua thuốc, vật tư giá hợp lý, không chọn loại rẻ vì ảnh hưởng chất lượng. "Đã có bác sĩ ngoại khoa đến gặp tôi bức xúc vì trước đây dùng dao mổ tốt không có vấn đề gì, nay mua dao rẻ thì phải rạch 3 lần mới qua da người bệnh" - ông nói.
Vì thế ông kiến nghị cho phép các bệnh viện hạng 1 đến đặc biệt được phép lựa chọn nhà sản xuất có thương hiệu để mua sắm thiết bị y tế phù hợp với các bệnh chuyên sâu, thương hiệu lớn mới có máy tốt phục vụ điều trị các bệnh lý chuyên sâu.
Luật cho phép chỉ định thầu trong trường hợp cấp bách nhưng không quy định như thế nào là cấp bách, ai là người quyết định trường hợp cấp bách, ông Thức kiến nghị nên có những quy định rõ thế nào là cấp bách trong y khoa và có quy định đấu thầu dịch vụ sửa chữa, bảo trì các thiết bị y tế. Hiện chưa có một quy định nào cho nội dung này, từ đó dẫn đến nhiều thiết bị đắt tiền phải "trùm mền" 6 tháng, 8 tháng vì hỏng hóc.
Với xét nghiệm, hiện các máy xét nghiệm hiện đại đa số đều có hóa chất tương thích (máy đóng), nếu đấu thầu hóa chất cho máy đóng không thực hiện được, vướng các máy liên doanh liên kết, kiến nghị Chính phủ và Bộ Y tế cho phép chấp nhận hình thức máy đặt, máy mượn, đấu thầu hóa chất và giá của các hóa chất này do Bộ Y tế quản lý bán hoặc đấu thầu tập trung quốc gia.
Tính lại giá dịch vụ, khắc phục thiếu thuốc, thiết bị
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc rất đồng tình với những đề xuất của Bệnh viện Chợ Rẫy. Theo ông Phớc, y bác sĩ giỏi ở Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K... là xương sống của ngành y tế, nếu để các bác sĩ ở đây đi ra hệ thống tư nhân, trụ cột an sinh xã hội là y tế sẽ bị ảnh hưởng.
Về đề xuất của Bệnh viện Bạch Mai xin ngưng tự chủ toàn diện và các đề nghị tính đúng tính đủ giá dịch vụ y tế, ông Phớc nói cần tính toán để sắp xếp lại, nếu chưa tính đúng tính đủ viện phí nên để các bệnh viện "tự chủ toàn diện" hiện nay chuyển sang tự chủ một phần (nhóm 2), Nhà nước phải đầu tư thiết bị để phục vụ nhân dân.
"Khắc phục tình trạng thiếu vật tư y tế, thiếu thuốc và thiết bị thì phải sửa nghị định 98, thông tư 14 và 15, nếu không bệnh viện không bao giờ đủ trang thiết bị phục vụ người dân. Cái gì cần sửa thì đưa vào sửa" - ông Phớc đặt vấn đề.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết doanh nghiệp và hiệp hội phản ảnh trình tự thủ tục rất phức tạp, giải pháp trong ngắn hạn cho phép cơ chế đặc thù theo nghị quyết 30, về lâu dài đánh giá hiệu quả và thực hiện công nhận nhanh sản phẩm xuất xứ Mỹ, Nhật, EU..., vừa giảm chi phí cho doanh nghiệp, để ngành y tế tập trung xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.
Việt Nam chỉ 8,8 bác sĩ/vạn dân, chưa đủ điều dưỡng chăm sóc người bệnh
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ với tâm thế là người từng phụ trách điều hành Bộ Y tế, cho hay ngành y tế "có một núi việc cấp bách cần giải quyết ngay". Việt Nam hiện có bình quân 8,8 bác sĩ/vạn dân, trong khi Úc là 36, chỉ số này chúng ta mới đạt ngang Ấn Độ, cao hơn chút ít so với Indonesia...
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại hội nghị - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH
Những vấn đề hiện nay là thiếu điều dưỡng viên, nguyên lý 1 bác sĩ phải có 3-4 điều dưỡng viên, Nhật Bản tỉ lệ là 1/9, chúng ta chỉ có 1/1,5. Quy định hiện hành 30% ngân sách y tế chi cho dự phòng, nhưng ta mới chi 17%.
"Y tế phải lập danh mục dịch vụ y tế dự phòng. Không quá máy móc xã nào cũng phải có bác sĩ, xã vùng sâu vùng xa phải có bác sĩ, nhưng xã cách huyện 5 phút đi xe máy thì có nhất thiết không? Phải hướng tới y tế cơ sở nhưng không cào bằng, bố trí nhân lực hợp lý" - ông Đam nói.
Quy định do ta thì chúng ta phải tháo gỡ...
Hai ngày cuối tuần, Thủ tướng Phạm Minh Chính dành để chủ trì 2 hội nghị quan trọng về việc làm và y tế. Ông nói: "Vừa qua các y bác sĩ gặp nhiều khó khăn, nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, chúng tôi và người dân đều hiểu và đồng cảm.
Lúc bình thường nói mãi không ai nhận ra, nhưng thực tiễn đã làm những khó khăn, vướng mắc bộc ra, đó là cơ hội để chúng ta sửa chữa cho phù hợp. Nhân dịp này chúng ta sửa đổi. Mục tiêu nâng cao tầm vóc, sức khỏe, tinh thần người Việt, tôi đề nghị nhân viên y tế cả nước khắc phục khó khăn, vượt lên để chăm sóc sức khỏe người dân" - Thủ tướng nói.
"Giữa rừng kiến nghị vừa qua, ta xác định việc nào là quan trọng, xử lý dứt điểm, không dàn trải. Sẵn sàng mọi tình huống không để dịch bệnh quay trở lại. Chúng ta không thể quên những ngày khổ sở, phải hy sinh thiệt thòi, phải dùng biện pháp hành chính chống dịch, nay có vắc xin rồi, phải triển khai tiêm chủng theo đúng chỉ đạo của Chính phủ" - Thủ tướng yêu cầu.
Thủ tướng cũng nói ngành y tế "cố gắng mà làm", xây dựng đội ngũ thầy thuốc tinh thông chuyên môn, ưu tiên nhiều thời gian cho xây dựng thể chế, phát hiện nhanh những phát sinh cơ chế chính sách không phù hợp, mạnh dạn đưa những mô hình mới, đẩy mạnh phân cấp phân quyền cho cấp dưới, tạo thuận lợi cho cấp dưới tự tin làm việc.
"Nâng thu nhập cho cán bộ y tế, đúng tinh thần "nghề y là nghề đào tạo, tuyển chọn, đãi ngộ đặc biệt", nghề đặc biệt nên cần đối đãi đặc biệt, có biện pháp hiệu quả bảo vệ y bác sĩ trong khi làm nhiệm vụ.
Xử lý dứt điểm tình trạng thiếu thuốc tại các bệnh viện, chính sách đấu thầu phải minh bạch, khả thi, tránh tâm lý e ngại khi tổ chức đấu thầu, các bộ ngành chung tay vào tháo gỡ vướng mắc hợp tác công tư, phát triển y tế tư nhân, đấu thầu... Quy định do ta, vướng mắc thì phải tháo gỡ, cấp nào vướng thì cấp ấy tháo.
Các địa phương phải chỉ ra, cứ kêu nhưng không chỉ ra vướng ở đâu, ngồi trên này thì cứ chẩn đoán. Sớm hoàn thành tính đúng tính đủ viện phí, cái này từ hồi bộ trưởng Kim Tiến đã nói mà nay vẫn thế, nhưng vướng ở đâu? Giảm tiền túi của người dân cho y tế còn đang cao, hiện hơn 40%, người ta đã có bảo hiểm rồi mà vẫn chi hơn 40% tiền túi" - Thủ tướng nói.
Y bác sĩ tử vong đã giỗ đầu, nhưng chính sách chưa có
Hội nghị chùng xuống khi đại diện Bộ Lao động - thương binh và xã hội cho biết đã có nhiều y bác sĩ tử vong khi tham gia chống dịch, nhưng đến nay đã giỗ đầu mà chính sách mới ở khâu rà soát, chưa y bác sĩ nào được công nhận liệt sĩ.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Lao động - thương binh và xã hội, Bộ Nội vụ nghiên cứu chính sách, xem xét công nhận liệt sĩ cho y bác sĩ hy sinh khi làm nhiệm vụ và bảo vệ y bác sĩ làm nhiệm vụ.