So với các trường công lập, trường tư có nhiều ưu điểm như khuôn viên rộng rãi, trang thiết bị phòng học hiện đại, số lượng học sinh trên một lớp học ít hơn nên giáo viên có thể quan tâm đến từng em kỹ hơn. Bên cạnh đó, chương trình học của trường tư cũng khá phong phú, có nhiều hoạt động tham quan, dã ngoại, rèn luyện kỹ năng sống. Cũng chính vì vậy mà một vài năm trở lại đây, nhiều phụ huynh có xu hướng tìm hiểu, cho con theo học trường tư.
Tuy nhiên, học phí trường tư đắt đỏ hơn rất nhiều lần so với các công lập. Nhiều trường tư có học phí từ 6, 7 triệu đồng/tháng trở lên. Những ngôi trường tư có giảng dạy chương trình quốc tế, được đánh giá tốt về chất lượng dạy, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên thì học phí từ 10 - 20 triệu đồng/tháng là chuyện bình thường. Cũng vì vậy, phụ huynh cho con học trường tư hầu hết đều có điều kiện tài chính ở mức khá giả, ổn định, nếu không thì việc học của con cái sẽ không thể lâu dài.
Chị Thu Phương (42 tuổi) có con đang học tại một trường THCS tư thục được đánh giá tốt ở Hà Nội. Chị Phương làm công việc sáng tạo nội dung, lương mỗi tháng 12 triệu đồng, còn chồng chị là nhân viên bảo dưỡng ô tô lương 15 triệu đồng/tháng. Mỗi tháng chị Phương viết lách thêm ở bên ngoài, kiếm được thêm khoảng 3 - 6 triệu đồng. Tổng lương cả hai vợ chồng hai tháng thường rơi vào mức 30 - 33 triệu đồng. Đây là mức thu nhập trung bình, không hề cao ở Hà Nội.
"Hai năm trước, khi con trai lên cấp 2, mình có ý định chuyển con sang học một trường tư ở gần nhà vì có lần được bạn rủ rê đi dự hội thảo tuyển sinh và thấy thích triết lý giáo dục của trường. Ngôi trường này cũng có sân chơi, nhà thể chất rộng rãi, phù hợp với tính năng động, thích thể dục thể thao của con", chị Phương chia sẻ.
Tuy nhiên học phí của ngôi trường chị Phương nhắm cho cậu con trai duy nhất là gần 7 triệu đồng/tháng, thêm các khoản phí khác như tiền ăn, phí phát triển trường, học phẩm,... thì tổng cộng lại khoảng 10 triệu đồng/tháng. Tính ra tổng học phí mỗi tháng chị phải đóng cho con lên tới 1/3 thu nhập của cả gia đình.
"Nếu cho con học trường công thôi thì chắc chắn gia đình sẽ dư dả hơn nhưng vì quá thích ngôi trường đó nên cả hai vợ chồng đã quyết định chắt bóp, lập kế hoạch chi tiêu chặt chẽ để con có môi trường học tốt", chị Phương cho hay.
Bảng chi tiêu chặt chẽ, phân rõ khoản nào dành cho việc học của con
Chị Phương và chồng vạch ra, mỗi tháng sau khi đóng tiền học cho con xong, vợ chồng chị sẽ phải chi tiêu các khoản như: tiền ăn, tiền điện nước, mua sắm linh tinh, giải trí,... Mỗi tháng có thể kiếm 30 - 33 triệu đồng, nhưng chị Phương lấy mốc 30 triệu để căn cứ lập bảng chi tiêu.
Cụ thể:
- Học phí trường tư cho con: 10 triệu đồng/tháng (khoảng 33.3% tổng thu nhập).
- Chi phí sinh hoạt gia đình: Chị Phương dành khoảng 50% thu nhập cho sinh hoạt, tức là 15 triệu đồng/tháng. Các khoản chi bao gồm thực phẩm, hóa đơn tiện ích, xăng xe đi lại,...
- Quỹ khẩn cấp: Bà mẹ Hà Nội trích 10% tổng thu nhập, tức khoảng 3 triệu đồng/tháng vào quỹ này để đảm bảo an toàn tài chính khi có những tình huống không lường trước được.
- Tiết kiệm và đầu tư: Với phần còn lại, chị Phương dành ít nhất 1 triệu đồng/tháng (khoảng 3.3% tổng thu nhập) cho tiết kiệm và đầu tư.
- Chi tiêu cá nhân và giải trí: Khoản chi tiêu này là 1 triệu đồng/tháng (khoảng 3.3% tổng thu nhập). Phần thu nhập dư mỗi tháng sẽ được vợ chồng chị linh động cho vào khoản chi tiêu này hoặc khoản quỹ khẩn cấp, tùy vào nhu cầu thực tế mỗi tháng.
Vì xác định dồn toàn bộ kinh tế cho việc học tập của con nên vợ chồng chị từ hai năm nay hạn chế nhu cầu giải trí, không chi tiêu, ăn uống linh tinh ở bên ngoài. Hiện tại, vợ chồng chị Phương đã vượt qua được một nửa chặng đường cấp 2 tư thục cùng con. Dù có vất vả nhưng nhìn sự thay đổi tích cực của con khi học ở môi trường phù hợp, chị Phương cảm thấy rất xứng đáng. Như việc con chị tự tin hơn rất nhiều so với cấp 1, nói tiếng Anh tốt, có tính sáng tạo hơn vì ở trường các môn học bằng dự án. Các kỹ năng thuyết trình, làm powerpoint được rèn luyện thường xuyên.
"Trường tư con mình học hiện tại có liên cấp lên cấp 3 nhưng học phí đắt hơn cấp 2 khoảng 3 triệu đồng/tháng. Nếu cố tiếp thì chắc không nổi nên khi lên cấp 3, con sẽ thi trường công. Thực chất ngôi trường định thi cũng là trường mà cháu rất thích và phấn đấu muốn vào", chị Phương chia sẻ. Theo bà mẹ này, vì cấp 1 con chị đã học trường công, nên sau này có chuyển lại về trường công cũng sẽ không bị bỡ ngỡ.