Vào ngày 24/11, Nghị viện Châu Âu đã thông qua một bản kiến nghị kêu gọi ngừng đối thoại kết nạp Thổ Nhĩ Kỳ vào EU, lấy lý do chính phủ nước này đã tiến hành truy quét quyết liệt sau âm mưu đảo chính diễn ra vào ngày 15/7 vừa qua.
Nghị sĩ EU đã gọi đây là những “biện pháp đàn áp quá khích” và “vi phạm quyền lợi cơ bản được quy định trong Hiến pháp Thổ Nhĩ Kỳ”.
Sau động thái trên của EU, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã lớn tiếng yêu cầu Brussels phải “biết giới hạn của mình”.
“Chính phủ và quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ có quyền kéo dài tình trạng khẩn cấp. Không lẽ Nghị viện Châu Âu đang thống trị đất nước này hay sao? Xin hãy biết giới hạn của mình đi”, ông Erdogan phát biểu.
“Họ đang nói chúng ta “không được chống khủng bố”, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ ngày nào cũng phải ngăn chặn những hành vi bạo lực. Điều đó chẳng khác gì bảo rằng Thổ Nhĩ Kỳ rước họa vào thân”, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết. “Có phải họ muốn chúng tôi mời các nhóm khủng bố từ bên ngoài?”.
Ông Erdogan cũng nói thêm, Thổ Nhĩ Kỳ “sẽ tiếp tục thực hiện những bước đi cần thiết cho dù EU nói thế nào đi chăng nữa”, và đặt những mục tiêu cần được hoàn thành trước năm 2023.
Vào tháng 10, Thổ Nhĩ Kỳ đã tuyên bố kéo dài tình trạng khẩn cấp thêm 3 tháng, sau khi âm mưu nhằm lật đổ chính phủ đã xảy ra vào ngày 15/7 khiến gần 300 người chết.
Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt giữ hàng chục ngàn người trong quân đội, hoặc làm trong ngành tư pháp, truyền thông và các học giả.
Tình trạng khẩn cấp cho phép ông Erdogan có những động thái cứng rắn và đưa ra những quyết định mà Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ không thể bác bỏ.
Đây là lần thứ hai ông Erdogan đã lớn tiếng chỉ trích quyết định của Nghị viện Châu Âu. Trước đó ông đã cảnh báo rằng chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ mở cửa biên giới để những người tị nạn tràn vào châu Âu nếu EU tiếp tục gây sức ép lên nước này.
“Chúng tôi mới là những người đang nuôi sống 3 đến 3,5 triệu người tị nạn. EU đã phản bối những lời hứa mà họ đưa ra”, ông Erdogan nói. “Nếu họ tiếp tục gây sức ép lên chúng tôi, cổng biên giới vào châu Âu sẽ được mở”.
Hiện tại thỏa thuận giữa EU và Thổ Nhĩ Kỳ đang có nguy cơ đổ vỡ. Ban đầu, Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý chấp nhận tạo nơi tạm trú cho hàng triệu người tị nạn để đổi lại hàng tỉ euro hỗ trợ nhân đạo và đẩy nhanh tiến độ để nước này được chấp thuận làm thành viên của EU.
Trong lúc căng thẳng giữa hai bên nóng lên, Chủ tịch Ủy ban Châu Au Jean-Claude Juncker đã có những phát biểu xoa dịu về phía Thổ Nhĩ Kỳ.
“Thổ Nhĩ Kỳ là một đối tác quan trọng, không chỉ vì tình hình khủng hoảng tị nạn”, ông Juncker trả lời trong một cuộc phỏng vấn.