Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận, nghị định thư về việc Thụy Điển gia nhập NATO được Tổng thống Recep Tayyip Erdogan ký hôm qua (23/10) và được chuyển lên Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ. Sau khi được Tổng thống Erdogan chuyển lên Quốc hội, dự luật về việc Thụy Điển gia nhập NATO sẽ được đưa vào chương trình nghị sự của ủy ban đối ngoại của Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ. Ủy ban này sẽ phải thông qua dự luật trước khi được chuyển tới toàn thể Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ để phê chuẩn.
Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson ngay lập tức hoan nghênh bước đi mới nhất của Thổ Nhĩ Kỳ mở đường cho việc Thụy Điển sớm gia nhập NATO. Thụy Điển từng nhiều lần thể hiện mong muốn sớm được Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn tư cách thành viên NATO. Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pal Jonson trong hội nghị gần nhất của NATO diễn ra trong tháng này đã nhấn mạnh:
“Chúng tôi đã có một thỏa thuận tại Vilnius và chúng tôi đã thực hiện tất cả các điều khoản cũng như Biên bản ghi nhớ ba bên giữa Thụy Điển, Phần Lan và Thổ Nhĩ Kỳ. Đó là thỏa thuận mà chúng tôi hiện có và chúng tôi mong chờ việc phê chuẩn cũng vì lý do đó, chứ không mong đợi bất kỳ yêu cầu mới nào. Tôi nghĩ hiện tại việc Thụy Điển trở thành thành viên NATO vào mùa thu này là rất quan trọng”.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở Litva vào tháng 7/2023. Ảnh: Reuters
Phản ứng trước bước đi đầu tiên để Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ phê duyệt đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg kỳ vọng sẽ có một "cuộc bỏ phiếu nhanh chóng" tại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ để Thụy Điển có thể sớm gia nhập NATO, có thể là tại cuộc họp tiếp theo của Ngoại trưởng các nước thành viên NATO vào ngày 28-29/11 tới.
Trong khi đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cũng hoan nghênh quyết định bất ngờ của Thổ Nhĩ Kỳ, nhấn mạnh Mỹ mong dự luật được Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sớm thông qua:
“Chúng tôi hoan nghênh bước đi này của Thổ Nhĩ Kỳ. Rõ ràng là chúng tôi đã kêu gọi phê chuẩn việc gia nhập của Thụy Điển được một thời gian dài và chúng tôi mong muốn dự luật đó sẽ được xem xét tại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ và được thông qua càng sớm càng tốt”.
Trước đó, để giải thích cho việc phản đối Thụy Điển gia nhập NATO , Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc quốc gia Bắc Âu này chưa xử lý triệt để vấn đề liên quan người Kurd, chủ yếu là các thành viên của đảng Công nhân người Kurd (PKK), tổ chức bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là "khủng bố". Với việc lần này được Thổ Nhĩ Kỳ bật đèn xanh, cánh cửa trở thành thành viên NATO đã rộng mở hơn với Thụy Điển.
Bên cạnh Thổ Nhĩ Kỳ, đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển cũng cần sự phê chuẩn của Quốc hội Hungary. Ngoại trưởng Thụy Điển - ông Tobias Billstrom lạc quan cho rằng, quá trình phê chuẩn đã bắt đầu ở Ankara, nên điều tương tự cũng sẽ sớm xảy ra ở Budapest bởi Hungary nhiều lần khẳng định không muốn là nước cuối cùng trong tiến trình này.