Khắp các đại dương khi xưa có một loài cá được mệnh danh là "quái vật". Nó khổng lồ, bí ẩn và là nỗi sợ hãi của các thủy thủ ngày trước.
Khoa học gọi nó là Cetorhinus maximus - có nghĩa là cá quái vật. Còn trong tiếng Việt, tên nó là cá mập phơi nắng (basking shark). Và cho đến thời điểm hiện tại, đây vẫn là những con cá bí ẩn nhất đại dương. Chẳng ai biết về số lượng, tập tính di cư, hay thói quen sinh sản của chúng là gì.
Chỉ biết rằng, cá mập (cá nhám) phơi nắng hiện đang là loài cá lớn thứ hai còn tồn tại với kích cỡ lên tới trên 10m, chỉ thua cá mập voi (không tính cá voi, vì chúng thuộc lớp thú). Và dù cùng họ với lũ cá mập trắng, loài vật này cũng không phải loại săn mồi, vì chúng chủ yếu chỉ ăn phù du thôi.
"Một con cá mập có chứa quá nhiều điều bí ẩn" - nhà hải dương học Alexandra Rohr từ viện nghiên cứu của APECS đã tuyên bố như vậy.
Rohr và các cộng sự đang tìm cách theo dõi loài vật này, bám rất sát các vùng nước ấm (môi trường sống của chúng) nhằm tìm cho ra những gì được xem là bí ẩn nhất của cá mập phơi nắng.
Nguồn gốc của cái tên kỳ lạ
Cái tên "phơi nắng" xuất phát từ chính tập tính của chúng: mò lên mặt biển đón nắng trong những tháng hè. Nhưng khi qua mùa hè, lũ quái khổng lồ này biến mất, xuống độ sâu ít nhất là 1.000m dưới lòng đại dương.
Theo dõi được loài vật này trở nên rất khó khăn. Họ phải tìm cách gắn được thiết bị định vị để mỗi lần lặn chúng ta lại có dữ liệu và biết được đâu là thời điểm chúng chuẩn bị nổi lên.
Và may mắn thay, khoa học đã có sự giúp sức của các thủy thủ, thợ lặn... cộng tác cùng APECS.
"Tôi đã nhìn thấy vây của nó" - Alain Quemere - một ngư dân chia sẻ trải nghiệm đụng mặt cá mập phơi nắng ngoài khơi nước Pháp.
"Nó nổi lên ngay trước thuyền và trong khoảnh khắc đã khiến tôi bật cười. Vì cái thuyền câu này có dài có 5,5m thôi, trong khi con quái ấy dài đến 8m."
Nhờ những bản thông báo như vậy, cac chuyên gia đã có cơ hội gắn định vị vào một vài con, để rồi thu được những dữ liệu đáng giá ngàn vàng.
Một trong những thông tin thu được là khả năng di cư của lũ cá mập. Một con cá mập cái đã di chuyển hơn 10.000km trong vòng chưa đầy 1 năm.
Tính đến thời điểm hiện tại, có khoảng 7 con cá mập được gắn định vị kể từ năm 2016. Và dù chúng hiếm khi lộ diện, thì chúng ta vẫn đang từng bước hiểu hơn về loài vật đầy bí ẩn này.
Được biết trước kia, cá mập phơi nắng có số lượng cực kỳ phổ biến. Nhưng hiện tại, chúng đang được IUCN liệt vào danh sách những loài vật sắp nguy cấp do bị con người đánh bắt quá mức.
Tham khảo: Science Alert